Uniwersytet i jego reformy – socjologicznie zorientowany przegląd literatury przedmiotu z lat 2019–2020

Szkolnictwo wyższe w Polsce od trzech dekad nieustannie podlega przemianom, zarówno pod wpływem uwarunkowań globalnych, jak i krajowych, które stają się coraz częściej przedmiotem badań naukowych w szeroko rozumianych naukach społecznych. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych badaczy szkolnictwa wyższego w Polsce, socjolog Dominik Antonowicz, napisał w 2015 roku, iż choć problematyka ta od lat budzi w kraju emocje polityczne, to jednak „towarzysząca jej debata ma zwykle charakter publicystyczny, obfituje w «obrazy grubym pędzlem malowane», ignorujące często stan wiedzy, który akurat w tym obszarze jest bardzo bogaty”[Antonowicz 2015: 7]. Dużo bardziej krytyczną opinię na temat stanu rodzimych badań szkolnictwa wyższego sformułował Marek kwiek [2019: 45], pisząc, że „przez pierwszych dwadzieścia lat transformacji prowadzone w Polsce badania cechował stosunkowo wąski zakres tematyczny, słabe osadzenie w ramach teoretycznych” oraz skażenie lokalnością. Autor ten podkreślił bardziej zaangażowany i doraźny niż naukowy charakter powstających przed „epoką dużych reform” studiów i analiz, określając to wprost „deficytem naukowości”, ze względu na marginalne umiędzynarodowienie owych opracowań [kwiek 2019: 47–48].