REFORM DER DEUTSCHEN LEHRERBILDUNG IM KONTEXT DES BOLOGNA-PROZESSES

Rzecz składa się z sześciu części poświęconych kolejno: warunkom ramowym przemian w szkolnictwie wyższym, tendencjom w Niemczech, punktom ciężkości reform, głównym problemom, kwestiom otwartym i perspektywom. W europejskich systemach szkolnictwa wyższego nastał czas reform. Różne są tego przyczyny, z jednej strony procesy rozwojowe zachodzące w skali międzynarodowej skłaniające do walki o lepsze głowy, aby w warunkach globalizacji narodowych rynków gospodarczych, zapewnić sobie odpowiedniej jakości zasoby ludzkie, z drugiej strony dążenia do ujednolicenia europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, do internacjonalizacji kształcenia uniwersyteckiego, które to dążenia oddaje się hasłowo za pomocą pojęcia proces boloński. Także i w Niemczech nastał czas reform reformuje się prawo oświatowe, sposoby administrowania i kierowania szkołami wyższymi, zasady wynagradzania profesorów, ale przede wszystkim strukturę studiów i ich programy. Dotyczy to także specyficznego niemieckiego kształcenia nauczycieli, które od lat krytykuje się zasadnie za wiele poważnych grzechów. Nic więc dziwnego, że już u schyłku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku podjęto pierwsze próby jego przekształcania według modelu licencjat/magister. Proces boloński wyraźnie przyspieszył te przemiany. Obecnie zachodzą już one w dziesięciu krajach związkowych, jakkolwiek w zróżnicowany sposób. Niemniej jednak we wszystkich tych landach reformy kształcenia nauczycieli przebiegają zgodnie z modelem dwustopniowych studiów konsekutywnych (6+4 semestry), przy czym do uzyskania tytułu magistra zobowiązani są wszyscy kandydaci na nauczycieli. Zachowana została zasada przygotowania przyszłych nauczycieli do nauczania dwóch przedmiotów. Co się tyczy programów studiów, to wyróżnić można dwa podstawowe modele: formę integracyjną oraz formę sekwencyjną. W związku z wdrażaniem reform kształcenia nauczycieli wystąpiły pewne ledwie zasygnalizowane przez autorkę problemy przystosowawcze związane ze specyfiką i zróżnicowaniem stanowisk nauczycielskich (Lehrämter). W związku z wdrażaniem reform kształcenia nauczycieli pojawiły się też pewne sprzeczności i kwestie otwarte. Ich katalog sporządzony przez autorkę jest dość długi i obejmuje aż 13 pozycji. I wreszcie perspektywy. Realizacja procesu bolońskiego może przynieść ze sobą nie tylko korzyści (zwłaszcza dla studentów), ale również pewne negatywne konsekwencje dla europejskiego krajobrazu szkolnictwa wyższego, jaki ukształtował się w ciągu dwóch ostatnich stule