Polska i międzynarodowa żegluga w Cieśninie Pilawskiej

Problem żeglugi przez Cieśninę Pilawską i Zalew Wiślany jest rezultatem jednostronnie narzuconych rozwiązań terytorialnych, które nie mają podstaw w uchwałach poczdamskich z sierpnia 1945 r. Obowiązujące umowy dwustronne zapewniały przepływ przynajmniej polskich statków przez Cieśninę Pilawską, ale były to nierealizowane papierowe deklaracje. W ciągu kolejnych 45 lat, w związku z ówczesnymi realiami politycznymi, zagadnienie to pozostawało poza obszarem zainteresowania doktryny prawa międzynarodowego i dyplomacji. Dopiero po 1989 r. kwestia wolnej żeglugi stała się jednocześnie przedmiotem dyskusji po stronie polskiej, a dla Rosjan dogodnym narzędziem szantażu. Nie mogło to sprzyjać rozwiązaniu problemu. Według zgodnego stanowiska ministerstw spraw zagranicznych Polski i Federacji Rosyjskiej Cieśnina Pilawska jest cieśniną zamkniętą dla żeglugi międzynarodowej, w której przepływ reguluje wyłącznie prawo rosyjskie. Wbrew tej opinii w artykule podjęto próbę udowodnienia tezy, że Cieśnina Pilawska jest cieśniną międzynarodową, w której żeglugę statków wszystkich bander na zasadach niezawieszalnego prawa nieszkodliwego przepływu zapewnia prawo międzynarodowe. Rzeczypospolita dysponuje nie tylko wskazanymi silnymi podstawami materialnymi swych roszczeń, ale także zagwarantowanymi przez Konwencję o prawie morza obligatoryjnymi procedurami ich realizacji.