České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Czech |
| Veröffentlicht: |
Praha
Ústav T.G. Masaryka
2020
|
| Ausgabe: | Vydání první |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Abstract Register // Personenregister |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000zc 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047192854 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210614 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 210312s2020 xx ac|| |||| 00||| cze d | ||
| 020 | |a 9788086142616 |9 978-80-86142-61-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1245342527 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047192854 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a cze | |
| 049 | |a DE-11 |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a KS 7460 |0 (DE-625)84605: |2 rvk | ||
| 084 | |a KS 3019 |0 (DE-625)84120: |2 rvk | ||
| 084 | |a KP 1030 |0 (DE-625)80877: |2 rvk | ||
| 100 | 1 | |a Scholz, Milan |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a České a polské hledání identity |b myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej |c Milan Scholz |
| 246 | 1 | 1 | |a Tschechische und polnische Suche nach Identität |
| 246 | 1 | 1 | |a Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości |
| 250 | |a Vydání první | ||
| 264 | 1 | |a Praha |b Ústav T.G. Masaryka |c 2020 | |
| 300 | |a 653 Seiten |b Illustrationen, Porträts |c 22 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 609-627 | ||
| 546 | |a Text tschechisch | ||
| 546 | |a Zusammenfassungen auf Englisch, Deutsch und Polnisch | ||
| 600 | 1 | 7 | |a Dmowski, Roman |d 1864-1939 |0 (DE-588)118672118 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 600 | 1 | 7 | |a Masaryk, Tomáš Garrigue |d 1850-1937 |0 (DE-588)118578626 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Polen |g Volk |0 (DE-588)4046497-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Tschechen |0 (DE-588)4061083-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Nationalbewusstsein |0 (DE-588)4041282-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 653 | 1 | |a Masaryk, Tomáš Garrigue / 1850-1937 | |
| 653 | 1 | |a Dmowski, Roman / 1864-1939 | |
| 653 | 0 | |a prezidenti / Československo | |
| 653 | 0 | |a politici / Polsko / 19.-20. století | |
| 653 | 0 | |a národní identita / Česko | |
| 653 | 0 | |a národní identita / Polsko | |
| 653 | 0 | |a národní mentalita / Česko | |
| 653 | 0 | |a národní mentalita / Polsko | |
| 653 | 0 | |a češství | |
| 653 | 0 | |a national identity / Czechia | |
| 653 | 0 | |a national identity / Poland | |
| 653 | 0 | |a national characteristics / Czechia | |
| 653 | 0 | |a national characteristics / Poland | |
| 653 | 0 | |a Czech identity | |
| 653 | 4 | |a 19.-20. století | |
| 653 | 6 | |a monografie | |
| 653 | 6 | |a srovnávací studie | |
| 653 | 6 | |a monographs | |
| 653 | 6 | |a comparative studies | |
| 689 | 0 | 0 | |a Dmowski, Roman |d 1864-1939 |0 (DE-588)118672118 |D p |
| 689 | 0 | 1 | |a Masaryk, Tomáš Garrigue |d 1850-1937 |0 (DE-588)118578626 |D p |
| 689 | 0 | 2 | |a Polen |g Volk |0 (DE-588)4046497-0 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Tschechen |0 (DE-588)4061083-4 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Nationalbewusstsein |0 (DE-588)4041282-9 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210614 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09034 |g 437 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 0904 |g 437 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032598017 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1819760155182497792 |
|---|---|
| adam_text | Obsah Úvod .............................................................................................................. 11 I. T. G. Masaryk a hledání české identity Masaryk na cestě k české národní identitě................................................ 37 T. G. Masaryk mezi všelidskou a národní problematikou (1882-1893) .............................................................................................. 72 Česká otázka a nepolitická politika (1893-1907) ................................. 103 Parlamentní politik T. G. Masaryk a hledání národní identity (1907-1914) .......................................................................................... 140 T. G. Masaryk a první světová válka......................................................... 161 Hledání národní identity v roli prezidenta Československé republiky........................................................................ 209 Masarykovy pozdní reflexe otázky národní identity................................ 242 II. Roman Dmowski a hledání polské identity Mladý Roman Dmowski a polská národní identita................................ 269 Roman Dmowski na cestě к politice: otázka národní identity na přelomu 19. a 20. století (1892-1905)............................................ 290 Roman Dmowski v popředí polské politiky (1905—1914): nové výzvy pro hledání identity ............................................................. 318 Roman Dmowski a první světová válka.................................................... 356 Ústup ze scény: Dmowski a otázka národní identity v novém Polsku
....................................................................................... 406
Dmowského hledání identity v Polsku na cestě к sanaci....................... 428 Civilizace v osidlech krize: Dmowského pozdní reflexe otázky identity.......................................................................................... 443 III. Masarykovo a Dmowského hledání identity: komparativní pohled Odkud přicházíme? Historické ukotvení národní identity..................... 471 Masaryk.....................................................................................................471 Dmowski...................................................................................................492 Kam patříme? Historická argumentace a mentální geografie................. 511 Masaryk.....................................................................................................511 Dmowski...................................................................................................524 Kdo jsme? Národní identita a mentalita v nadnárodním kontextu . . . 534 Masaryk.....................................................................................................534 Dmowski...................................................................................................543 V co máme věřit? Národní identita a náboženství...................................555 Masaryk.....................................................................................................555 Dmowski...................................................................................................564 Cesta historické a společenské změny: revoluce, reforma, evoluce a budování národní
identity.......................................................571 Masaryk.....................................................................................................571 Dmowski...................................................................................................586 Závěr: výsledky komparace........................................................................ 599 Bibliografìe.................................................................................................. 609 Seznam ilustrací ..........................................................................................629 Streszczenie.................................................................................................. 632 Zusammenfassung ..................................................................................... 636 Summary .................................................................................................... 640 Jmenný rejstřík............................................................................................645
Bibliografie Poznámka ke způsobu citací Masarykovy a Dmowského texty jsou (pokud není v poznámce uvedeno ji nak) citovány dle souborných vydání Masarykova a Dmowského díla uve dených níže. V hranaté závorce je uváděn rok prvního vydání příslušného citovaného textu. V případě textů, u nichž je vzhledem к měnícím se udá lostem a okolnostem podstatná bližší datace a znalost zdrojového periodika či dokumentu (texty z doby první světové války, Masarykovy texty z doby výkonu funkce prezidenta republiky), je uváděno též přesné datum publi kování a zdroj, kde byl text otištěn. V případě, kdy se rok sepsání a rok prv ního vydání textu podstatně lišily a změnily se mezitím historické okolnosti (některé Dmowského texty), je rok sepsání uváděn v hranaté závorce a rok prvního vydání ve složené závorce. V případě textů vydaných v Rusku v době platnosti juliánskeho kalendáře (některé Masarykovy texty z doby první světové války) je v hranaté závorce uváděno datum dle gregoriánskeho a ve složené závorce datum dle juliánskeho kalendáře (tj. datum reálně uvádě né ve zdrojovém periodiku). Masarykovy texty, které nebyly podepsány či byly podepsány šifrou (případně pseudonymem), jsou pro odlišení od podepsaných textů citovány bez uvedení jména autora před názvem textu. Části citací psané kurzívou jsou užity v případě citace rozhovorů, kdy kurziva ozna čuje výroky novináře, jenž rozhovor s Masarykem či Dmowským vedl. Texty Tomáše Garrigue Masaryka a Romana Dmowského Podstatná část textů T. G. Masaryka i Romana Dmowského je dostupná v řadě vydání a v nejnovější době též v méně či více
zdařilé digitalizované podobě na internetu. Není-li uvedeno jinak, jsou Masarykovy texty citová/609 /
ny dle souborných Spisů T. G. Masaryka vydávaných postupně Ústa vem T. G. Masaryka a Masarykovým ústavem AV ČR. V rámci Spisů T. G. Masaryka není přitom číslování svazků zcela chronologické dle dat původ ního vydání Masarykových textů. Texty Romana Dmowského jsou citová ny dle souborného desetisvazkového vydání Dmowského díla {Pisma I.-X.) publikovaného nakladatelstvím Antyk roku 2011. To vzniklo v naprosté většině jako přetisk původního vydání Dmowského souborných spisů, je jichž publikování zahájilo nakladatelství Antony Gmachowski v Czçstochové roku 1937. Do vypuknutí druhé světové války však nebyl komplet do končen, podstatná část nákladu byla zničena a paradoxně se nepodařilo vydat první svazek souboru {Pisma /.). První svazek nového přetisku Dmowského souborného díla z roku 2011 proto jako jediný nevznikl na základě czçstochowské edice, nýbrž jako přetisk vydání publikovaného In stitutem Romana Dmowského v New Yorku roku 1988. Číslování svazků z větší části odpovídá chronologickému pořadí vzniku obsažených textů.1 Pokud příslušný svazek souborného díla obsahuje jen jednu Masarykovu či Dmowského práci, je rok prvního vydání uveden v hranaté závorce na kon ci. U svazků Masarykových a Dmowského spisů obsahujících větší množství textů vzniklých během delšího časového období je datum prvního publiko vání ve svazku zahrnutých textů uváděno v hranaté závorce v poznámkách pod čarou. Masaryk Masaryk, T. G.: 2003. Masaryk, T. G.: 2007. Masaryk, T. G.: 1994. Masaryk, T. G.: 1997. Cesta demokracie I. Projevy, články, rozhovory 1918—1920. Praha Cesta demokracie II.
Projevy, články, rozhovory 1921—1923. Praha Cesta demokracie III. Projevy, články, rozhovory 1924—1928. Praha Cesta demokracie IV. Projevy, články, rozhovory 1929—1937. Praha 1 Dílčí Masarykovy a Dmowského texty, které v rámci souborných Masarykových a Dmowského textů nebyly dosud publikovány či do nich nebyly zařazeny, jsou obsa ženy zejména v dobových periodicích, jejichž seznam je uveden níže. / 610 /
Masaryk, T. G.: Česká otázka — Naše nynější krize. Praha 1947. Masaryk, T. G.: Ideály humanitní a texty z let 1901—1903. Praha 2011. Masaryk, T. G.: Jan Hus. Naše obrození a naše reformace. Praha 1923 [1896]. Masaryk, T. G.: Juvenilie. Studie astati 1876—1881. Praha 1993. Masaryk, T. G.: Karel Havlíček. Snahy a tužby politického probuzení. Praha 1996 [1896]. Masaryk, T. G.: Moderní člověk a náboženství. Praha 2000 [časopisecky 1896-1898, knižně 1934]. Masaryk, T. G. Nová Evropa. Stanovisko slovanské. Brno 1994 [anglicky a fran couzský 1918 — neveřejný tisk, česky 1920]. Masaryk, T. G.: Otázka sociální I.-II. Praha 1947 [1898]. Masaryk, T. G.: Palackého idea národa českého. Praha 1947 [1898]. Masaryk, T. G.: Parlamentníprojevy 1891—1893. Praha 2001. Masaryk, T. G.: Parlamentníprojevy 1907—1914. Praha 2002. Masaryk, T. G.: Politika vědou a uměním. Texty z let 1911—1914. Praha 2011. Masaryk, T. G.: Problém malého národa. Praha 1947 [1905]. Masaryk, T. G.: Přednášky a studie z let 1882—1884. Praha 1998. Masaryk, T. G.: Rusko a Evropa. Studie o duchovních proudech v Rusku /.-//. Praha 1931-1933 [německy 1913]. Masaryk, T. G.: Rusko a Evropa. Studie o duchovních proudech v Rusku III. Praha 1996 [anglicky 1967].2 Masaryk, T. G.: Slovanské studie a texty z let 1889—1891. Praha 2007. Masaryk, T. G.: Světová revoluce. Za války a ve válce 1914—1918. Praha 1925. Masaryk, T. G.: Válka a revoluce I. Články — memoranda — přednášky — rozhovory 1914-1916. Praha 2005. Masaryk, T. G.: Válka a revoluce II. Články — memoranda — přednášky - rozhovory 1917. Praha 2008. Masaryk, T. G.: V boji o
náboženství. Praha 1947 [1904]. Masaryk, T. G.: Základové konkrétné logiky. Praha 2001 [1885]. Masaryk, T. G.: Z bojů o Rukopisy. Texty z let 1886-1888. Praha 2004. Masaryk, T. G.: Zpočátků Athenaea. Texty z let 1883—1885. Praha 2004. Dmowski Dmowski, R.: Myśli nowoczesnego Polaka. Komorów 2011 [1903] (Pisma I.). Dmowski, R.: Niemcy, Rosja i kwestja Polska. Częstochowa 1938 [1908] (Pisma И·) Dmowski, R.: Dzięsięć lat walki. Zbiór prac i artykułów publikowanych do 1905 r. Częstochowa 1938 (Pisma III.). 2 К vydání srov. pozn. na s. 130. / 611 /
Dmowski, R.: Upadek myśli konserwatywnej v Роксе. Częstochowa 1938 [1914] (Pisma IV). Dmowski, R.: Polityka pokka i odbudowanie państwa I. Częstochowa 1937 [1925] (Pisma V). Dmowski, R.: Polityka pokka i odbudowanie państwa II. Częstochowa 1937 [1925] (Pisma VI). Dmowski, R.: Świat powojenny i Polska. Częstochowa 1937 [1931] (Pisma VTI). Dmowski, R.: Przewrót. Częstochowa 1938 [1934] (Pisma VIII). Dmowski, R.: Polityka narodowa w odbudowanem państwie. Mowy i rozprawy poli tyczne z Խ 1919-1934. Częstochowa 1939 (Pisma IX). Dmowski, R.: Od Obozu wielkiej Pokki do Stronnictwa narodowego. Przemówienia, artykuły i rozprawy z lat 1925-1934. Częstochowa 1939 (Pisma X). Dmowski, R.: Problems ofCentral and Eastern Europe. London 1917.3 Dmowski, R.: Wybór pism. Warszawa 1990. Dmowski, R.: Wychodźstwo i osadnictwo. Lwów 1900. Dmowski, R.: Separatyzm Żydów a jego źródła. Warszawa 1909. Wybranowski, K. [Dmowski, R.]: Dziedzictwo. Wrocław 2010 [1931]. Wybranowski, K. [Dmowski, R.]: Wpołowie drogi. Wrocław 2004 [1929]. Periodika Masaryk Athenaeum Čas La nation tchèque Naše doba Národní osvobození Přítomnost The New Europe Dmowski Głos Goniec Przegląd Wszechpolski 3 Polský překlad byl přetištěn v rámci Dmowského práce Polityka polska i odbudowa nie państwa U. I 612 /
Gazeta Polska Gazeta Poranna 2 Grosze Gazeta Warszawska Literatura Tomás Garrigue Masaryk a česká otázka Bednář, J.: Vývoj Masarykovy náboženské filosofie. AUCphilosophica et historka 1/1969. Praha 1969. Bednář, M.: Aktuální význam Masarykova filozofického a politického přínosu к myšlence evropské integrace. In: Spory o dějiny 2. Praha 1999, s. 11-17. Bednář, M.: České myslení. Praha 1996. Beid, A. van den: Humanity. The Political and Social Philosophy of Thomas G. Ma saryk. Haag - Paris 1975. Beneš, E.: Světová válka a náse revoluce. Vzpomínky a úvahy z bojů za svobodu náro da. Praha 1935. Binder, T. — Zumr, J. (ed.): T. G. Masaryk und die Brentano Schule. Praha 1992. Blížkovský, B. a kol.: Živě hodnoty Masarykova Československa pro 21. století. Poli stopadové bilance a výhledy. Brno 2014. Čapek, K.: Hovory s T. G. Masarykem. Praha 1969. Černý, A.: Masaryk a jižní Slované do války světové. Slovanský přehled, 22, 1930, s. 127-140. Černý, V.: Dvě studie Masarykovské. Svědectví, 14, 1978, č. 56, s. 665-680 (pře tisk též in: Černý, V.: Tvorba a osobnosti. Praha 1992, s. 485—548). Českoslovenští evangelíci T G. Masarykovi. Praha 1930. Dokulil, M.: Masaryk a náboženství. Brno 2012. Dokulil, M.: Masarykovské návraty. Brno 2006. Dolanský, J.: Masaryk a Rusko predrevoluční. Praha 1959. Doležal, J.: Masarykova cesta životem, /.-//. Brno 1920, 1921. Dolista, J. — Pána, L. - Skořepa, L.: T. G. Masaryk. Dílo a odkaz pro naši dobu. České Budějovice 2006. Doubek, V.: Česká politika a Rusko (1848—1914). Praha 2004. Doubek, V.: T. G. Masaryk a česká slovanská politika 1882—1910. Praha
1999. Doubek, V. — Hladký, L. — Vlček, R.: T. G. Masaryk a Slované. Praha 2013. Ducreux, M. E. — Marės, A.: T. G. Masaryk. Un intellectuel européen en politique 1850-1937. Paris 2007. Dvorský, V.: ZákUdy politické geografie a československý stát. Praha 1923. Dvořáková, Z.: Než se stalpresidentem. T. G. Masaryk a realisté 1882—1918. Praha 1997. Efmertová, M.: České země v ktech 1848—1918. Praha 1998. /613 /
Evropanství a Tomáš Garrigue Masaryk. Sborník příspěvků ze VI. ročníku semináře Masarykova muzea v Hodoníně 18. listopadu 1998. Hodonín 1999. Fajfr, F.: Masaryk a Comte. Kdyň 1925. Fejtő, F.: Rekviem za mrtvou říši. O zkáze Rakouska-Uherska. Praha 1998. Firsov, J.: T. G. Masaryk i rossijskaja intellektuaľnaja sreda. Po archivam Čechii i Rossii. Tomáš Masaryk i Ernst Radiov v naučnoj i družeskoj perepiske. Moskva 2005. Firsov, ].: T. G. Masaryk v Rossii i bor’ba za nězavisimosi Čechov i Slovakov. Mos kva 2012. Fuchs, A.: Geistige Strömungen in Österreich 1867—1918. Wien 1949. Funda, О. A.: Thomas Garrigue Masaryk. Sein philosophisches, religiöses undpolitis ches Denken. Bern 1978. Gajan, K. (ed.): T. G. Masaryk a vztahy Čechů a Němců. Sborník příspěvků předne sených od listopadu 1993 do června 1995 v rámci Masarykovy společnosti na FF UK v Praze. Praha 1997. Gajan, K.: T. G. Masaryk a Židé. In: T. G. Masaryk a československá státnost. Sbor ník textů a přednášek z letní školy učitelů dějepisu. Praha 2001, s. 85—104. Gantar-Godina, I.: Masaryk in masarykovstvo na Slovenskem 1895-1914. Ljubljana 1987. Galandauer, J.: Čeští sociální demokraté mezi internacionalismem a nacionalis mem. In: Němci, Češi, Slováci. Souběžné a rozdílné tendence jejich vývoje 1815-1914, s. 170-188. Praha 1992. Galandauer, J.: Vznik Československé republiky. Programy, projekty, perspektivy. Pra ha 1988. Garver, В.: The Young Czech Party 1874—1901 and the Emergence ofa Multi-party System. New Haven — London 1978. Gašparíková-Horáková, A.: UMasarykovcov. Spomienky osobnej archivárky T. G. Masaryka.
Bratislava 1995. Gogolák, L. v.: T. G. Masaryks slowakische und ungarländische Politik. Bohemia. Jahrbuch des Collegium Carolinum, 4, 1963, s. 174-227. Gruchała, J.: Tomasz G. Masaryk. Wroclaw — Warszawa - Kraków 1996. Hahnová, E. (ed.): Evropa očima Čechů. Praha 1997. Hain, R.: Teorie státu a státníprávo v myšlení T. G. Masaryka. Praha 2006. Hanzal, J.: JosefPekař. Život a dílo. Praha 1999. Hanzal, J.: T. G. Masaryk a Josef Pekař. In: Masarykův sborník 10. Praha 2000, s. 74-80. Havelka M.: Nepolitická politika. Kontexty a tradice. Sociologický časopis, 34, 1998, č. 4, s. 455-467. Havelka, M.: Dějiny a smysl. Obsahy, akcenty a posuny české otázky. Praha 2001. Havelka, M. (ed.): Spor o smysl českých dějin 1895—1938. Praha 1995. Havelka, M. (ed.): Spor o smysl českých dějin 1938—1989. Posuny a akcenty české otázky. Praha 1995. / 614 /
Herben, J.: Kniha vzpomínek. Praha 1936. Herben, Jan: T. G. Masaryk, I.-III. Praha 1928-1930. Herben, J.: Moravské obrázky. Praha 1889. Herben, J.: Slovácké děti. Praha 1890. Hoffmann, R. J.: T.G. Masaryk und die tschechische Frage: nationale Ideologie und politische Tätigkeit bis zum Scheitern des deutsch-tschechischen Ausgleichsversuchs vom Februar 1909. München 1988. Hojda, Z. — Ottlová, M. — Prahl, R.: Slovanství a česká kultura 19. století. Praha 2006. Houška, V.: T. G. Masaryk. Myslitel a státník. Karviná 2007. Horská, P.: Sladká Francie. Praha 1996. Hosák, L.: O předcích presidenta Osvoboditele T. G. Masaryka. Brno 1948. Hrejsa, F.: President Masaryk a českobratrská evangelická církev. In: Českoslovenští evangelíci T. G. Masarykovi. Praha 1930, s. 78-87. Hrodek, D.: Slovanství ve středoevropském prostoru. Iluze, deziluze a realita. Praha 2004. Hromádka, J. L: Dostojevski] a Masaryk. Praha 1931. Hýsek, M.: Masarykovy dopisy Leandru Čechovi. Listy filologické 56, 1929, s. 136-149, 258-266. Janoušek, E.: Masarykova Nová Evropa a Dmowského Problems of Central and Eastern Europe. Slovanský přehled, XXII, 1930, s. 86—98. Kaizl, J.: Z mého života, /.-//. Praha 1911. Kamelský, J. (ed.): Dokumenty o protilidové a protinárodnípolitice T. G. Masaryka. Praha 1953. Kann, R.: Das NationalitätenprobUm der Donaumonarchie. Geschichte und Ideenge halt der nationalen Bestrebungen von Vormärz bis zur Auflösung des Reiches im Jahre 1918.1.-II. Graz - Köln 1964. Kárník, Z.: České zeme v éře první republiky (1918—1938), I.-III. Praha 2000-2003. Kárník, Z.: Socialisté na rozcestí.
Habsburk, Masaryk či SmeraP Praha 1996. Kierski, K.: Masaryk a Polska. Poznan 1934. Kilias, J.: Naród a idea państwowa. Nacjonalizm T. G. Masaryka. Warszawa 1998. Kilias, J.: Narodowośćjako problem naukowy. Naród w socjologii czeskiej okresu mi ędzywojennego. Warszawa 2000. Koreák, J.: Geopolitieke základy Československa. Praha 1938. Kořalka, J.: Češi v habsburské říši a v Evropě. Sociálněhistorické souvislosti vytváření novodobého národa a národnostní otázky v Českých zemích. Praha 1996. Kořalka, J.: Všeněmecký svaz a česká otázka koncem 19. století. Praha 1963. Kovtun, J.: Masaryk and America. Testimony ofa Relationship. Washington 1988. Kovtun, J.: Masaryk proti radikalismu a antisemitismu na přelomu století. In: Ma sarykův sborník 8. Praha 1993, s. 83-88. Kovtun, J.: Masarykův triumf. Příběh konce velké války. Praha 1991. /615 /
Kovtun, J.: Republika v nebezpečném světě. Era prezidenta Masaryka 1918—1935Praha 2005. Kovtun, J.: Slovo máposUnec Masaryk. Praha 1991. Kovtun, J.: Tajuplná vražda. Případ Leopolda Hibnera. Praha 1994. Kozłowski, W. M.: T. G. Masaryk a mesyanizmpolski. Odczyt wygłoszony na akade mii ku czci jubilta w Poznaniu. Poznań 1925. Krejčí, O.: Geopolitika středoevropského prostoru. Pohled z Prahy a Bratislavy. Praha 1993. Křen, J.: Dvě století střední Evropy. Praha 2005. Křen, J.: Historické proměny česství. Praha 1992. Křen, J.: Konfliktní společenství. Češi a Němci 1780—1918. Praha 1990. Křížek, J.: T. G. Masaryk a naše dělnická třída. Praha 1955. Křížek, J.: T. G. Masaryk a česká politika. Vystoupení českých realistů v Utech 18871893. Praha 1959. Kučera, M.: Evropský rozměr Masarykova vztahu к Rakousku-Uhersku. In: Evropsnství a Tomáš Garrigue Masaryk. Hodonín 1999, s. 33-42. Kučera, M.: Fúze realistů s mladočechy na konci roku 1890. Český časopis historický 1995, s. 591-645. Kučera, M.: Pekařproti Masarykovi. Praha 1995. Kučera, M.: Příspěvek к výkladu vzájemného vztahu K. Kramáře a T. G. Masary ka. In: České země a Evropa v 19. a 20. století. Praha 1997, s. 127-152. Kučera, M.: T. G. Masaryk a Josef Kaizl: cesta к ideové konfrontaci. Moderní ději ny, 7, 1999, s. 293-310. Kučera, M.: Pokrokářské hnutí, jeho programy, vývoj a rozklad (od 90. let do květno vých voleb 1897). Praha 1990. Kvaček, R.: První světová válka a česká otázka. Praha 2003. Kvaček, R. (ed.): T. G. Masaryk a Slovensko. Praha 1991. Laichter, J.: T. G. Masaryk doma i na veřejnosti. Vzpomínky na presidenta
Osvoboditelele, jeho choť a jejich rodinnéprostředí. Praha 1938. Latawski, P.: The Discrepancy between State and Ethnographic Frontiers. Dmowski and Masaryk on Self-determination. In: Hanak, H. (ed.): T. G. Masaryk (1850-1937), sv. III. Statesman and Cultural Force. London 1990, s. 86-98. Loužilová, O.: Masarykův problém moderního člověka. Praha 1990. Ludwig, E.: Duch a čin. Rozmluvy s Masarykem. Praha 1935. Lustigová, M.: Karel Kramář. První československý premiér. Praha 2007 Machovec, M.: T. G. Masaryk. Praha 1968. Malíř, J. — Marek, P. a kol.: Politické strany. Vývoj politických stran a hnutí v českých zemích a Československu 1861—2004.1. díl. Období 1861—1938. Brno 2005. Marek, ].·. O historismu a dejepisectvu Praha 1992. Martonová, T. (ed.): T. G. Masaryk a československé vztahy. Hodonín 1992. Masaryk a sociální otázka. Sborník příspěvků z IX semináře Masarykova muzea v Hodoníně, 14. listopadu 2001. Hodonín 2002. /616 /
Masaryková, A.: Dětství a mládí. Vzpomínky a myšlenky. Pittsburgh I960. Masarykův sborník, I.-XIV. Praha 1924—2008. Miljukov, P.: Čemu mne naučil Masaryk. In: Sborník vzpomínek na T. G. Masary ka. Praha 1930, s. 42-46. Miljukov, P.: De Masaryk à Beneš. Le monde slave, 1936, L, s. 382—390. Musil, J.: Masarykova sociologická teorie: co je z ní stále živé. In: Masarykův sbor ník VIII. Praha 1993, s. 89-100. Nejedlý, Z.: T. G. Masaryk, І.-ГѴ. Praha 1930-1937. Nenaševa, Z. S.: Idějno-političeskaja borba v Čechli i Slovakit v načaleXXv. Cechi, Slovaki i neoslavizm 1898—1914. Moskva 1984. Neudorflová, M. (ed.): Češi a Němci v pojetí a politice T. G. Masaryka. Praha 2004. Neudorflová, M.: T. G. Masaryk. Politický myslitel. Praha 2011. Nový, L.: Filosof T. G. Masaryk. Problémové skici. Brno 1993. Olivová, V.: Dějiny první republiky. Praha 2000. Opat, J.: T. G. Masaryk. Evropan. Svetoobčan. Praha 1999. Opat, J.: Filozofa politik T. G. Masaryk 1882—1893. Praha 1990. Opat, J.: Průvodce životem a dílem T. G. Masaryka. Česká otázka včera a dnes. Pra ha 2003. Opat, J.: Masaryk a Slovensko. Banská Bystrica 1993. Opat, JL — Tomčík, M. - Urban, Z.: Masaryk a Slovensko. Praha 1991. Opat, J. (ed.): Masarykova idea československé státnosti ve světle kritiky dějin. Praha 1993. Opat, J. (ed.): První světová válka, moderní demokracie a F. G. Masaryk. Praha 1995. Opat, J. (ed.): Sto let Masarykovy české otázky 1895—1995. Praha 1997. Pachta, J.: Pravda o T. G. Masarykovi. Praha 1953. Papoušek, J.: T. G. Masaryk und das Slawentum. Slawische Rundschau 2, 1930, s. 169-189. Patočka, J.: Češi. Soubor
textů k českému myšlení a českým dějinám, /.-//. Praha 2006. Patočka, J.: Tři studie o T. G. Masarykovi. Praha 1993. Pauza, M. (ed.): T. G. Masaryk, rozum a víra. Praha 1991. Pauza, M.: Masarykova filosofie češství a dnešek. Filozofický časopis 47, 1999, č. 6, s. 934-944. Pauza, M. - Hajka, D. (eds.): Antologie z dějin českého a slovenského filosofického myšlení II. (1848—1948). Praha 1989. Pavlincová, H. — Zouhar, J. (eds.): T. G. Masaryk a česká státnost. Sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference pořádané Masarykovou univerzitou ve dnech 4. - 7. září2007. Praha 2008. Pavlov, A.: L. N. Tolstoj und T. G. Masaryk. In: Wiener SUwisches Jahrbuch. Sv. 4. Graz — Köln 1955, s. 60—82. Pavlov, A.: T. G. Masaryk a ruskáfilosofie. Praha 1937. / 617 /
Paulová, M.: T. G. Masaryk a Jihoslované. Praha 1938. Paulová, M.: Masaryk a Jihoslované. In: Sborník přednášek o T. G. Masarykovi. Praha 1931, s. 177-200. Peška, V. — Mares, A.: Thomas Garrigue Masaryk. Européen et humaniste. Paris 1991. Pichlík, К.: Zápas o československý program za první světové války. In: Demokra tické principy vzniku Československa. Praha 2001, s. 46-56. Polák, S.: Masarykovi rodiče a antisemitský mýtus. Praha 1995. Polák, S.: T. G. Masaryk. Za ideálem a pravdou, I—VII. Praha 2000, 2001, 2004, 2009, 2012, 2014. Pražák, A.: T. G. Masaryk. Кjeho názorům na umění, hUvně slovesné. Praha 1947. Pražák, R. (ed.): T. G. Masaryk a střední Evropa. Brno 1994. Podiven: Češi v dějinách nové doby. Pokus o zrcadlo. Praha 1991. Reznikow, S.: Frankofihtví a česká identita 1848—1918. Praha 2008. Rychlík, J.: Češi a Slováci ve 20. století. Spolupráce a konflikty 1914—1992. Praha 2012. Rychnovský, E. (ed.): Masaryk a židovství. Praha 1931. Rys, J.: Hilsneriáda a TGM. Ke čtyřicátému výročí vraždpolenských. Praha 1939. Řezníkova, L.: Moderna historismus. Historické reprezentace v proměnách literatu ry na přelomu 19. a 20. století. Praha 2004. Sborník příspěvků ze semináře Masarykova muzea v Hodoníně, I. -XII. Hodonín 1993-2007. Schmidt-Hartmann, E.: Thomas Masaryks Realism. Origins ofa Czech Political Concept. München 1984. Scholz, M.: Hledání Nové Evropy v textech T. G. Masaryka a Romana Dmowského: komparativní pohled. In: Studia historka Brunensia, roč. 64, 2017, č. 2, s. 89-110. Scholz, M.: První světová válka a změna prostorového paradigmatu. Naumann Masaryk - Agnelli
a Cablati. In: Klusáková, L. - Scholz, M.: (eds.): Pojetí pro storu v historické perspektivě. Praha 2012, s. 125-165. Scholz, M.: Středoevropské teritorium v projektech nové Evropy z dob první svě tové války. In: Doležalová, A. a kol.: Střední Evropa na cestě od minulosti k bu doucnosti. Praha 2014, s. 181—209. Silberstein, L: L. N. Tolstoj und T. G. Masaryk. Neues aus den Archiven der Sow jetunion. Slawische Rundschau, 7, 1935, s. 141—161. Skilling, H. G.: T. G. Masaryk proti proudu 1882—1914. Praha 1995. Sláma, В.: Zapomenutý prorok T. G. Masaryk. Brno 2010. Smolík, J.: T. G. Masaryk ve třech stoletích. Rozhovor generací o Masarykových nábo ženských názorech. Brno 2001. Soubigou, A.: Tomáš Garrigue Masaryk. Litomyšl ֊ Praha 2004. Soukup, F.: T. G. Masaryk jako politický průkopník, sociální reformátor a president státu. Praha 1930. /618 /
Stloukal, К.: Československý stát v představách T. G. Masaryka za války. Praha 1930. Syllaba, T. (ed.): Masaryk a myšlenka evropskéjednoty. Praha 1992. Syllaba, T.: T. G. Masaryk a revoluce v Rusku. Praha 1939. Szporluk, R.: The Political Thought of Thomas G. Masaryk. New York 1981. Šedivý, L: Češi, české země a velká válka 1914—1918. Praha 2014. Skrach, V.: Masaryk a studentstvo. Mladá generace. Časopis československého stu dentstva, II, 1918/1919, s. 153-159. Šmíd, M.: T. G. Masaryk a česká katolická moderna. Brno 2007. Šrubař, I.: Max Weber a Tomáš Garrigue Masaryk. Sociologický časopis 34, 1998, č. 4, s. 417-426. Štefánek, A.: Masaryk a Slovensko. Bratislava 1920. Štefek, K.: Spory o pojetí českých dějin. Hradec Králové 1986. Štefek, K.: Stručný nástin vývoje filosofie dějin. Hradec Králové 1995. T. G. Masaryk (1850-1937), sv. Z-///, (sv. I. Thinker and Politician, sv. II. Thinker and Critic, sv. III. Statesman and Cultural Force). London 1989—1990. T. G. Masaryk, sokolstvo a sokolstvi. Brno 1935. Trapi, M.: Vědecké zákČdy Masarykovy politiky. Pokus o soustavný výklad Masaryko vy politické theorie. Brno 1946. Trapi, M.: Masarykův program. Demokracie, socialismus, česká otázka. Brno 1948. Trávníček, J. (ed): V kleštích dějin. Střední Evropa jako pojem a problém. Brno 2009. Truhlar, D.: Thomas G. Masaryk. Philosophie der Demokratie. Frankfurt a.M. 1994. Urban, O.: Česká společnost 1848—1918. Praha 1982. Urban, O.: Kapitalismus a česká společnost. К otázkám formování české společnosti v 19. století. Praha 2003. Urban, O.: Masarykova česká filosofie. Československý
časopis historický 1969, s. 527-552. Vojtěch, T.: Česká historiografie apozitivismus. Světonázorová a metodologická vý chodiska. Praha 1984. Voráček, E. (ed.): T. G. Masaryk, idea demokracie a současné Evropanství. Praha 2001. Vyšný, P.: Neo-Slavism and the Czechs. London - New York 1977. Woolfolk, A. - Imber, J.: Constructive Sociological Theory. Thomas G. Masaryk. London 1994. Ženki, P.: T. G. Masaryk and the Idea ofEuropean and World Federation. Chicago 1955. / 619 /
Dmowski apókká otázka Ajnenkiel, A.: Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycz nych Polski 1918—1926. Warszawa 1977. Bazylow, L.: Polacy w Petersburgu. Wrocław 1984. Bąkowski, J. (ed.): Pamięci Romana Dmowskiego (9. 8. 1864 — 2. 1. 1939). Wars zawa 1939. Bergmann, O.: Narodowa demokracja wobec kwestji żydowskiej w latach 1918-1929. Poznań 1998. Białokur, M. (ed.): Roman Dmowski i jego współpracownicy. Toruń 2008. Bielecki, T.: W szkole Dmowskiego. Wspomnienia i uwagy. Warszawa 1934. Bończa-Tomaszewski, N.: Demokratyczna geneza nacjonalizmu. Intelektualne kor zenie ruchu narodowo-demokratycznego. Warszawa 2001. Bończa-Tomaszewski, N.: Narodziny polskiego liberalizmu — analiza metod wyja śnienia historiografii polskiego liberalizmu. Kwartalnik Historyczny, 108, 2001, 2, s. 83-93. Bończa-Tomaszewski, N.: Źródła narodowości. Powstanie i rozwój polskiej świado mości w IIpołowie XIX wieku i na pocątku XX wieku. Wrocław 2006. Borkowska, G.: Stanisław Czekanowski i Roczniki długiego żywota mego. Prace polonistyczne, LVI, 1999, s. 133—148. Borkowski, A.: Drogi do niepodległości w myśli politycznej i działalności Romana Dmowskiego (Przed I wojną światową). Przegląd Zachodni, 1988, 5-6, s. 47-48. Borkowski, A.: Idea demokracji w myśli politycznej i działalności Obozu narodo wego 1893-1937. Przegląd Zachodni, 1988, 4, s. 73-108. Bułhak, W.: Dmowski — Rosja a kwestia polska. U źródeł orientacji rosyjskiej obozu narodowego 1886-1908. Warszawa 2000. Curp, D.: Roman Dmowski Understood. European History Quarterly, 2005, З, s. 405-427. Cywiński, В.: Rodowody
niepokornych. Warszawa 1996. Czubiński, A.: Historia PokkiXXwieku. Poznań 2000. Czubiński, A.: Walka o granice wschodnie Pokki 1918—1921. Opole 1993. Davies, N.: Pokko. Dějiny národa ve středu Evropy. Praha 2003. Dawidowicz, A.: Zygmunt Balicki (1858—1916) Działacz i teoretykpokkiego nacjo nalizmu. Kraków 2006. Dawidowicz, A. — Maj, E.: Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939. Lublin 2010. Drozdowski, M. M. — Kusielewicz, E. (eds.): Polonia Stanów Zjednoczonych 1910—1918. Wybór dokumentów. Warszawa 1989. Dymarski, M. — Juchnowski, J. (eds.): Europa Środkowo-Wschodnia wpokkiej myśli politycznej. Wrocław 2004. Engelgard, J. (ed.): Myślpolityczna Romana Dmowskiego. Warszawa 2009. Engelgard, Testament Dmowskiego: Niemcy — Rosja — Pokka. Warszawa 1996. /620/
Filipowicz, M.: Wobec Rosji. Studia z dziejów historiografii polskiej od końca XIX wi eku po II wojnę światową. Lublin 2000. Filozofia i myśl społeczna, 7 svazů. Warszawa 1977—1980. Fountain, A.: Roman Dmowski. Party, Tactics, Ideology 1895-1907. New York 1970. Garlicki, A.:. Relacja Dmowskiego o Lidze Narodowej. Przegląd Historyczny 57, č. 3, 1966, s. 415-443. Garlicki, A.: JózefPikudski 1867—1935. Warszawa 2008. Garlicki, A.: Przewrót majowy. Warszawa 1978. Garlicki, A.: U źródeł obozu bełwederskiego. Warszawa 1978. Giertych, J.: Stronnictwo narodowe a kryzys dziejowy 1938 roku. Relacja pamiętni karska. London 1987. Goćkowski, J. — Walicki, A. (eds.): Idee i koncepcje narodu w pohkiej myśli politycz nej czasów porozbiorowych. Warszawa 1977. Grabski, A. F.: O Romanie Dmowskim — stare i nowe. Dzieje Najnowsze, 5, 1973, č. 2, s. 123-132. Grabski, S.: Pamiętniki, sv. I.-II. Warszawa 1989. Groniowski, K.- Skowronek, J.: Historia Pokki 1795—1914. Warszawa 1987. Grott, В.: Nacjonalizm chrześciański. Narodowo-katolicka formacja ideowa w II Rzeczpospolitej na tle porównawczym. Kraków 1996. Grott, В.: Nacjonalizm i religija. Proces zespalania się nacjonalizmu z katolicyzmem wjedną całość ideową w myśli Narodowej Demokracji 1926—1939. Kraków 1984. Grott, В.: Religia, kościół, etyka w ideach i koncepcja prawicy polskiej — Narodowa demokracja: wybór tekstów s komentarzem. Kraków 1993. Grott, В.: Rola katolicyzmu w ideologii obozu narodowego w świetle pism jego krytyków katolickich. Dzieje Najnowsze, 12, 1980, č. 1, s. 63—94. Grott, В.: Zygmunt Balicki. Ideolog Narodowej Demokracji.
Kraków 1995. Gruchała, J.: Stosunek Narodowej Demokracji do Austro-Węgier w końcu XIX i na początku XX wieku (do 1914 r.). Studia Historyczne, 1981, 1 (92), s. 41-56. Grünberg, К.: Pokkie koncepcefederalistyczne 1864-1918. Warszawa 1971. Halczak, B.: Publicystyka narodowo-demokratyczna wobec problemów narodowościo wych i etnicznych w Drugiej Rzeczpospolitej. Zielona Gora 2001. Halczak, B.: Utopie antiindustrialne w publicystyce Narodowej Demokracji w la tach 1918—1939. Sobótka, 2001, č. 1, s. 181—190. Hausmann, K. G.: Diepolitischen Ideen Roman Dmowskis: ein Beitrag zur Geschich te des Nationalismus in Ostmitteleuropa vor dem Ersten Weltkrieg. Kiel 1968. Hemmerling, Z.: Orientacje polityczne Ligy Narodowej w latach 1900—1906. Zes zyty naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Historia, 1958, č. 2, s. 3-24. Hrabyk, K.: Ideologia Przeglądu Wszechpokkiego 1895—1905. Poznań 1937. Hrabyk, K.: Z przeszłości Przeglądu Wszechpolskiego. Przegląd Wszechpolski, 1925, č. 1, s. 31-49. / 621 /
Hrodek, D. (ed.): Česká a polská historická tradice a její vztah k současnosti. Praha 2003. Jabłonowski, W.: Z biegiem lat. Wspomnienia o Romanie Dmowskim. Częstochowa 1939. Jabłoński, H.: Dmowski w wynurzeniach prywatnych. Przegląd Kulturalny, 1961, č. 43, s. 5. Jabłoński, H.: Narodziny drugiej Rzeczypospolitej (1918-1919). Warszawa 1962. Jabłoński, H.: Ze studiów nad początkami Narodowej Demokracji. Od pracy organycznej do upolitycznienia. Przegląd Historyczny, 44, 1953, c. 3, s. 481—536. Jakubowska, U.: Prasa Narodowej Demokracji w dobie zaborów. Warszawa 1988. Jakubowska, U.: Z dziejów Narodowej Demokracji w parlamencie austriackim. Studia Historyczne, 1983, č. 2, s. 243—254. Janowska, H. — Jędruszczak, T.: Powstanie 11 Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów 1866-1925. Warszawa 1984. Janowski, M.: Pokka myśl liberalna do 1918 roku. Kraków 1998. Jaskólski, M.: Konserwatyzm - nacjonalizm. Studia nad kontaktami ideowymi krakowskich konserwatystów i demokracji narodowej przed 1914. Zeszyty Na ukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych, 1989, č. 36. Jaszczuk, A.: Liberalna Atlantyda. Główne nurty liberalizmu pokkiego 1870—1939Warszawa 1939. Jaszczuk, A.: Spór pozytywistów z konserwatystami o przyszłość Polski 1870—1903. Warszawa 1986. Juchnowki, J. -Kalicki, W. - Tomaszewki, Polska myśl polityczna XIX wieku. Wybór tekstów źródłowych z komentarzem. Wrocław 1999. Juchnowski, J. — Tomaszewski, J. (eds.): Europa i integracja europejska w pokkiej myśli politycznej XX wieku. Wrocław 2003. Juryńska, J.: inteligencja w poglądach endecji do roku 1905. Roczniki Nauk
Spo łecznych, 1979, č. 7, s. 187-208. Kalabiński, S. — Tych, F.: Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja. Lata 1905—1907 na ziemiach pokkich. Warszawa 1969. Kawalec, K.: Konserwatyści i narodowy demokraci przed pierwszą wojną świato wą. Myśl konsrwatywna 1997, 1, s. 33-52. Kawalec, K.: Myśl polityczna Romana Dmowskiego. Przegląd Zachodni, 55, 1999, č. 3, s. 41-58. Kawalec, K.: Roman Dmowski. Wrocław 2002. Kawalec, K.: Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918— 1939. Wrocław 2000. Kiniorski, M.: Z czterdziestu pięciu ևէ wspomnień o Romanie Dmowskim. Warsza wa 1939. Konieczny, W.: Formowanie się i umacnianie świadomości narodowej jako ele mentarne zadanie polityczne Narodowej Demokracji na przełomie XIX i XX wieku. Studia Historyczne 1989, 4, s. 545—559. / 622 /
Konieczny, W.: Narodowa Demokracja wobec niepodłegłości i kształtu odrodzo nego państwa. Studia Historyczne 1989, 3, s. 403-415. Korwin-Milewski, H.: Siedemdziesiąt lat wspomnień (1855—1925). Poznań 1930. Kosman, M.: Dějiny Polska. Praha 2011. Kotowski, W.: Reymont a Dmowski. Tygodnik Warszawski, 20. 1. 1946, Ł 3, s. 4. Kozicki, S.: Historia Ligy Narodowej (okres 1887—1907). London 1964. Kozik, M.: Przemiany galicyjskiej myśli konserwatywnej pod wpływem polemiki z Narodową Demokracją. Archivům Historii Filozofii i myśli społecznej, 25, 1979, s. 245-267. Kozicki, S.: Historia Ligy narodowej. London 1964. Królikowska, M.: Ideologia historyczna Przeglądu Wszechpolskiego. Przegկd hu manistyczny, 1987, č. 6, s. 41-57. Krzywiec, G.: Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886—1905). Warszawa 2009. Kulak, T.: Jan Ludwik Popławski 1854-1908. Biografie polityczna, /.-//. Wrocław 1989. Kułakowski, M.: Roman Dmowski w świetle listów i wspomnień I.-IL. London 1968,1972. Kurczewska, J.: Dusza społeczeństwa. Naród w polskiej myśli socjologicznej. Warsza wa 2002. Kurczewska, J.: Dwie postawy wobec kryzysu ethosu demokratyczno-patryotycz nego: Bolesław Limanowski (1835-1935) i Zygmunt Balicki (1858-1916). Ar chiwum Historii Filozofii i myśli społecznej, 21, 1975, s. 189—210. Kurczewska, J.: Naród w socjologii i ideologii polskiej. Analizzi porównawcza wybra nych koncepcji z przełomu XIX i XX wieku. Warszawa 1979. Landgrebe, A.: Europejska konkurencja narodów. Motywy i przyczyny ewolucji polskiej ideologii narodowej. Historyka, 33, 2003, s. 73-86. Landgrebe, A.: Wenn es
Polen nicht gäbe, dann müsste es efunden werden. Die entwicklung des polnischen Nationalbewusstseins im europäischen Kontext. Wiesba den 2003. Lagoda, M.: Dmowski, naród i państwo. Doktryna polityczna Przeglądu Wszechpol skiego (1895-1905). Poznań 2002. Latawski, P.: The Dmowski-Namier Feud, 1915—1918. Polin. A Journal ofPolishJewish Studies, II. Oxford 1987, s. 39-47. Lerski, G. J.: Dmowski, Paderewski and American Jews. Polin. A Journal ofPolishJewish Studies, II. Oxford 1987, s. 102—110. Lišiak, H.: Narodowa demokracja w WielkopoUce w btach 1918—1939. Poznań 2006. Lundgreen-Nielsen, К.: The Polish Problem at the Paris Peace Conference. Odense 1979. Macurek, J.: Dějiny polského národa. Praha 1948. Maj, E.: Nowoczesny patriotyzm Jana Ludwika Popławskiego. Studia Historyczne, 34, 1991, č. 3, s. 403-414. / 623 /
Maj, E.: O niektórych problemach ideologii narodowej Jana Ludwika Popławskie go. Kultura i Społeczeństwo 1987, 1, s. 219—229. Maj, E.: Roman Dmowski i Związek Ludowo-Narodowy (1919—1928). Kwartal nik Historyczny, 100, 1993, č. 2, s. 37—54. Majchrowski, ].: Obóz demokratyczno-narodowy wobec katolicyzmu i Kościoła na przełomie wieków. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia religiologica, 1984, 12, s. 109-130. Majchrowski, J.: Pokka myślpolityczna XIXiXXwieku. Kraków 1988. Małkiewicz, A.: Młodość Dmowskiego. Pokolenia, 1973, č. 4, s. 133-136. Małkiewicz, A.: Program i organyzacja Związku Młodzieży Polskiej ZET 1887-1904. Pokoknia, 1974, 4 (48), s. 7-32. Marczewski, J.: Narodowa Demokracja w Poznańskim 1900-1914. Warszawa 1967. Matyja, R.: Czy Narodowa Demokracja była formacją konserwatywną? Kwartal nik Konserwatywny, 1998, 4, s. 136—146. Melichar, V. a kol.: Dějiny Polska. Praha 1975. Micewski, A.: Roman Dmowski. Warszawa 1971. Micewski, A.: W cieniu marszałka Piłsudskiego. Warszawa 1968. Mikulka, J.: Slovanství apokkd společnost v 19. տէօևէւ Praha 1984. Mistewicz, T.: Kwestia polska na tle kryzysu politycznego Rosji w publicystyce Ro mana Dmowskiego z lat 1903-1909. Dzieje Najnowsze, 1983, č. 4. Mistewicz, T.: Narodowa Demokracja i Związek katolicki w latach 1905—1908. Kwartalnik Historyczny, 95, 1989, ć. 2, s. 131-154. Mistewicz, T.: Zagadnienie rewindykacji terytorialnych w ideologii polskiego ruchu nacjonalistycznego do roku 1918. Dzieje Najnowsze, 18, 1986, č. 2, s. 3-34. Modzelewski, W.: Naród i postęp. Problematyka narodowa w ideologii i myśli spo
łecznej pozytywistów warszawskich. Warszawa 1977. Molenda, J.: Chłopi, naród, niepodłegłość. Kształtowanie się postaw narodowych i obywatehkich chłopów w Galicji i Królewstwie Pokkim w przededniu odrodzenia się Pokki. Warszawa 1999. Molenda, J.: Piłsudczycy i narodowi demokraci 1908—1918. Warszawa 1980. Myśliński, J.: Grupy polityczne Królewstwa Polskiego w Zachodniej Galicji 1895—1904. Warszawa 1967. Myśliński, J.: Prasa Ligy Narodowej przed 1905 rokiem. Rocznik Historii Czasopi śmiennictwa Pokkiego, 2, 1963, č. 2, s. 32—56. Niklewiczowa, M.: Wspomnienie o Romanie Dmowskim. Warszawa 2001. Nowak, J.: Idea narodowa Wicentego Lutosławskiego. Epigonizm czy rozwinięcie romantycznej wspólnoty narodów. Sprawy Narodowościowe, 2005, 26, s. 115133. Oberländer, L.: Ewolucja poglądów Narodowej Demokracji w sprawie żydowskiej. Miesięcznik żydowski 1, 1932, č. 1, s. 1—19, ć. 4, s. 289-310. Okulewicz, P.: Koncepcja „Międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Pikudskiego w Utach 1918—1926, Poznań 2001. / 624 /
Opacki, Z.: Wizerunek Rosji w publicystyce politycznej Romana Dmowskiego do 1914 roku. Przegląd Humanistyczny 34, č. 12, 1990, s. 66-74. Orzechowski., M.: Narodowa Demokracja na Górnym Śląsku (do 1918 roku). Wro cław 1965. Pajewski, J.: Mitteleuropa. Studia z dziejów imperializmu niemieckiego w dobie pi erwszej wojny światowej. Poznań 1959. Pajewski, J.: Odbudowa państwa polskiego 1919—1918. Warszawa 1980. Pajewski, J.: Pierwsza wojna światowa. Warszawa 2004. Pajewski, J.: Wokółsprawypokkiej Paryż-Lozanna-Londyn 1919—1918. Poznań 1970. Paruzel, E.: Charakter narodowy społeczeństwa polskiego według Romana Dmowskiego. Kultura i Edukacja, 25, 1993, č. 2, s. 113-125. Paruzel, E.: Wzór osobowy Polaka w ujęciu Narodowej Demokracji na początku XX wieku. Dzieje Najnowsze, 1993, c. 3, s. 1—11. Pater, M.: Polskie dążenie narodowe na Górnym Śląsku (1891—1919). Wrocław 1998. Pettyeid, J.: Roman Dmowski. Warszawa 1920. Pobóg-Malinowski, W.: Narodowa Demokracja 1887—1918. Fakty i dokumenty. London 1998. Polonski, A.: Roman Dmowski and Italian Fascism. Ideas into Politics. Aspects ofEu ropean History 1880—1950. Sydney 1984. Pokka myślpolityczna XIX і XX wieku, I.-X. (sv. VI. Między Pokką etnyczną i histo ryczną, sv. VII Państwo w polskiej myśli politycznej, sv. VIII Polska - Polacy Mniejszości narodowe, sv. IX - X Polskie myty polityczne XIX і XX wiekti). Wro cław 1979-1996. Potkański, W.: Ruch narodowo-niepodległościowy w Galicji przed 1919 rokiem. Warszawa 2002. Roman Dmowkski 1869—1939. Wpięćdziesięciolecie śmierci. London 1988. Seyda, M.: Pokka na przełomie dziejów. Fakty i
dokumenty, /., Od wybuchu wojny do zbrojnego wystąpienia Stanów Zjednoczonych. Poznań 1927. Skarga, B. — Walicki, A. a kol.: Pokka myślfilozoficzna i społeczna, I.-III. Warszawa 1973, 1975, 1987. Sobczak, M.: Kwestia żydowska w interpretacji Romana Dmowskiego w konte kście rozważań o „istocie narodu” i procesie asymilacji Żydów na ziemiach pol skich u schyłku XIX w. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne 2003, 8, s. 96—122. Sobczak, M.: Narodowa Demokracja wobec kwestii żydowskiej na ziemiach pokkich prz£dpierwszą wojną światową. Wrocław 2007. Szacki, Ojczyzna, naród, rewolucja. Problematyka narodowa w pokkiej myśli szlacheckorewolucyjnej. Warszawa 1962. Śliwa, M.: Pokka myśl społeczna w pierwszej połowie XX wieku. Wrocław 1993. Świercz, P.: Narodowa demokracja na Górnym Śląsku w Drugiej Rzeczypospolitej. Kraków 1999. /625 /
Terej, J. J.: Idee, mity, realia. Szkice do dziejów Narodowej Demokracji. Warszawa 1971. Terej, J. J.: Rzeczywistość i polityka. Z studiów nad dziejami najnowszymi Narodowej Demokracji. Warszawa 1979. Topolski, J. (ed.): Ideologie, poglądy, nurty w dziejach Roiski i Europy XIX i XX wie ku. Studia historyczne. Poznań 1991. Topolski, J.: Polska dwudziestego wieku (1914—1995). Poznań 1995. Toruńczyk, B.: Narodowa Demokracja. Antologia myśli politycznej Przeglądu Ws zechpolskiego (1895—1905). London 1983. Tych, F.: Polskie programy socjalistyczne 1878—1918. Warszawa 1975. Valenta, J.: Česko-polské vztahy v Rtech 1918—1920 a Těšínské Slezsko. Ostrava 1961. Walicki, A.: Koncepcja tożsamości narodowej i terytorium narodowego w myśli politycznej czasów porozbiorowych. Archivům Historii Filozofii i Myśli Społecz nej ,38, 1993, s. 215-231. Walicki, A.: Naród, nacjonalizm, patriotyzm. Kraków 2009. Walicki, A.: Naród i terytorium. Obszar narodowy w myśli politycznej Romana Dmowskiego. Dziś, 2007, c. 7, s. 22-41. Walicki, A.: Trzy patriotyzmy. Trzy tradycje polskiego pytriotyzmu i ich znaczenie ws półczesne. Warszawa 1991. Wandycz, P. S.: The United States and Poland. Cambridge (Mass.) 1980. Wapiński, R.: Narodowa demokracja 1893—1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej. Wrocław 1980. Wapiński, R.: Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław 1991. Wapiński, R.: Pokka i małe ojczyzny Polaków. Z dziejów kształtowania się świado mości narodowej w XIX і XX wieku. Wrocław 1994. Wapiński, R.: Pokka na styku narodów i kultur. W kręgu przeobrażeń narodowościo wych i
cywilizacyjnych w XIX і XX wieku. Gdańsk 2002. Wapiński, R.: Roman Dmowski. Lublin 1988. Wapiński, R.: Roman Dmowski. Wybór pism. Warszawa 1990. Wapiński, R.: W kręgu wyobrażeń o polskim terytorium narodowym w końcu XIX i pierwszych dziesięcioleciach XX wieku. Przegląd Zachodni, 1986, č. 5-6, s. 305-323. Wapiński, R.: Z dziejów tendencji nacjonalistycznych. O stosunku Narodowej Demokracji wobec kwestii narodowych w latach 1893—1939. Kwartalnik Histo ryczny, 80, 1973, č. 4, s. 817-844. Wator, A.: Narodowa demokracja w Galicji do 1918 roku. Szczecin 2002. Wędrowski, J.: Stany Zjednoczone i odrodzenie Pokki. Polityka Stanów Zjednoczo nych wobec sprawy pokkiej i Pokki w latach 1916—1919. Wrocław 1980. Wojdyło, W.: Stanisław Grabski (1871—1949). Biografia polityczna. Toruń 2004. Wic, W.: Zagadnienie świadomości narodowej i ideologii narodowych w polskiej myśli politycznej przełomu XIX i XX wieku. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Ekonomiczno-Społeczne 4, 1985, 99, s. 1-26. / 626 /
Wielka historia Polski I.-X. (Sv. 8. Od niewoli do niepodległości (1864—1918). Kra ków 2000; sv. IX. Polska v czasach niepodległości i II wojny światowej (1918-1945). Kraków 2001). Wojciechowski, M. (ed.): Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918-1945. Toruń 2000. Wolikowska z Lutosławskich, I.: Roman Dmowski. Człowiek, Polak, przyjaciel. Wrocław 2007. Wolsza, T.: Narodowa Demokracja wobec chłopów w latach 1887—1914. Programy, polityka, działalność. Warszawa 1992. Žáček, V. a kol.: Češi a Poláci v minulosti II. Období kapitalismu a imperialismu. Praha 1967. / 627 /
Streszczeni Czeskie i pobkie poszukiwanie tożsamości. Myśl T. G. Masaryka i Ro mana Dmowskiego w perspektywie porównawczej Masaryk i Dmowski należeli do najwybitniejszych reprezentantów czeskie go i polskiego życia publicznego i politycznego pod koniec dziewiętnastego i w pierwszych dziesięcioleciach dwudziestego wieku. Kwestia tożsamości narodowej jest jednym z tematów najbardziej kojarzonych z ich działaniem i ideologią. Przed rokiem 1914 oddziaływali na czeską i polską politykę oraz myśl polityczną. Po wybuchu pierwszej wojny światowej emigrowali do Eu ropy Zachodniej i podczas wojny kierowali czeską (czechosłowacką) i pol ską polityką emigracyjną (Masaryk w roli prezesa Czechosłowackiej Rady Narodowej, Dmowski w roli prezesa Komitetu Narodowego Polskiego). W okresie powojennym przebieg ich życia się różnił. Masaryk stał się prezy dentem Czechosłowacji i symbolem czechosłowackiej tożsamości, podczas gdy Dmowski był przedstawicielem opozycji przeciw głównemu nurtowi życia politycznego Polski powojennej. Niniejsza książka dotyczy porównania poszukiwania tożsamości w myśli Masaryka i Dmowskiego. Głównym źródłem analizy porównawczej są książki, artykuły i inne teksty autorstwa Masaryka i Dmowskiego. Pierwsza i druga część są uporządkowane chronologicznie a w ramach biografii inte lektualnej i politycznej Masaryka i Dmowskiego poświęcone są przemia nom myślenia obu polityków w trakcie ich życia, rozwoju ich światopog lądów i zmianom w traktowaniu przez nich kwestii tożsamości narodowej. Część trzecia jest porównawcza. Analizuje (1) prezentację historii narodo wej w
dziełach Masaryka i Dmowskiego, (2) koncepcję geografii mentalnej (pozycję narodu na mentalnej mapie Europy), (3) stosunek między tożsa mością narodową i ponadnarodową, (4) związek religii z tożsamością naro dową i (5) koncepcję transformacji historycznych w myśli Masaryka i Dmowskiego (rewolucja, reforma, ewolucja). / 632 /
Masaryk wstąpił na scenę publiczną po roku 1882, kiedy to został profe sorem filozofii Uniwersytetu Praskiego. Od początku chciał stać się ideo wym przywódcą modernizującego się społeczeństwa czeskiego, a obszar jego zainteresowań przekraczał sferę, którą mogło zaoferować życie akademickie. W ostatnim dziesięcioleciu dziewiętnastego wieku rozpoczął aktywną karierę w polityce. Był posłem parlamentu austriackiego (Reichsrai) i czeskiego (Zem ský sneni), gdzie reprezentował Partię Młodoczeską (1891-1893). W roku 1900 stał się założycielem, ideologiem i przewodniczącym nowej partii po litycznej (tak zwana Partia Realistyczna), którą później reprezentował w parlamencie (1907-1914). Partia Realistyczna nigdy nie była konwencjo nalnym przedstawicielem polityki parlamentarnej i swą strukturą przedsta wiała coś w rodzaju masarykowskiego think tanku. W życiu politycznym i społecznym przedwojennych Czech zajmował Masaryk (pomimo dogłęb nego i interdyscyplinarnego wykształcenia oraz szerokich horyzontów inte lektualnych) pozycję raczej marginalną a jego stronnictwo odgrywało nie wielką rolę w czeskiej polityce. Dmowski (w odróżnieniu od filozofa Masaryka) studiował nauki przy rodnicze i został biologiem. Na jego światopogląd wywarła wpływ interpre tacja biologiczna filozofii dziejów i darwinizm społeczny. Po roku 1890 Dmowski stanął przed wyborem między drogą akademicką a polityczną. Osobista sytuacja finansowa (Dmowski odziedziczył grunt na przedmieściach Warszawy, który stał się lukratywną nieruchomością) pozwoliła Dmowskie mu poświęcić się całkowicie polityce. W latach
dziewięćdziesiątych dzie więtnastego wieku należał Dmowski do założycieli Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, a następnie stał się jego wpływowym ideologiem i przywódcą politycznym. Po Rewolucji 1905 Dmowski został posłem par lamentu rosyjskiego {Duma). Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe reprezentowało (w odróżnieniu od czeskich Realistów) podstawową siłę w polskim życiu politycznym, ale pozycja Dmowskiego w partii nigdy nie była tak silna, jak pozycja Masaryka w grupie czeskich Realistów. Chociaż Masaryk i Dmowski wywarli wpływ na politykę parlamentarną swoich krajów przed rokiem 1914, treścią ich działalności była przede ws zystkim myśl polityczna i poszukiwanie tożsamości narodowej. Masaryk i Dmowski próbowali stworzyć koncepcję tożsamości narodowej opartą o krytyczną analizę historii narodowej, rozpocząć transformację myśli poli tycznej i pokazać drogę do nowoczesnego społeczeństwa. Źródłem do ba dań nad ich ówczesnymi poglądami jest obszerny zbiór ich książek i artyku/ 633 /
łów poświęconych szczególnie tematyce tożsamości narodowej. Światopog lądy Masaryka i Dmowskiego przedstawiały różne rodzaje myślenia. Myśl Dmowskiego była wyraźniej skupiona na narodzie. Ponadto bardziej ulega ła wpływowi darwinizmu społecznego i zawierała liczne elementy antysemi tyzmu, co nie miało miejsca w myśli masarykowskiej. Masaryk kładł nacisk na kompatybilność idei narodowej i programu ponadnarodowego. Podczas pierwszej wojny światowej (po emigracji do Europy Zachodniej) Masaryk i Dmowski opracowali projekty nowej powojennej Europy. Ich wspólny cel spoczywał w odbudowaniu niepodległych państw w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej, w przestrzeni znajdującej się między wielkimi potęgami europejskimi, Niemcami a Rosją. Na podstawie argu mentów historycznych i geograficznych (geopolitycznych) próbowali uka zać konieczność powstania Czechosłowacji i Polski w okresie powojennym i udowodnili, że rekonstrukcja mapy politycznej Europy jest niezbędna dla równowagi sił na kontynencie. Pozycja Czechosłowackiej Rady Narodowej i Komitetu Narodowego Polskiego była jednak różna. Czechosłowacka Rada Narodowa pod kierownictwem Masaryka była niewątpliwym przy wódcą czechosłowackiego ruchu oporu. Polska polityka ruchu oporu była bardziej rozgałęziona. Chociaż Komitet Narodowy Polski był uznany przez państwa Ententy za przedstawiciela Polaków, stanowił tylko jedną z grup rywalizujących w polityce polskiej. Pod koniec wojny ruch oporu w Polsce pod wodzą charyzmatycznego generała Józefa Piłsudskiego przejął władzę w kraju i Piłsudski stał się przywódcą odbudowującego się
państwa polskiego. Zagraniczny ruch oporu pod przywództwem Dmowskiego został zmarginalizowany. W okresie powojennym nastała wyraźna różnica w życiowych drogach Masaryka i Dmowskiego. Masaryk został wybrany na prezydenta Czecho słowacji i w następnych latach stał się symboliczną gwarancją stabilności i demokracji w niepewnym międzywojennym świecie. Dmowski był tylko drugim delegatem polskim na konferencji pokojowej w Paryżu. Jesienią roku 1919 Dmowski zachorował na ciężkie zapalenie płuc, które zagrażało jego życiu. Do Polski powrócił dopiero w maju 1920 roku, kiedy nowa eli ta polityczna powojennej Polski była już uformowana (nawet w ramach jego Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego). W tym okresie wzrosła krytyka Dmowskiego wobec liberalizmu i demokracji. Wzmocniły się też przejawy jego antysemityzmu, który był w myśli Dmowskiego zawsze obec ny. W drugiej połowie lat dwudziestych Dmowski stał się jednym z przy/634/
wódców opozycji nacjonalistycznej przeciw władzy rządzącej (Sanacji). Chociaż nacjonaliści polscy inspirowali się faszyzmem włoskim, rola inspi racji faszystowskich w myśli Dmowskiego była raczej ambiwalentna. Nacjo naliści polscy chcieli uważać Dmowskiego za swojego wodza, lecz Dmowski taką możliwość odrzucił. W porównaniu z młodymi nacjonalistami polski mi przedstawiał Dmowski narodowca starej szkoły, na którego wywarło wpływ myślenie dziewiętnastego wieku z jego nacjonalizmem humanistycz nym, odziedziczonym z okresu historycznego Wiosny Ludów. W tym kon tekście Dmowski podkreślał rolę cierpliwości w życiu politycznym, odrzu cając dążenia do szybkich rozwiązań i slogany codziennej polityki. Masarykowska obrona demokracji kontrastowała z wizerunkiem kryzysu cywilizacji europejskiej stworzonym przez Dmowskiego. Masaryk należał do obrońców demokracji i parlamentaryzmu. Pod tym względem wierzył w przyszłość kultury europejskiej, chociaż był sceptyczny wobec przygoto wania ogółu mieszkańców (którzy nie byli jeszcze obywatelami w ścisłym tego słowa znaczeniu) do życia demokratycznego. Według Masaryka pow stające społeczeństwo masowe nie było zdolne do zrozumienia teraźniejszo ści jako wyniku rozwoju historycznego i dlatego preferowało polityków z krótkowzrocznym programem. Ale młoda demokracja dała się jeszcze usprawnić i udoskonalić. Projekty przedstawiane przez krytyków demo kracji nie miały, zdaniem Masaryka, racji bytu, ponieważ pozytywne zmia ny w społeczeństwie mogą się czasami (aczkolwiek wcale nie zawsze) udać w ustroju demokratycznym, ale nigdy w dyktaturze.
Pomimo różnorodnych światopoglądów Masaryka i Dmowskiego, ich teksty z okresu międzywojennego są interesującym obiektem dla analizy komparatystycznej. Książki i artykuły obu autorów zawierają, oprócz wspo mnień z lat wojennych, obfite rozważania o filozofii dziejów i historii naro dowej, w których Masaryk i Dmowski przytaczają liczne historyczne argu menty i przykłady dotyczące perspektyw współczesnego społeczeństwa i prognoz jego rozwoju w przyszłości. Jednocześnie zarówno Masaryk, jak i Dmowski podkreślają (podobnie jak w okresie przedwojennym) rolę dłu goterminowego programu politycznego i stopniowego rozwoju, który opie ra się na edukacji. / 635 /
Summary Czech and Polish Search for Identity. The Thought of Tomáš Garrigue Masaryk and Roman Dmowski in a Comparative Perspective Tomáš Garrigue Masaryk (1850-1937) and Roman Dmowski (18641939) were among the most important representatives of the public and political life in their countries in the late 19th and early 20th century. Befo re 1914, Masaryk and Dmowski influenced Czech and Polish politics as well as political and intellectual thinking. After the outbreak of the First World War, they both emigrated to Western Europe, where they became the key figures of Czechoslovak and Polish politics in exile (Masaryk as the chairman of the Czechoslovak National Council, Dmowski as the chair man of the Polish National Committee). Nevertheless, in the post-war pe riod, their careers diverged. Masaryk held a post of the president of Cze choslovakia and became a symbol of the Czechoslovak identity. Dmowski, on the other hand, represented the opposition against the mainstream de velopment in post-war Poland. This book deals with a comparison of Masaryk and Dmowski’s intellec tual views and their search for (national) identities. Masatyk and Dmowski’s books, articles, and other published texts are the principal historical source for the comparative analysis. The first two parts of the book are arranged chronologically, and they focus on Masaryk’s (first part) and Dmowski’s (second part) search for national identity and the development of their ide as in the course of their lives. The third part is comparative and analyses (1) the story of nation presented by both politicians
in their texts, (2) the role of historical examples in Masaryk and Dmowski’s mental geography, (3) the relationship between the national and international identity, (4) the role of religion in the search for national identity, and (5) Masaryk and Dmowski’s concepts of historical transformations (revolution, reform, evo lution). /640/
Masaryk entered the public scene after 1882 when he became a profes sor of philosophy at Prague University. From the beginning, his intellec tual and public activities affected a broader field than his work in the aca demic sphere ever could, and Masaryk intended to take over the role of the opinion-maker in the changing Czech society. In the 1890s, Masaryk became engaged in politics. He was a deputy of the Austrian parliament {Reichsrar) and the Czech Diet {Zemský snem, 1891-1993) representing the Young Czech Party. In 1900, he became the founder and leader of the new political party (called the Realist Party) and he represented his party in the parliament (1907-1914). The Realist Party was inspired by Masaryk’s thought and it was, by its structure, rather a think-tank than a typical poli tical player in the parliamentarian politics. Despite a broad intellectual out look and vast interdisciplinary erudition, Masaryk was still a rather margi nal figure within the Czech society before 1914 and his party played a peripheral role in Czech politics. Dmowski (unlike the philosopher Masaryk) studied natural sciences (he specialized in biology) at the Warsaw University. His worldview was influ enced by the biological interpretation of the philosophy of history. In many aspects, Dmowski was a promoter of social Darwinism. In the 1890s, Dmowski faced the choice between an academic or political career. He was able to choose politics thanks to his financial situation - he inherited a pie ce of land in the suburbs of Warsaw, which, with the growth of the city, turned into a
lucrative real estate. In the 1890s, Dmowski became a co founder of the National Democratic Party, which represented the rightwing political group in Polish politics. In the following years, Dmowski be came its leader and an influential opinion-maker. After the 1905 Revolution, when the foundations of modern parliamentarism in the Rus sian Empire had been established, Dmowski became a deputy in the Russian parliament. In contrast to Masaryk’s Realists, the Polish National Demo cratic Party represented a prominent power in Polish political life. None theless, the position of Dmowski within his party was never as strong as Masaryk’s position in the group of Realists. In the pre-war period, both Masaryk and Dmowski considered political thought and the search for identity to be the core of their activities. Parlia mentary politics was for them a secondary field of interest. They attempted to formulate a viable concept of national identity founded on the critical analysis of the national history and intended to promote the transformation /641 /
of political thinking and to show the way towards modern society. Their ideas were depicted in their numerous books and articles, which were dedi cated to the national question. However, the worldviews of Masaryk and Dmowski represented different kinds of political and intellectual thought. Compared to Masaryk, Dmowski’s thinking was more markedly focused on the nation and included traits of nationalism and antisemitism. Masaryk put emphasis on the compatibility of the national idea and the national program with humanitarian politics. During the First World War, both Masaryk and Dmowski formulated their ideas of New Europe. The goal of their efforts was a re-establishment of the independent Czech(oslovak) and Polish states. Using historical examples and geographical (or geopolitical) arguments, their projects at tempted to justify the independent existence of post-war Czechoslovakia and Poland and intended to demonstrate why the reconstruction of the Eu ropean political map was a necessity for the international balance of power. Nevertheless, the positions of the Czechoslovak National Council and the Polish National Committee within the Czechoslovak and Polish politics were different. The Polish political scene was more diversified than the Czechoslovak one. As a consequence, the Czechoslovak National Council (with Masaryk as its chairman) became an undisputed leader of the Cze choslovak movement while the Polish National Committee, despite being recognized by the Entente powers as a representative of Poles, remained only one of many competing Polish political groups.
At the end of the war, the Polish home resistance seized the power in the country and the charisma tic general Józef Piłsudski became the leader of the re-established Polish state. The politics in exile under the leadership of Dmowski was marginalized. In the aftermath of the First World War, the careers of Masaryk and Dmowski started to diverge. Masaryk was elected the president of Czecho slovakia. In the following years, he was perceived as the guarantee of stabili ty and democracy in the world of uncertainties. At the Paris Peace Confe rence in 1919, Dmowski was only the second Polish delegate. In the autumn of 1919, Dmowski fell ill and his life was in danger. After several months of recovery, he returned to Poland in May 1920, when the new po litical elite (even within Dmowski’s National Democratic Party) had alrea dy been formed. In this period, Dmowski’s criticism concerning the after war political order and the concept of liberalism and democracy started to emerge. Dmowski’s thought was characterized by increasing antisemitism, / 642 /
a phenomenon that was always present in Dmowski’s thinking. In the late 1920s, Dmowski became the head of the nationalist opposition against the ruling authoritarian regime (called Sanation). Polish nationalists were strongly influenced by Italian fascism. However, the role of fascist inspirati on in Dmowski’s thought was ambivalent. Polish nationalists perceived Dmowski as a symbol of their efforts and they wanted him to become their leader. This role was rejected by Dmowski. Compared to the younger gene ration, Dmowski represented the old-school nationalism, impacted by the 19th-century thinking, and he stressed the role of the long-term politics and long-term program against political slogans. In the interwar period, the discrepancy between Masaryk and Dmowski’s worldviews became much more apparent than earlier. Masaryk’s defense of democracy contrasted with Dmowski’s reflections on the crisis of the Euro pean civilization. Masaryk was an ardent advocate of a democratic and par liamentarian way of social transformations. In this context, he believed in the future of European civilization. Nevertheless, even Masaryk was skepti cal about the readiness of the people for democracy. According to him, the emerging mass society was not yet able to understand that the present was a result of historical development and it tended to prefer politicians with a short-term political program. But, in Masaryk’s opinion, the young de mocracy was already capable of self-improving processes. The concepts sub mitted by critics of democracy were not viable because, in Masaryk’s view,
positive transformations of society can be sometimes (although not always) accomplished in a democratic regime, but never in a dictatorship. Despite the discrepancy between their worldviews, Masaryk and Dmow ski’s post-war texts are an interesting subject for comparative research. They were full of reports on the war and gave an account of the politicians’ reflections on the philosophy of national history, in which they applied nu merous historical examples to justify their views. Both Masaryk and Dmowski (like in the pre-war period) put emphasis on a long-term political program and long-term development based on education and political eru dition. /643 /
Jmenný rejstřík Jmenný rejstřík obsahuje jména osob, která se vyskytují ve vlastním textu práce, případně v poznámkovém aparátu. Do rejstříku zpravidla nejsou za hrnuta jména autorů citovaných prací. Z důvodu přílišné frekvence výskytu rejstřík vynechává hesla Tomáš Garrigue Masaryk a Roman Dmowski. Adler: Viktor, 107, 187 Aerenthal: Alois Lexa von, 148 Alexandr I., 334 Alexandr II., 272, 326, 334 Alexandr III., 286, 346 Alžběta I., 569 Aristoteles, 557 Asquith: Herbert Henry, 18, 364 Badeni: Kazimierz, 294 Bakunin: Michail Alexandrovič, 584 Balfour: Arthur, 364, 373, 375, 397 Balicki: Zygmunt, 282, 287, 290, 297, 298, 302, 304, 305, 306, 318, 343, 344, 361,411 Bartel: Kazimierz, 429 Barthou: Louis, 264 Bartoszewicz: Joachim, 372, 408, 437 Bartoš: František Michálek, 129, 260 Belloc: Hilaire, 365 Benckendorff: Alexandr Konstantinovič, 192, 362, 363, 368 Beneš: Edvard, 19, 75, 168, 169, 171, 177, 180, 184, 188, 192, 203, 204, 205, 206, 207, 214, 224, 230, 232, 245, 264, 265, 371, 402, 479 Bernhardi: Friedrich von, 178 Bielecki: Tadeusz, 432, 437, 464 Bismarck: Otto von, 16, 137, 173, 181, 187, 217, 340, 357, 501, 574 Björnson: Bjørnstjern, 135 Boleslav Chrabrý, 527, 528 Boleslav Křivoústý, 413, 426, 498 Bonaparte: Napoleon, 218, 247, 502, 529, 574, 576 Borský: Lev, 231, 232 Bráf: Albín, 74, 88 Brandeis: Louis, 388 Brandejs: Josef, 55 Brentano: Franz, 38, 53, 54, 55, 58, 64, 67, 74 / 645 /
Briand: Aristide, 181, 182, 243, 249 Brusilov: Alexej Alexejevič, 197 Buckle: Thomas Henry, 69, 77, 78, 90, 277 Bujak: Franciszek, 16, 304, 305, 307, 330 Bukowiecki: Stanisław, 344 Cambon: Jules, 395 Catullus, 52 Cavour: Camillo, 16 Cervantes: Miguel de, 44 Císař: Ferdinand, 65 Clam-Martinic: Heinrich, 186 Clark: George, 365 Clemenceau: Georges, 201 Colbert: Jean-Batiste, 434 Comte: Auguste, 55, 80, 81, 122, 557 Corradini: Enrico, 434 Crane: Charles, 202 Curzon: George, 399, 407, 410 Czartoryski: Adam Jerzy, 504 Czekanowski: Stanisław, 275, 276, 278, 279 Czernin: Otakar, 186 Čapek: Karel, 32, 39, 43, 44, 45, 49, 50, 51, 52, 56, 57, 59, 64, 75, 87, 133, 229, 239, 241 Čech: Leandr, 45, 54, 67 Černyševskij: Nikolaj Gavrilovič, 578 Darwin: Charles, 44, 64, 70, 83, 278, 280, 455, 578 Daszyński: Ignacy, 390, 393 Deák: Ferenc, 16 Denis: Ernest, 111, 156, 165, 166, 170, 171, 183 Deschanel: Paul, 370 Dłuski: Kazimierz, 285 Dmowski: Julian, 269, 270, 288; Kazimierz, 269; Wacław, 269, 331, 464, 466; Walenty, 269, 270, 277, 299 Dobrovský: Josef, 83, 155, 484, 485, 486, 487, 561 Doležal: Josef, 243 Dostojevskij: Fjodor Michajlovič, 92, 94, 120, 157, 158, 184, 242 Draper: John, 277 Drobisch: Moritz Wilhelm, 59 Drobnik: Jerzy, 429, 464 Drtina: František, 58, 103, 131, 141,149 Duchonin: Nikolaj Nikolajevič, 197 Durdik: Josef, 73, 75, 76 Dürich: Josef, 177, 184 Dybowski: Benedykt, 293 Dyk: Viktor, 136, 231 Dzierżyński: Feliks, 281 Ebers: Georg, 58 Emler: Josef, 67 Engels: Friedrich, 223, 227, 573, 584 Fechner: Gustav, 58 Fejtő: Ferenc (Fran ois), 27, 168 Fichte: Johann Gottlieb, 185
Filipowicz: Tytus, 316, 391 Foch: Ferdinand, 390 /646 /
František Ferdinand d’Este, 161, 348, 356 František Josef L, 124, 125, 186, 187, 188, 233 Frenkiel: Mieczysław, 415 Freud: Sigmund, 33, 54 Friedrich IL, 181, 247 Funck-Brentano: Theodore, 67 Gajda: Radok, 248 Garlicki: Andrzej, 420, 424, 436 Garrigue: Rudolph, 59, 62 Gašparíková: Anna, 66, 209, 257, 258, 263, 264 Gebauer: Jan, 87, 88, 91, 96 Gercen: Alexandr Ivanovic, 560 Giraud-Teulon: Alexis, 280 Goethe: Johann Wolfgang, 44, 59, 83,184 Golk Jaroslav, 68, 70, 74, 88, 95, 104, 105, 127, 151, 152, 153, 154, 155 Gołuchowski: Agenor Romuald, 294 Gomperz: Theodor, 53, 64, 92, 131 Gorczyński: Witold, 361 Gottwald: Klement, 264 Grabski: Stanisław, 285, 344, 347, 348, 388, 406, 409, 429, 431; Władysław, 389, 410, 420 Gregory: John Duncan, 365, 403 Grégr: Julius, 97, 99, 102, 129 Haeckel: Ernest, 277, 278 Hajn: Alois, 140, 141; Antonin, 140 Haller: Józef, 382 Hartmann: Eduard von, 28, 180, 186, 258 Haruszewicz: Jan, 328 Havlíček Borovsky: Karel, 23, 24, 83, 97, 99, 110, 118, 130, 141, 155, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 536, 538, 539, 540, 562, 573,581 Hegel: Georg Wilhelm Friedrich, 58, 186, 574 Heine: Heinrich, 564 Hempel: Stanisław, 391 Herben: Jan, 37, 40, 46, 47, 48, 49, 50, 58, 64, 69, 70, 90,91, 92, 95, 107, ПО, 124, 129, 136, 151, 152, 209, 266 Herder: Johann Gottfried, 185, 485,536 Herold: Josef, 114 Hilsner: Leopold, 125, 126, 127, 128, 131 Hinković: Hinko, 204 Hitler: Adolf, 246, 255, 257, 258, 259, 266, 462, 467 Hłasko: Józef, 284, 304, 344 Hlaváč: Bedřich, 168 Hlinka: Andrej, 228, 246 Hodža: Milan, 265 Hostinský: Otakar, 68, 70, 88, 89, 104, 105 House: Edward, 383
Hrůzová: Anežka, 125 Humboldtove: bratři, 44 Hume: David, 55, 76, 77, 83, 564 Húrban Vajanský: Svetozar, 88, 124, 148 /647 /
Hus: Jan, 110, 112, 116, 118, 142, 152, 153, 155, 160, 175, 176, 241, 471, 473, 474, 478, 479, 480, 481,483, 519, 536, 537, 538, 556, 559, 560, 561, 562, 563, 571, 575, 580, 602 Husserl: Edmund, 58 Chalupný: Emanuel, 151 Chelčický: Petr, 92, 116, 142, 155, 176, 480, 481,491,559, 560, 571, 576, 602 Chesterton: Gilbert Keith, 365, 446 Chrzanowski: Bernard, 298, 411; Ignacy, 276, 415, 418, 438, 448, 591 Chudzik: Jan, 272 Ivan IV. Hrozný, 223 Izvolskij: Alexandr Petrovič, 18, 363, 365, 368, 370 Jabłonowski: Władysław, 16, 287, 288, 290,331,344, 415,417,466 Jagiełło: Eugeniusz, 345 Jaroński: Wiktor, 331, 361 Jászi: Oszkár, 144 Ježíš Kristus, 65, 134, 210 Jiří z Poděbrad, 243, 253, 476, 477 Josef IL, 478 Jungmann: Josef, 485, 580 Juszkiewiczowá: Maria, 293 Kaczanowski: Mieczysław, 349 Kaizl: Josef, 63, 86, 95, 97, 103, 104, 118,119 Kalousek: Josef, 563 Kant: Immanuel, 55, 83, 574 Karel IV., 243, 472, 474, 519 Kateřina II., 338, 372, 593 Kautsky: Karl, 583 Kazimír III. Veliký, 498, 527, 528 Kiniorski: Marian, 331, 337, 407, 415 Kirejevskij: Ivan Vasiljevič, 92, 94, 95,112 Kjellén: Rudolf, 105 Klofáč: Václav, 130, 148, 186 Kollár: Ján, 83, 112, 155, 484, 485, 489, 538, 540, 561, 580 Komenský: Jan Amos, 134, 142, 155, 166, 250, 251,254, 476, 477, 480, 481,491,520, 575, 576, 602 Konopczyński: Władysław, 16, 403 Körber: Ernst von, 168, 169, 171 Kornilov: Lavr Georgijevie, 197 Korotyński: Wincenty, 276; Wła dysław, 276 Korwin-Milewski: Hipolit, 18, 19, 381,388,411,412 Kossowska: Zofia, 288 Kovalevskij: Maxim Maximovič, 132 Kozicki: Stanisław, 279, 296, 297, 349, 361, 362, 364, 365,
379, 405,411, 414,417, 437, 460,467 Kramář: Karel, 95, 96, 97, 103, 104, 135, 148, 149, 168, 170, 171, 186, 206,214,229,230, 231, 242, 244, 247, 266, 340 Krapka: Josef, 141 Krasiński: Adam, 270; Zygmunt, 184 /648/
Krejčí: František, 131, 150 Krofta: Kamil, 152, 153, 265 Kropáčková (Masaryková): Terezie, 38 Kucharzewski: Jan, 362, 380, 381 Kurczewska: Joanna, 282, 306 Kvičala: Jan, 70, 73, 87, 88 Lagarde: Paul de, 106, 107, 173, 178, 180,186, 258, 259, 555 Laichter: Jan, 101 Lamanskij: Vladimir Ivanovic, 93, 108 Lansing: Robert, 202, 204 Le Monnier: Anton, 43, 44, 48 Lednicki: Aleksander, 381, 419, 422 Lelewel: Joachim, 504 Lenarška: Józefa, 269 Lenin: Vladimir Iljič, 223, 224, 583, 584 Leroy-Beaulieu: Anatole, 332 Lessing: Gotthold Ephraim, 44, 574 Lettenmeier: Joseph, 404 Limanowski: Bolesław, 281 Lindner: Gustav Adolf, 73, 91 List: Friedrich, 181 Lloyd George: David, 394, 395, 397, 398,401,402 Lorković: Ivan, 169 Ludvik XIV., 434, 572 Lutoslawská-Casanova: Sofia, 302, 303 Lutosławski: Wicenty, 302, 303, 442 Luxemburgová: Rosa, 281 / Mackinder: Halford, 106, 173 Mahan: Alfred, 106, 173 Mácha: Karel Hynek, 117, 184, 538,540 Machado: Antonio, 348; Manuel, 348 Machar: Josef Svatopluk, 128, 131, 132, 133, 135, 140, 151,239 Machiavelli: Niccolo, 416 Mareš: František, 231 Marchlewski: Julian, 281 Marie: matka Ježíšova, 48, 263, 557, 562 Marie Terezie, 187, 483, 560 Marshall: Louis, 388 Marx: Karl, 33, 56, 123, 223, 226, 227, 285, 460, 573, 582, 583, 584, 595, 602 Masárik: Jozef, 38 Masaryk: Herbert, 65; Jan, 65, 266; Ludvík, 38, 63, 96; Martin, 38, 52 Masaryková: Alice, 66, 177, 229; Eleonor, 65; Charlotta, 59, 60, 61,62, 63, 65, 66, 104, 132, 165, 169; Olga, 65, 169, 170 Maxa: Prokop, 197 Meissner: Czesław, 412 Meissnerowá (Lutosławska): Hali na, 302, 412 Mendelson: Stanisław, 281
Menger: Carl, 56 Měšek L, 528 Metternich: Klemens Wenzel von, 503 Mickiewicz: Adam, 184, 288, 576 Michels: Robert, 24, 582 649 /
Mikuláš L, 272 Mikuláš IL, 323, 334, 361 Miljukov: Pavel Nikolajevič, 132, 192, 193, 194, 195 Miłkowski: Zygmunt, 281, 282, 287, 290, 325, 342 Mill: John Stuart, 53, 55, 564 Milton: John, 485 Moltke: Helmut von, 181 Mommsen: Theodor, 178, 180, 258 Morawski: Teodor, 278 Morgan: Lewis Henry, 280 Mosca: Gaetano, 100, 131, 582 Mościcki: Ignacy, 430, 466 Motz: Bolesław, 285, 288 Munch: Eduard, 136 Musset: Alfred, 82 Mussolini: Benito, 246, 256, 417, 432, 434, 458, 459 Nałkowski: Wacław, 284 Namier: Lewis, 172, 368, 396 Narutowicz: Gabriel, 428 Nejedlý: Zdeněk, 31, 39, 40, 75, 156 Nepomucký: Jan, 263, 536 Neruda: Jan, 537, 538, 540 Nietzsche: Friedrich, 64, 83, 107, 116, 186, 579 Niewiadomski: Eligiusz, 428 Nicholson: Arthur, 348 Niklewicz: Mieczysław, 407, 409, 411,415 Niklewiczowá (Lutosławska): Ma ria, 303, 304, 464, 467 Nikolaj Nikolajevič, 357, 358 Northcliff: Alfred, 349 Oman: Charles, 396 Orłowski: Ksawery, 388 Osuský: Štefan, 180 Otto: Jan, 85, 86, 88 Paderewski: Ignacy, 20, 204, 349, 357,371, 379, 380, 382,383,387, 388, 392, 393, 398, 399,400,401, 402,412, 466; Zbigniew, 344 Palacký: František, 57, 83, 88, 96, 110, 111, 118, 130, 138, 143, 154, 155, 163, 174, 232, 476, 479, 485, 486, 487, 488, 489, 512,514,537, 538, 539, 540, 541,559, 561,571,573, 581 Pascal: Blais, 76, 77, 84 Pawlikowski: Jan Gwalbert, 344 Peisker: Jan, 128 Pekař: Josef, 40, 83, 88, 122, 127, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 159, 259, 260, 261,262, 263, 264, 265, 266, 476, 485, 535, 558 Peroutka: Ferdinand, 238 Petr I. Veliký, 320, 336 Piłsudski: Józef, 20, 21, 33, 281, 293, 316, 318, 323, 342, 355, 356,
360, 370, 391, 392, 393, 398, 399, 401,407, 409,410, 412,414,417, 420, 421,423, 428, 429, 431,436, 440,459, 465, 466 Piltz: Erazm, 354, 363, 379 Platon, 49, 52, 53, 57, 58, 64, 65, 67, 68, 69, 80, 557 Plechanov: Georgij Valentinovič, 200, 573 /650/
Plener: Ernst von, 99 Pobóg-Malinowski: Władysław, 293 Popławski: Jan Ludwik, 283, 284, 285, 287, 296, 297, 298, 302, 304,311,312, 331,411,442 Potocki: Alfred, 294; Józef Karol, 284, 285, 294 Prądyński: Józef, 464 Procházka: Matěj, 46 Prus: Bolesław, 276, 304 Přemysl Oráč, 243, 473 Puškin: Alexandr Sergejevič, 184 Puttkamerová: Ellinor von, 403 Raczkowski: Karol, 297, 298, 411 Radiov: Ernest Leopoldovič, 92, 93 Rašin: Alois, 186 Recke: Walther, 403 Renan: Ernest, 51, 74, 84, 85, 288, 301, 534, 557 Renner: Karl, 187 Reymont: Władysław, 284, 304, 305, 306, 330 Rezek: Antonín, 74, 88, 95 Rieger: František Ladislav, 126 Rolland: Romain, 238 Roscher: Wilhelm, 56 Rotschild: Maurice de, 388 Rousseau: Jean Jacques, 513 Rozwadowski: Jan, 379, 409 Rydz-Śmigły: Edward, 466 Šatora: František, 42, 43, 47 Sazonov: Sergej Dmitrijevič, 358, 368, 374 Seipel: Ignaz, 236 / Seippel: Paul, 234 Seton-Watson: Robert, 165, 166, 167, 170, 172, 185, 192, 204, 214, 234 Seyda: Marian, 344, 348, 363, 379, 383,407, 420 Seydler: August, 88, 95 Shakespeare: William, 59, 304 Schauer: Hubert Gordon, 111 Scheinen Josef, 169 Schelling: Friedrich, 185 Schlesinger: Alfred, 57 Schmidt-Hartmannová (Halinová): Eva, 27, 28 Schönborn: František, 123 Schönerer: Georg von, 258, 259 Schopenhauer: Arthur, 54, 57, 58, 64 Schwaiger: Hanuš, 107 Sienkiewicz: Henryk, 276, 304, 306 Sikorski: Władysław, 408, 420, 428, 429, 430 Skarbek: Aleksander, 424 Skirmunt: Konstanty, 379 Skrzyński: Władysław, 364 Slavík: Jan (historik), 260; Jan (mladočeský poslanec), 99 Sławoj-Sładkowski: Felicjan, 466 Smolka: Franciszek, 294 Sobański:
Władysław, 379 Soukup: František, 100, 121, 148, 168 Spencer: Herbert, 64, 78, 277, 280 Spengler: Oswald, 240, 415 Spitteler: Carl, 234 Steed: Henry Wickham, 141, 165, 172, 365 651 /
Stoica: Vasile, 204 Stránský: Adolf, 119 Stříbrný: Jiří, 245 Stürmer: Boris, 369 Svatkovskij: Vsevolod Petrovič, 18, 170 Święcicki: Julian Adolf, 304 Świętochowski: Aleksander, 93, 275 Sychrava: Lev, 175, 177 Szporluk: Roman, 27 Šafařík (Šafárik): Pavel Josef, 486, 538, 540, 561 Šalda: František Xaver, 119, 150, 266 Šembera: Alois Vojtěch, 60, 61, 87, 88 Šemberová: Zdenka, 60, 61, 62, 65, 87 Škrach: Vasil, 57, 58, 150 Šmeral: Bohumír, 122, 127, 168 Šrobár: Vávro, 124, 125 Šromota: František, 101, 102 Šťastný: Alfons, 129 Štefánik: Milan Rastislav, 75, 180, 181, 184, 185,205, 206, 479 Švehla: Antonín, 168 Tacitus, 188 Tardieu: André, 252 Thun-Hohenstein: Franz, 168 Tolstoj: Lev Nikolajevič, 92, 93, 95, 96, 120, 184 Tomek: Václav Vladivoj, 111 Treitschke: Heinrich von, 178, 180,258 Tučný: František, 150 Turgeněv: Ivan Sergejevič, 184 Udržal: František, 148 Václav: svátý, český kníže, 223, 240, 243, 244, 263, 472, 536 Vähien: Johannes, 52 Vančura: Jindřich, 111, 151, 152, 166 Vandervelde: Émile, 135, 136 Vašek: Antonín, 87 Vilém IL, 333 Vladislav I. Lokýtek, 527 Vlček: Jaroslav, 88, 91, 124 Wagner: Richard, 107 Waligórski: Teofil, 297, 304, 331, 344 Waryński: Ludwik, 281 Wasilewski: Zygmunt, 16, 304, 368, 372,415,419 Wasiutyński: Bohdan, 22, 330, 410, 457, 465 Weyssenhoff: Józef, 331 Więckowski: Aleksander, 284 Wielopolski: Aleksander, 272, 273; Zygmunt, 360, 361 Wielowieyski: Józef, 379 Wilson: Woodrow, 186, 188, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 371, 383, 384, 385, 386, 387, 390, 400, 402, 403 Windischgrätz: Alfred, 114 Witos: Wicenty, 294, 419, 420, 421,442 Witte:
Sergej Juljevič, 323, 324, 325 /652/
Wojciechowski: Stanisław, 428, 429; Zygmunt, 22, 287, 342, 444 Wolikowská (Lutosławska): Izabel la, 16, 22, 27, 269, 270, 271, 272, 279, 286, 287, 289, 298, 302, 303, 304, 305,312,314, 317, 321, 324, 325, 330, 332, 340, 348, 350, 362, 363, 367, 379, 380, 402, 403, 404, 405, 412,413, 433, 439,441,443, 446, 455,465, 601 Wrześniowski: August, 286 Wundt: Wilhelm, 58 Zakrzewski: Adam, 284 Zaleski: August, 381, 401 Zamoyski: Andrzej, 273; Maurycy, 364, 379, 407 Zdanowski: Juliusz, 344, 412, 415, 428, 429, 440, 441 Żeromski: Stefan, 284, 304 Zikmund II. August, 528, 529 Zimmermann: Robert von, 53 Zöllner: Karl Friedrich, 58 Žižka z Trocnova: Jan, 142, 2б0, 480, 481, 575, 576 /653/
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Scholz, Milan |
| author_facet | Scholz, Milan |
| author_role | aut |
| author_sort | Scholz, Milan |
| author_variant | m s ms |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047192854 |
| classification_rvk | KS 7460 KS 3019 KP 1030 |
| ctrlnum | (OCoLC)1245342527 (DE-599)BVBBV047192854 |
| discipline | Slavistik |
| edition | Vydání první |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>04567nam a2200841zc 4500</leader><controlfield tag="001">BV047192854</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210614 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">210312s2020 xx ac|| |||| 00||| cze d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788086142616</subfield><subfield code="9">978-80-86142-61-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1245342527</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047192854</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">cze</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KS 7460</subfield><subfield code="0">(DE-625)84605:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KS 3019</subfield><subfield code="0">(DE-625)84120:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KP 1030</subfield><subfield code="0">(DE-625)80877:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Scholz, Milan</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">České a polské hledání identity</subfield><subfield code="b">myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej</subfield><subfield code="c">Milan Scholz</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Tschechische und polnische Suche nach Identität</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Vydání první</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Praha</subfield><subfield code="b">Ústav T.G. Masaryka</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">653 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Porträts</subfield><subfield code="c">22 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 609-627</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Text tschechisch</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassungen auf Englisch, Deutsch und Polnisch</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Dmowski, Roman</subfield><subfield code="d">1864-1939</subfield><subfield code="0">(DE-588)118672118</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Masaryk, Tomáš Garrigue</subfield><subfield code="d">1850-1937</subfield><subfield code="0">(DE-588)118578626</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Tschechen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4061083-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Nationalbewusstsein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041282-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Masaryk, Tomáš Garrigue / 1850-1937</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Dmowski, Roman / 1864-1939</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">prezidenti / Československo</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">politici / Polsko / 19.-20. století</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">národní identita / Česko</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">národní identita / Polsko</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">národní mentalita / Česko</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">národní mentalita / Polsko</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">češství</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">national identity / Czechia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">national identity / Poland</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">national characteristics / Czechia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">national characteristics / Poland</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Czech identity</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">19.-20. století</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">monografie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">srovnávací studie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">monographs</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">comparative studies</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Dmowski, Roman</subfield><subfield code="d">1864-1939</subfield><subfield code="0">(DE-588)118672118</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Masaryk, Tomáš Garrigue</subfield><subfield code="d">1850-1937</subfield><subfield code="0">(DE-588)118578626</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Tschechen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4061083-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Nationalbewusstsein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041282-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210614</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">437</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">437</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032598017</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV047192854 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-12-24T08:39:44Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788086142616 |
| language | Czech |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032598017 |
| oclc_num | 1245342527 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-11 DE-12 |
| owner_facet | DE-11 DE-12 |
| physical | 653 Seiten Illustrationen, Porträts 22 cm |
| psigel | BSB_NED_20210614 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Ústav T.G. Masaryka |
| record_format | marc |
| spellingShingle | Scholz, Milan České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej Dmowski, Roman 1864-1939 (DE-588)118672118 gnd Masaryk, Tomáš Garrigue 1850-1937 (DE-588)118578626 gnd Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Tschechen (DE-588)4061083-4 gnd Nationalbewusstsein (DE-588)4041282-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)118672118 (DE-588)118578626 (DE-588)4046497-0 (DE-588)4061083-4 (DE-588)4041282-9 |
| title | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej |
| title_alt | Tschechische und polnische Suche nach Identität Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości |
| title_auth | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej |
| title_exact_search | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej |
| title_full | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej Milan Scholz |
| title_fullStr | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej Milan Scholz |
| title_full_unstemmed | České a polské hledání identity myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej Milan Scholz |
| title_short | České a polské hledání identity |
| title_sort | ceske a polske hledani identity mysleni tomase garrigua masaryka a romana dmowskeho v komparativni perspektive tschechische und polnische suche nach identitat tomas garrigue masaryk roman dmowski und ihre gedankenwelt in vergleichender perspektive czeskie i polskie poszukiwanie tozsamosci mysl t g masaryka i romana dmowskiego w perpektywie porownawczej |
| title_sub | myšlení Tomáše Garrigua Masaryka a Romana Dmowského v komparativní perspektivě = Tschechische und polnische Suche nach Identität : Tomáš Garrigue Masaryk, Roman Dmowski und ihre Gedankenwelt in vergleichender Perspektive = Czeskie i polskie poszukiwanie tożsamości : myśl T.G. Masaryka i Romana Dmowskiego w perpektywie porównawczej |
| topic | Dmowski, Roman 1864-1939 (DE-588)118672118 gnd Masaryk, Tomáš Garrigue 1850-1937 (DE-588)118578626 gnd Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Tschechen (DE-588)4061083-4 gnd Nationalbewusstsein (DE-588)4041282-9 gnd |
| topic_facet | Dmowski, Roman 1864-1939 Masaryk, Tomáš Garrigue 1850-1937 Polen Volk Tschechen Nationalbewusstsein |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032598017&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT scholzmilan ceskeapolskehledaniidentitymyslenitomasegarriguamasarykaaromanadmowskehovkomparativniperspektivetschechischeundpolnischesuchenachidentitattomasgarriguemasarykromandmowskiundihregedankenweltinvergleichenderperspektiveczeskieipolskieposzukiwanietozsamoscimy AT scholzmilan tschechischeundpolnischesuchenachidentitat AT scholzmilan czeskieipolskieposzukiwanietozsamosci |