Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Polish |
Veröffentlicht: |
Słupsk
Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej
2018
|
Schriftenreihe: | Series Popmerania
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV045437644 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20190618 | ||
007 | t| | ||
008 | 190201s2018 xx |||| 00||| pol d | ||
020 | |a 9788374672979 |9 978-83-7467-297-9 | ||
035 | |a (OCoLC)1085398982 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV045437644 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
041 | 0 | |a pol | |
049 | |a DE-12 | ||
084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
100 | 1 | |a Szultka, Zygmunt |d 1944- |e Verfasser |0 (DE-588)103421327 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku |c Zygmunt Szultka ; Akademia Pomorska, Fundacja Instytut Balticum |
264 | 1 | |a Słupsk |b Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej |c 2018 | |
300 | |a 472 Seiten |c 24 cm | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 0 | |a Series Popmerania | |
648 | 7 | |a Geschichte 1534-1806 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 7 | |a Język polski / historia |2 jhpk | |
650 | 7 | |a Język kaszubski / historia |2 jhpk | |
650 | 7 | |a Kościół i edukacja / Polska / historia |2 jhpk | |
650 | 0 | 7 | |a Schule |0 (DE-588)4053474-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Polnisch |0 (DE-588)4120314-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Evangelische Kirche |0 (DE-588)4015833-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Kaschubisch |0 (DE-588)4120216-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
651 | 7 | |a Pomorze Zachodnie (Polska ; region) / języki / historia |2 jhpk | |
651 | 7 | |a Hinterpommern |0 (DE-588)4072512-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
689 | 0 | 0 | |a Hinterpommern |0 (DE-588)4072512-1 |D g |
689 | 0 | 1 | |a Evangelische Kirche |0 (DE-588)4015833-0 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Schule |0 (DE-588)4053474-1 |D s |
689 | 0 | 3 | |a Polnisch |0 (DE-588)4120314-8 |D s |
689 | 0 | 4 | |a Kaschubisch |0 (DE-588)4120216-8 |D s |
689 | 0 | 5 | |a Geschichte 1534-1806 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
940 | 1 | |n oe | |
940 | 1 | |q BSB_NED_20190618 | |
942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030823217 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1819710295568809984 |
---|---|
adam_text | SPIS TREŚCI Wstęp................................................................................................................ 5 I. Reformacja i jej wpływ na rozwój szkolnictwa elementarnego do połowy XVII w................................................................................................. 47 1. Problem katolickiego szkolnictwa elementarnego.......................... 47 2. Reformacja i uwarunkowania rozwoju szkolnictwa elementar nego w Księstwie Pomorskim do połowy XVII wieku............ 51 3. Sieć szkolna....................................................................................... 57 3.1. Szkoły z niemieckim językiem nauczania................................. 57 3.1.1 Sieć szkół miejskich................................................... 3.1.2. Sieć elementarnych szkół wiejskich z niemieckim ję zykiem nauczania...................................................... 57 58 3.2. Kaszubski obszar językowy i szkoły z polskim językiem na uczania ................................................................................ 67 3.2.1 Polskie szkoły w miastach.......................................... 3.2.2. Pierwsze kaszubskie/polskie szkoły na wsi ............ 68 80 II. Kryzys, jego przezwyciężenie i rozwój szkół na wsi od połowy XVII do połowy XVIII wieku.................................................................. 91 1. Następstwa wojny trzydziestoletniej i uwarunkowania roz woju szkolnictwa....................................................................... 91 2. Przemiany kaszubskiego obszaru językowego i ich znaczenie dla stosunków
językowych w kościołach oraz rozwój szkolnic twa od połowy XVII do połowy XVIII wieku........................... 110 471
3. Sieć szkół z polskim/kaszubskim językiem nauczania............ 136 4. Ustrój, organizacja i funkcjonowanie systemu szkół wiejskich . 150 III. Wzrost roli absolutnego państwa w przemianach szkolnictwa wiejskiego od wojny siedmioletniej do początku XIX wieku............ 163 1. Cele szkolnictwa wiejskiego - regulamin szkolny z 1763 roku. . 163 2. Kaszubski obszar językowy i jego przemiany.......................... 177 3. Przemiany sieci szkolnej w drugiej połowie XVIII wieku .... 192 3.1. Główne linie rozwoju wiejskiej sieci szkolnej na Pomorzu pruskim................................................................................ 192 3.2. Spadek liczby szkół z polskim/kaszubskim językiem nau czania .................................................................................. 195 4. Nauczyciele, organizaqa, funkcjonowanie szkół...................... 201 IV. Parafialna sieć szkół z polskim/kaszubskim językiem nauczania . 215 1. Parafia Budowo......................................................................... 215 2. Parafia Cecenowo .................................................................... 223 3. Parafia Cetyn ........................................................................... 238 4. Parafia Damno ......................................................................... 244 5. Parafia Dobieszewo................................................................. 251 6. Parafia Gardna Wielka............................................................. 253 7. Parafia Główczyce.................................................................... 272 8.
Parafia Kołczygłowy ............................................................... 291 9. Parafia Kwakowo...................................................................... 296 10. Parafia Łupawa......................................................................... 297 11. Parafia Mikorowo.................................................................... 303 12. Parafia Nożyno......................................................................... 317 13. Parafia Rowy ........................................................................... 322 14. Parafia Skórowo ...................................................................... 329 472
15. Parafia Stare Miasto Słupsk........................................................ 334 16. Parafia Smołdzino........................................................................ 351 17. Parafia Stowięcino....................................................................... 369 18. Parafia Wałdowo.......................................................................... 377 19. Parafia Wrzeście.......................................................................... 382 Źródła dotyczące szkół na wsi z polskim/kaszubskim językiem nauczania w synodzie słupskim ...................................................... 389 Próba podsumowania................................................................................. 437 Wykaz stosowanych skrótów czasopism i źródeł.................................... 445 Literatura........................................................................................................ 446 V.
Literatura Źródła rękopiśmienne Archiwa, zespoły i ich skróty 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 446 Archiv-Francke-Stiftimg - Leipzig - AFSt. a) Correspondenz mit Hn Johann Heinrich Sprögel, Prediger zu Quedlin burg und nachherigen Prepósito zu Stolpe 1692 - C.251 Archiwum Państwowe w Koszalinie - AP Koszalin a) Rejencja w Koszalinie (Regierung Köslin) - Rej. Kosz. Archiwum Państwowe w Słupsku ֊ AP Słupsk a) Kościół Mariacki w Słupsku - Makir. Archiwum Państwowe w Szczecinie - AP Szczecin a) Archiwum Domen w Koszalinie (Domänenarchiv in Köslin) - ADK b) Archiwum Książąt Szczecińskich (Herzoglich Stettiner Archiv) - AKS c) Konsystorz Prowincji Pomorskiej (Konsistorium der Provinz Pommern in Stettin) - Konsystorz d) Rękopisy i Spuścizny - RS e) Urząd Domenialno-Rentowy w Smołdzinie (Domänenrentamt Schmolsin) - DU-R Smołdzino f) Zbiór Loepera g) Księgi metrykalne - zbiór (Kirchenbücher) Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem - Ast.APKBerlin-Dahlem a) General-Direktorium Pommern Historische Tabellen - GDPom. Histori sche Tabellen b) Rep. 30. Pommern. Landesarchiv Greifswald - LA Greifswald a) Kriegs und Domänen Kammer in Stettin - Rep. 12a b) Rep. 7ABd.V c) Rep. 40. III. Nr. 165a Parafialne archiwa kościelne a) Kościół pw. MB Częstochowskiej w Duninowie b) Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Główczycach c) Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Słupsku Stacja Naukowa Polskiego Towarzystwa Historycznego w Słupsku, Zbiory Specjalne
Źródła publikowane Acta Borussica. Die Behördenorganisation und die allgemeine Staatsverwaltung Preu ßens im 18. Jahrhundert, Bd. I. Akten von 1701 bis Ende Juni 1714, hrsg. G. Schmol- ler und D. Krauske, Berlin 1894. Abrahama Szkulteta Postilla Kościelna to jest Wykład Ewângelij Niedzielnych przez cały Rok. Przetłumaczona ná Polskie, Thorn 1657. Anderson E.N., Preußische Volksschule im 19. Jahrhundert, [w:] Moderne Preußische Geschichte 1648-1947. Eine Anthologie, hrsg. O. Büsch, W. Neugebauer, Bd. II, Berlin ֊ New York 1981. Arnold G., Einst und jetzt, „Pyritzer Kreiskalender 1928. Arnold K., Familie, Kindheit und Jugend in pommerschen Selbstzeugnissen der Frühen Neuzeit, [w:] Kindheit und Jugend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre An näherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtums Pommern (seit i8iļ preußi sche Provinz) als Beispiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Arnold D.H., Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an der Lutheri schen Kirchen in Ostpreußen gestanden Predigern, Königsberg 1777. Arnoldt D.H., Kurzgefasste Kirchengeschichte des Königreichs Preußen, Königsberg 1769. Aus der Geschichte der Kirche zu Lupow, Ostpom. Heimat 1931, 42. Aus der Geschichte des Dorfes Budow, Ostpom. Heimat 1933,17. Aus der Geschichte des Dorfes Dammen, Ostpom. Heimat 1934, 23. B[öder] E., Der Küster und Schulmeister, Ostpom. Heimat 1933, 28. B[öder] E., Der Küster und Schulmeister des Kirchspiels Stojentin, Ostpom. Heimat J933/ 23· Bahlow F., Reformationsgeschichte
der Stadt Stettin, Stettin 1920. Bartholdy W., Aus der Geschichte der alten Ratsschule zu Stolp, Stolp 1907. Bartholdy W., „O Stolpa, du bist ehrenreich“, Stolp 1910. Benz E., Die Reformation und der Osten. Entwurf einer Volksdeutschen Betrachtung der Reformationsgeschichte, „Deutsches Archiv für Landes- und Volksforschung 1939, 3. Bernoulli J., Reisen durch Brandenburg, Pommern, Preußen, Curlanä, Rußland und Po len in den Jahren 1777 und 1778, Bd. I, Leipzig 1779. Bewersdorff M., Aus der Geschichte der Kirche und der Parochie Großbrüskow, Ost pom. Heimat 1930,16. Bewersdorff M., Das Kirchspiel Großbrüskow, „Heimat im Grenzland 1938,1, 7. Beyer T., Die ältesten Schüler und Gönner des Neustettiner Gymnasiums, t. x. Programm des Königlichen Fürstin-Hedwig-Gymnasiums zu Neustettin, Neustettin 1893. 447
Blaukačk J., Metšk F., Geschichte der Sorben, Bd. I, Bautzen 1974. Blaurock E., Aus der Ortsgeschichte von Kleinnossin, Ostpom. Heimat 193г, 40. Blicke P., Die Reformation im Reich, Stuttgart 1982. Bloth H.G., Soldat und Vermittler. Generalfeldmarschall Dubislav Gneomar v. Natzmer (1654-1739). Pommer, Pietist, Preuße, B.St. 1984, 70. Bobkowska Wv Pruska polityka szkolna na ziemiach polskich w latach 1793-1806, War szawa 1948. Boor F. de., Diibislav Gneomar v. Natzmer (1654-1739) als Patronatsherr der Pfarre Groß Jannewitz bei Lauenburg in Hinterpommern, „Pietismus und Neuzeit. Jahr buch zur Geschichte des Neuren Protestantismus 2006, 32. Boor F. de, Pietismus, Enthusiasmus und Seţiaratismus an der Wende des 17.-18. Jahrhundert, „Nachrichten der Luther-Akademie 1968-69. Boras Z., Ziemia szczecinecka pod panowaniem Gryfitów od początku XII do połowy XVII wieku, [w:] Dzieje ziemi szczecineckiej, red. A. Czarnik, Poznań 1971. Bornhak C., Das preussische Unterrichtswesen als Staatsinstitut in rechtsgeschichtlicher Entwicklung, „Archiv für Öffentliches Recht 1889,4. Breysing K., Die Organisation der brandenburgischen Kommissariate in der Zeit von 1660 bis 1697, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Ge schichte 1892, 5. Bring R., Luthers Lehre von Gesetz und Evangelium als der Beitrag der lutherischen The ologiefür die Oekumene, „Luther-Jahrbuch 1957, 24. Brüggemann L.W., Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern, T. I-II, Stettin 1779-1784. Brüggemann L.W., Beiträge zu der ausführlichen
Beschreibung des Königl. Preußischen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern, Bd. I-II, Stettin 1800-1806. Brunk A., Beiträge zu einer Geschichte der Falkenburger Schule im 17. und 18. Jahrhun dert, B.St. 1891,41. Bruski К., Lębork w czasach średniowiecza, [w:] Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, Lębork ֊ Gdańsk 2009. Buchholz W., Frühmoderne Staatsbildung. Reformation und Fürstenschule. Das Päda gogium in Stettin und seine Studenten im 16. Jahrhundert, [w:] Kindheit und Jugend in der Neuzeit 1300-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtums Pommern (seit 1815 preußische Provinz) als Beispiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Bülow G. v., Beiträge zur Geschichte der pommerschen Dorfschulen, „Evangelisches Monatsblatt für die Deutsche Schule 1887, 8. Bülow G. v., Beiträge zur Geschichte des pommerschen Schulwesens im 16. Jahrhundert. Mit urkundlichen Beilagen, B.St. 1880,30. 448
Bülow G. v., Inventarien der S. Johannitenordenscomthurei Wildenbrach ans den Jahren 1547 und 1560, B.St. 1879, 29. Burhardt R., Bilder aus der Geschichte der evangelischen Kirchen auf der Insel Usedom (Synode Usedom), Swinemünde 1911. Büschings A.F., Wöchentliche Nachrichten von neuen Landcharten, geographischen, sta tistischen und historischen Büchern und Sachen, Berlin 1779, 7, 23-25. Buske N., Die pommersche Kirchenordnung von Johannes Bugenhagen 1535· Text mit Übersetzung, Erläuterungen und Einleitung, Berlin 1985. Bylina S., Chrystianizacja wsi polskiej u schyłku średniowiecza, Warszawa 2002. Chojnacki W., Bibliografia polskich druków ewangelickich ziem zachodnich i północnych 1530-1939, Warszawa 1966. Chojnacki W., Stosunki kulturalne na Mazurach w XVI i XVII w., [w:] Pomorze nowo żytne, red. G. Labuda, S. Hoszowski, Warszawa 1959. Czacharowski A., Uposażenie i organizacja klasztoru norbertanek w Żukowie od XIII do połowy XV wieku, Toruń 1963. Czarnik A., Gardna Wielka, Słupsk 2001. Dąbrowski K., Opactwo cystersów w Oliwie od XII do XVI wieku, Gdańsk 1975. Dahlke E., Die Schulen des Kreises Rummelsberg, Ostpom. Heimat 1938, 45-49. Dahlke E., Quackenburg, seine Schule und Kirche, Ostpom. Heimat, 13. Deppermann K., Der hallesche Pietismus und der preussische Staat unter Friedrich III-1, Göttingen 1961. Die Kirche in Zezenow, Ostpom. Heimat 1937,45. Der Kreis Rummelsburg. Ein Heimatbuch, Stettin 1938. Dittmer I., Die Behlkower Schulchronik, „Unser Pommerland 1926,11, 5. Dröge K., Ländliche und kleinstädtische Kinderkultur in Pommern. Ein Abriß volks kundlicher
Forderungen und Möglichkeiten, [w:] Kindheit und Jugend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzog tums Pommern (seit 1813 preußische Provinz) als Beispiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Drzeżdżon W., Z dziejów kościoła i parafii św. Michała Archanioła w Starzynie, Pelplin 2006. Dzieje Szczecina. Wiek Х-1803, red. G. Labuda, Warszawa ֊ Poznań 1985. Dzieje Szczecinka, t. I: Do 1939 roku, red. R. Gaziński, oprać. R. Gaziński, P. Gut, E. Gwiazdowska, R. Simiński, I. Skrzypek, M. Szukała, Szczecin - Szczecinek Pruszcz Gdański 2010. Dzięcielski M., Pomorskie sylwetki, Toruń 2002. Estreicher K., Bibliografia polska, t. 31, Kraków 1930. Framke E., Die Landschulen im Kreise Schlam, [w:] Der Kreis Schlawe. Ein pommersches Heimatbuch, Bd. 1, hrsg. M. Vollack, Husum 1986. 449
Metafora świata. Filip U jako władca i kolekcjoner, է.1, red. R. Zdero, Szczecin 2015. Freytag H., Ein Stolper Ordiniertenverzeichnis von 1574-1591, „Archiv für Reforma tionsgeschichte 1913,10. Freytag [J.], Die Familie des Stolper Propstes Sproegel in Amerika, Monatsbl. 1917, 2. Gause F., Die Geschichte der Stadt Königsberg in Preussen, Bd. II, Köln - Wien 1996. Gaziński R., W nowożytnym państwie Gryfitów (1523-1653), [w:] Dzieje Szczecinka, 1.1: Do іузд roku, red. R. Gaziński, oprać. R. Gaziński, P. Gut, E. Gwiazdowska, R. Simiński, I. Skrzypek, M. Szukała, Szczecin - Szczecinek - Pruszcz Gdański 2010. Gerlach D., Die Idee der Nationalerziehung in der Geschichte der preußischen Volks schule, Langensalza 1932. Gernentz A.J., Niederdeutsch - gestem und heute, Berlin 1967. Gierszewski S., Lenno brandenbursko-pruskie 1657-1772, [w:] Dzieje ziemi bytomskiej, red. S. Gierszewski, Poznań 1972. Gierszewski S., Geschkau Kasper (ok. 1520-1584), [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, red. S. Gierszewski, t. II, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994. Giesebrecht A., Geschichte des Fiirstlich-Hedwigischen Gymnasiums zu Neustettin während der zwei ersten Jahrhunderte seines Bestehens, Cöslin 1840. Gliewe S., Kirche und Kirchhof in Rowe, „Unser Pommerland 1931,16. Gohrbandt E., Siedlungsgeschichte bis zur Aufhebung der Erbunterthänigekeit, [w:] Kreis Rummelsburg. Ein Heimatbuch, Stettin 1938. Moderow H., Die evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Ge genwart, 1.1. Der Regierungsbezirk Stettin, Stettin 1903. H.J.J., Die Geistlichen von Mickrow, Ostpom. Heimat
1936, 3. Haas A., Die Kassuben, „Blätter für Pommersche Volkskunde 1897,10, 6. Haas A., Geschichte des Plattdeutschen in Pommern, „Unser Pommemland 1922, 7,3. Haken Ch.W., Erster Beitrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp, darin von dem [...] Jungfernkloster, der Klosterkirche und [...] Armenschule, Stettin 1773, Abdr. Danzig 1775. Haken Ch.W., Historische Nachrichten von der Raths- und Stadt-Schule zu Stolp in Hinterpommern und derselben Lehrern, „Pommersches Archiv der Wissenschaft und des Geschmacks , Stettin-Anklam 1784, Bd. 3, St. 4; 1785, Bd. 5, St. 4. Haken Ch.W., Versuch einer diplomatischen Geschichte der Königlich Preussischen Hinterpommerschen Immediat- und vormaligen Fürst-Bischöflichen Residenzstadt Cösslin seit ihrer fünfhundert Jahren erlangten Städtischen Errichtung, Lemgo 1765. Harnack T., Luthers Theologie mit besonderer Beziehung aufseine Versöhnungs - und Erlösungslehre, Bd. I, München 1927. Heinemann M., Schule im Vorfeld der Verwaltung. Die Entwicklung der preußischen Unterrichtsverwaltung von 1771-1800, Göttingen 1974. 450
Herchel [b.i.], Kirchengeschichte von Waldow, Kr. Rummelsburg, Ostpom. Heimat 1932,12. Herrmann-Winter R., Niederdeutsch als Sprache des Unterrichts und der Unterrichts mittel in pommerschen Schuten vom 16. bis 20. Jahrhundert, [w:] Kindheit und Ju gend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen so zialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtums Pommern (seit 1815 preußische Provinz) als Bei spiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Herrmann-Winter R., Sprachen und Sprechen in Pommern, „Niederdeutscher Jahr- budť 1995,118. Heubaum A., Die Geschichte des ersten preußischen Schulgesetzentwurfs (1798-1807), „Monatsschrift für Höhere Schulen 1902. Heubaum A., Geschichte des Deutschen Bildungswesens seit der Mitte des siebzehnten Jahrhunderts, Bd. I, Berlin 1905. Heyden H., Briefe Philipp Jacob Speners nach Stargard i.P. Ein Beitrag zur Geschichte des Pietismus in Hinterpommern, B. St. 1979, 56. Heyden H., Bugenhagen als Reformator und Visitator, [w:] Johann Bugenhagen. Bei träge zu seinem 400. Todestag, hrsg. W. Rautenburg, Berlin 1958. Heyden H., Die Erweckungsbewegung im 19. Jahrhundert, [w:] Der Kreis Rummels burg. Ein Heimatbuch, Stettin 1938. Heyden H., Johann Casten (1716-1787), [w:] Pommersche Lebensbilder, Bd. 3, hrsg. A. Hofmeister, W. Braun, Stettin 1939. Heyden H., Kirchengeschichte Pommerns, Bd. II, Köln-Braunsfeld 1957. Heyden H., Kirchenpolitik in Pommern von der Teilung des Landes 1648 bis zur Mitte des 19. Jahrhunderte, B. St. 1971, 57. Heyden H., Neue Aufsätze zur
Kirchengeschichte Pommerns, Köln - Graz 1965. Heyden H., Niederdeutsch als Kirchensprache in Pommern während des 16. und 17. Jahrhunderts, „Greifswald-Stralsunder Jahrbuch 1965, 5. Heyden H., Pommerns Glaubenstreue im Dreissigjährigen Krieg, Berlin-Steglitz 1937. Heyden H., Zur Geschichte der Reformation in Pommern, insb. politische Motive bei ihrer Einführung, [w:] tegoż, Neue Aufsätze zur Kirchengeschichte Pommerns, Köln ֊ Graz 1965. Hilferding A., Ostatki Słowian na południowym brzegu Bałtyckiego Morza, przeł. O. Kolberg, [w:] O. Kolberg, Dzieła wszystkie, t. 39: Pomorze, Wrocław - Poznań 1965. Hilferding A., Resztki Słowian na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, przeł. N. Perczyńska, Gdańsk 1989. Hinrichs C., Der höllische Pietismus als politisch-soziale Reformbewegung des 18. Jahr hunderts, „Jahrbuch Für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands 1953, 2. 451
Hinrichs C., Friedrich Wilhelm I. König von Preußen, [w:] tegoż, Preußen - als histori sches Problem. Gesammelte Abhandlungen, hrsg. G. Oestereich, Berlin 1964. Hinrichs C, Preußentum und Pietismus. Der Pietismus in Brandcnburg-Preussen als religiös-soziale Bewegung, Göttingen 1961. Hintze O., Der Cammissarius und seine Bedeutung in der allgemeinen Verwaltungsge schichte, [w:] tegoż, Staat und Verfassung. Gesammelte Abhandlungen zur allgemei nen Verfassungsgeschichte, hrsg. G. Oestreich, Bd. I, Göttingen 1962. Hintze O., Die Epochen des evangelischen Kirchenregiments in Preußen, [w:] tegoż, Regierung und Verwaltung. Gesammelte Abhartdlungen zur Staats-, Rechts- und So zialgeschichte Preußens, hrsg. G. Oestreich, Göttingen 1967. Hintze O., Geist und Epoche der Preussischen Geschichte. Gesammelte Abhandlungen, Bd. 3, Leipzig 1943. Historia Pomorza, t. I, Do roku 1466, red. G. Labuda, ez. I, oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1972. Historia Pomorza, 1.1, Do roku 1466, red. G. Labuda, ez. II, oprać. K. Śląski, B. Zien tara, Poznań 1972. Historia Pomorza, t. II, Do roku i8i¡, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 2 (1464/66-1648/57), oprać. M. Biskup, M. Bogucka, A. Mączak, B. Wachowiak, Poznań 1976. Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. III: 1815-1850, cz. 2: Zagadnienia
polityczne, na rodowościowe i wyznaniowe, oprać. J. Jasiński przy współudziale Z. Szultki, Po znań 1996. Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. III: 1815-1850, cz. 3. Kultura artystyczna i umy słowa, oprać. B. Mansfeld, M. Niedzielska, H. Rietz, J. Serczyk, B. Zakrzewska-Nieporczyk, G. Labuda, Poznań 2001. Historischer Atlas von Pommern. Neue Folge. Erläuterungsheft zu den Besitzstandskarten 1628 und ij8o von W. v. Schulmann, Köln - Graz 1959. Historischer und geographischer Atlas von Mecklenburg und Pommern, Bd. II, [Schwe rin 1990]. Hoffmann W., Zur Geschichte der lateinischen Schule zu Schlawe, XXXIX Jahresbericht über das städtische Progymnasium mit Realabteilungen zu Schlawe für das Schuljahr 1910, Schlawe 1911. Holsten R., Aus der ältesten Schulgeschichte des Dorfes Pakulent Kr. Greifenhagen, Mo- natsbl. 1929,43, 8-9. Holsten R., Die niederdeutsche Sprache in Pommern, [w:] Wirtschafts- und Verkehrge ographischer Atlas von Pommern, Stettin 1934. 452
Hoogeweg H., Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Bd. I-II, Stettin 1925-1927. Höth T., Die Generalsynoden der pommerschen Landeskirche im 16. Jahrhundert, [w:] Land am Meer. Pommern im Spiegel seiner Geschichte. Roderick Schmidt zum 70. Geburtstag, hrsg. W. Buchholz, G. Mangelsdorf, Köln - Weimar - Wien 1995. Hubatsch W., Geschichte der Evangelischen Kirche. Ostpreussens, Bd. 1, Göttingen 1968. Jeismann Κ.-E., Das preußische Gymnasium in Staat und Gesellschaft. Die Entstehung des Gymnasiums als Schule des Staates und der Gebildeten, 1787-1817, Stuttgart 1974· Johannes E., Aus alten Kirchenbüchern von Stojentin, Ostpom. Heimat 1933, 4; 1935, 49-50. Johannes E., Aus dem Leben eines Landpastors von 100 Jahren, Ostpom. Heimat 1936,14. Johannes E., Aus der Ortsgeschichte von Großpodel, Ostpom. Heimat 1932, 7. Kaczmarczyk Z., Rozprzestrzenienie narodowości polskiej nad Odrą i Bałtykiem w póź nym feudalizmie, „Przegląd Zachodniopomorski 1953, 9,1-3. Kallaur K., Ludwig Wilhelm Brüggemann i jego dzieło. Z dziejów piśmiennictwa pomor skiego XVIII i początków XIX wieku, Słupsk 2011. Kallaur K., Struktura społeczno-gospodarcza i demograficzna wsi domenialnych i miej skich w powiecie słupskim w drugiej połowie XVIII wieku, „Rocznik Koszaliński 1987, 20. Kallaur K., Struktura społeczno-gospodarcza wsi szlacheckich powiatu słupskiego w końcu XVIII wieku, „Rocznik Słupski 1987. Kallaur K., Szkolnictwo elementarne w powiecie słupskim w drugiej połowie XVIII wieku, [w:] XII Konferencja Kaszubsko-Pomorska. Szkolnictwo i oświata na Pomorzu (XVI-XX w.), red. Z. Romanow, Słupsk
2013. Kallaur K., Szultka Z., Kaszubski rodowód pruskich ministrów i generałów von Grumbkow (w druku). Kętrzyński W., Z archiwów i bibliotek szczecińskich. Sprawozdania z Czynności Za kładu Narodowego Imienia Ossolińskich za rok 1908, Lwów 1909. Kindheit und jugend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtums Pommern (seit 1815 preußische Provinz) als Bei spiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Kirchengeschichte von Waldow, Kr. Rummelsburg, Ostpom. Heimat 1932,12. Klaje H., D. Johann Colberg Pastor in Kolberg und Professor in Greifswald, „Blätter für Kirchengeschichte Pommerns 1938,18. Klein T., Joachim Ernst von Grumbkow, „Neue Deutsche Biographie 1966, 7. Klemp A., Protestanci w dobrach prywatnych w Prusach Królewskich od drugiej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku, Gdańsk 1994. 453
Klempin R., G. Kratz, Matrikeln und Verzeichnisse der pommerschen Ritterschaft vom XIV bis in das XIX Jahrhundert, Berlin 1863. Knoop O., Allerhand Scherz, Neckereien, Reime Und Erzählungen: Uber Pommerschc Orte und Ihre Bewohner, Stettin 1891. Knoop O., Volkssagen, Erzählungen, Aberglauben, Gebräuche und Märchen aus dem östlichen Hinterpommern, Posen 1885. Koch F., Der Fürst und die Schule; oder über die Verdienste Pommerscher Fürsten um die Schulen ihres Landes, Stettin 1821. Koch F., Einige Gedanken über die Nutzbarkeit des Schulamtes, Stettin 1796. Koch F., Einige Gedanken über pädagogische Gesetzgebung; nebst einer festgesetzten Nachricht von der neuen Einrichtung des Stettinischen Großen Raths-Lyceums [...], Stettin 1794. Koch F., Geschichte des Lyceums zu Stettin. Erste Periode von 1404. bis 1578, Stettin 1804. Königliche-Preußisches General-Land-Schul-Reglement, wie solches in allen Landen Sei ner Königlichen Majestät von Preußen durchgehends zu beachten. Korth E.J., Aus der Geschichte des Dorfes Zezenow, Ostpom. Heimat 1938, 3, 4, 45. Kozłowski К., Podralski ]., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin 1995. Kramp, Die Stadtschule zu Rügenwalde, „Heimatkalender für den Kreis Schlawe 1928, 2. Kratz G., Klempin R., Die Städte der Provinz Pommern, Berlin 1865. Kucharczyk G., Reakcja antyoświeceniowa w Prusach, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. B. Wachowiak, oprać. Z. Szultka, A. Kamieński, G. Kucharczyk, D. Łukaszewicz, B. Wachowiak, Poznań 2010. Kuhlemann F.M., Modernisierung und Disziplinierung. Sozialgeschichte des preußi schen
Volksschulwesens 17(44-1872, Göttingen 1992. Kuritz H., Zur Familie des Schmolsiner Pfarrers Michael Pontanus, „Genealogie. Zeit schrift für Familienkunde 2010, 30, 59. Kuske H., Aus der Geschichte von Treten, „Pommersche Heimat 1937, 7, 9. Курке [b.i.], Chronik der alterten Pastoren von Rowe, Ostpom. Heimat 1936, 6, 8-9. Labuda G., Główne linie rozwoju dziejów Pomorza w dobie nowożytnej, [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Labuda G., Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, 1.1: Czasy średniowieczne, Gdańsk, 2006. Labuda G., Początki diecezjalnej organizacji kościelnej na Kujawach w XI i XII w., „Za piski Historyczne 1969, 33, 3. Labuda G., Skąd przybyli Kaszubi na Pomorze w okresie słowiańskich „wędrówek lu dów (VI-VII w.), [w:] Europa barbarka. Europa Christiana. Studia mediaevalia Ca rolo Modzelewski dedicata, Warszawa 2008. 454
Labuda G., Tworzenie elit politycznych i intelektualnych społeczności kaszubskiej w śre dniowieczu i w czasach nowożytnych (do 1920 roku), [w:] Kultura polityczna w Pol sce, t. V: Elity dawne i nowe, red. M. Kosman, Poznań 2005. Labuda Gv Wstęp, [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. i, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Landwehr H., Die Kirchenpolitik Friedrich Wilhelm, des Grossen Kurförsten, Berlin 1894. Landwehr H., Das Kirchenregiment des Grossen Kurfürsten, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preussischen Geschichte 1889, 2, 2. Langer H., Die Entwicklung der Pommernfrage bis zum Friedensschluß in Münster und Osnabrück, [w:] Der Westfälische Frieden von 1648 - Wende in der Geschichte des Ostseeraums. Für Prof Dr. Dr. h. c. Herbert Ewe zum 80. Geburtstag, hrsg. H. Wer nicke, H.-J. Flacker, Hamburg 2001. Leciejewicz L., Religia pogańska i początki chrześcijaństwa na Pomorzu Słowiańskim, [w:] Historia Pomorza, 1.1, Do roku 1466, red. G. Labuda, cz. I, oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1972. Leder H.-G., Johannes Bugenhagen. Gestalt und Wirkung. Beiträge zur Bugenhagenforschung aus Anlass des 500. Geburtstages des Doctor Pomeranus, Berlin 1984. Leder H.-G., Buske N., Reform und Ordnung aus dem Wort. Johannes Bugenhagen und die Reformation im Herzogtum Pommern, Berlin 1985. Lehmann R., Geschichte der Niederlausitz, Berlin 1963. Lehr-Spławiński T., Zachodnia granica językowa kaszubszczyzny w wiekach średnich, „Slavia Occidentalis 1937,16. Leschinsky A., Roeder P.M., Schule im historischen Prozess. Studien zur
Geschichte der preußischen Elementarschule im 18. und 19. Jahrhundert, Stuttgart 1976. Lesiński H., Kryzys gospodarczy i społeczny w miastach oraz próby jego przezwycięże nia, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Za chodnie w latach 1648-1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Lesiński H., Przemiany w stosunkach handlowych miast Pomorza Zachodniego w dru giej połowie ХѴП i początkach ХѴШ wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Lesiński H., Rozdrobnienie feudalne 1237-1478. Szkolnictwo, oświata i życie umysłowe, [w:] Dzieje Szczecina, t. 2: Wiek X-1805, red. G. Labuda, Warszawa - Poznań 1985. Lewin H., Geschichte der Entwicklung der preussischen Volksschule und der Forderung der Volksbildung durch die Hohenzollern nebst den wichtigsten Schul-Ordnungen, SchuTGesetzen, Erlassen und Verfügungen, Leipzig 1910. Lindmajer J., Szkoła miejska w Sławnie od końca XVIII wieku do 1914 r., cz. 1, „Dorze cze 2000-2002,11-12. 455
Lindmajer J., Uwagi o szkolnictwie w Sławnie od wprowadzenia reformacji do końca XVIII wieku, „Słupskie Studia Historyczne 2000, 8. Litak S., Sieć szkół parafialnych w Rzeczypospolitej w XV i pierwszej połowie XVII w. Próba podsumowania, „Rozprawy z Dziejów Oświaty 1996, 37. Livonius E„ Die wirtschaftliche Entwicklung des Rittergutes Grumbkow in Pommern ібуу-1926, Leipzig 1926. Lorek G.L., Abenfheuerliche Einführung eines Predigers in sein Pfarramt. Ein charakte ristischer Beitrag Sinnesart der Kassuben am Leba-Strome, „Pommersche Provinzial-Blätter für Stadt und Land 1821, 3. Lorek G.L., Charakterystyka Kaszubów znad Łeby (autorstwa pastora Lorka z Cecenowa), [w:] Niemcy o Kaszubach w XIX wieku, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2009. Lorek G.L., Zur Charakteristik der Kassuben am Leba-Strome, „Pommersche Provinzial-Blätter für Stadt und Land 1821, 2. Lorentz F., Ein neu gefundenes kaschubischer Sprachdenkmal aus dem ту. Jahrhundert, Monatsbl. 1934, 48,9. Lorentz F., Obszar mowy kaszubskiej, „Gryf 1909,1, 4. Lorentz F„ Wygaśnięcie kaszubszczyzny na niemieckim Pomorzu, „Pomorze 1925,3,29. Ludat H., Die ostdeutsche Kietze, Hildesheim - Zürich ֊ New York 1987. Lubomski Av Die Mönche von Oliva. Sonder Abdruck aus Cisterzienser-Chronik, Mehrerenz-Bregenz 1941. Lukasiewicz D., Państwo brandenbursko-pruskie wobec szkolnictwa na Pomorzu Za chodnim w latach 1648-1806, [w:] Szlachta ֊ społeczeństwo - państwo między War mią a Rugią w XV1II-XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński, Szczecin 1998. Lukasiewicz D., Pruska szkoła na Pomorzu Zachodnim w XVII-XVIII w. Podstawy ma
terialne. Programy nauczania. Nauczyciele, „Przegląd Historyczny 1996, 87,1. Lukasiewicz D., Reformy szkolnictwa na Pomorzu Zachodnim w XVIII w., „Przegląd Historyczny 1996, 87. Lukasiewicz D., Szultka Z., Wzrost roli państwa w przemianach oświaty Pomorza pru skiego, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Lundgreen P., Sozialgeschichte der deutschen Schule im Überblick, 1.1: iyyo-1918, Göt tingen 1980. Massow E.L.V v., Nachrichten über das Geschlecht derer von Massow, Berlin 1878. Meffert R., Schulreform in Pommern 1815-1933. Studien zur Bildungsgeschichte einer preußischen Provinz. Greifswalder Studien zur Erziehungswissenschaft, Bd. 9, Frankfurt am Main 2000. Metšk F., Verordnungen und Denkschriften gegen die sorbische Sprache und Kultur während der Zeit des Spätfeudalismus, Bautzen 1969. 456
Michaelis E.H. v., Kirchspiel Wusterwitz Kreis Schlawe in Pommern, Siegen 1998. Milewski T., Zachodnia granica pomorskiego obszaru językowego w wiekach średnich, „Slavia Occidentalis 1931,10. Moderow H., Die evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Ge genwart, 1.1: Der Regierungsbezirk Stettin, Stettin 1903. Müller C, Grundriß der Geschichte des preußischen. Volksschulwesens für Seminaris ten, Lehrer und Schulaufsichtsbeamte, 5-6. Aufl., Osterwieck - Leipzig 1914. Müller E., Die evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Gegen wart, t II: Der Regierungsbezirk Köslin, Stettin 1912. Müller H., Kirchen und Schulen im Kreise Greifenberg um 1700, „Unsere Heimat Greifenberg 1935, з, 8-10. Neß K., Heimatbuch der Gemeinde Karwen, Hameln 1990. Neß R.-D., Die konfirmierten Kinder aus dem Kirchspiel Großgarde von 1760, 1762, 1763,1767,176y, 1771,1773,1774/ Hameln 1999. Neugebauer W., Absolutisticher Staat und Schulwirklichkeit in Brandenburg-Preussen (Mit einer Einführung von O. Büsch), Berlin - New York 1985. Neugebauer Wv Bemerkungen zum preußischen Schuledikt von 1717, „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands 1982, 31. Neugebauer W., Bildung, Erziehung und Schule im alten Preussen. Ein Beitrag zum Thema „Nichtabsolutistisches im Absolutismus , [w:] Bildung, Staat, Gesellschaft im 19. Jahrhundert, Bd. II, K.-E. Jeismann, Stattgart 1989. Neugebauer W., Das Bildungswesen in Preußen seit der Mitte des 17. Jahrhunderts, [w:] Handbuch der Preussischen Geschichte, hrsg. O. Büsch, t. II: Das 19. Jahrhun derts und grojie
Themen der Geschichte Preußens, Berlin ֊ New York 1992. Neugebauer W., Schule und Absolutismus in Preussen. Akten zum preussischen Ele mentarschulwesen bis 1806, Berlin - New York 1992. Neumann О., Heimatliche Schulbilder aus früheren Jahrhunderten, „Heimatbuch des Kreises Pyritz 1932. Neumann O., Kurze geschichtliche Angaben über unsere Dörfer, „Heimatkalender für den Kreis Pyritz 1932. Niedzielska M., Szkolnictwo powszechne i średnie oraz oświata, [w:] Historia Pomorza, red. G. Labudy, t. III: 1815-1850, cz. 3. Kultura artystyczna i umysłowa, oprać. B. Mansfeld, M. Niedzielska, H. Rietz, J. Serczyk, B. Zakrzewska-Nieporczyk, G. Labuda, Poznań 2001. Ordnung Des Heyls: Nebst einem Verzeichniß Der wichtigen Kern-Sprüche H. Schrift, Darium die führnehnsten Glaubens-Articul gegründet sind, wie und einem so ge nannten Güldenen ABC und Gebeltein, Alten Stettin 1733. Otto T., Die pommersche Kirchen-Ordnung und Agenda nebst den Legibus Praepositorum, Statutis synodicis und der Visitations-Ordnung von 177,6, Greifswald 1854. 457
Paetow К., Geschichte das Kirchenkreises, Stolp-Altstadt, Ostpom. Heimat 1932, 9,17, 18, 20. Papenfuß F. W., Kirche und Scinde in Pustamin, Ostpom. Heimat 1934,33-34. Parczewski A.J., Szczątki kaszubskie w prowincji pomorskiej. Szkic historyczno-etnograficzny, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego 1896, 22. Petersohn )., Die räumliche Entwicklung des Bistums Kanimin, B.St. 1971, 57. Piskorski J. M., Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego w ХІП i w początkach XIV wieku na tle procesów osadniczych w średniowiecznej Europie, Poznań 1990. Piskorski ƒ. M., Miasta Księstwa Szczecińskiego do połowy XIV wieku, Warszawa Poznań 1987. Piskorski J. M., Pomorze plemienne. Historia - Archeologia - Językoznawstwo, Poznań ֊ Szczecin 2002. Piskorski Jv Procesy migracyjne, kolonizacyjne i asymilacyjne w średniowiecznej Euro pie Środkowo-Wschodniej i Wschodniej. Próba bilansu, [w:] Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu, red. M. Salomon, J. Strzelczyk, Kraków 2010. Plantiko O., Das pommersche Schulwesen auf Grund der Kirchenordnung von 1563, B.St. 1919, 22. Pommeranz [b.i.], Das Dorf am Garder Strand, Ostpom. Heimat 1938, 29. Pommersche Landtagsakten, Bd. 1: Von den Anfängen bis zum Erbteilungsvertrag 1541. i. Teilband: 1521-1535, hrsg. W. Buchholz, Köln - Weimar ֊ Wien 2000. Popielas-Szultka B., Początki i lokacje miast na Pomorzu sławieńsko-stupskim do po łowy XIV wieku, Słupsk 1990. Popowska-Taborska H., Głos językoznawcy w obronie Aleksandra Hilferdinga, „Stu dia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 1993, 31. Popowska-Taborska H., Materiały kaszubskie w
początkowych dociekaniach komparatystycznych nad leksyką shrwiańską, [w:] tejże, Szkice z kaszubszczyzny. Dzieje ba dań. Dzieje języka. Zabytki. Etymologie, Gdańsk 2006. Priesdorff K. v., Soldatisches Führertum, Bd. I, Berlin 1937. Protokolle der pommerschen Kirchenvisitationen 1540-1555, bearb. H. Heyden, Köln Graz 1963. Ptaszyński M., Narodziny zawodu: duchowni laterańscy i proces budowania konfesji w Księstwach Pomorskich XVI/XVII w., Warszawa 20x1. Puttkamer E. v., Geschichte des Geschlechts von Puttkamer, 2. Aufl., Neustadt a.d. Aisch 1984. Quickmann D.F., Ordnung oder Sammlung derer in den Königlichen Preussischen Her zogtum Pommern und Fürstentum Camin, bis zu Ende des ijĄj-ten Jahres, publi zierten Edicten, Mandaten und Rescripten, in Justiz - Policey - Militair - Lehn Forst - Zoll - Accise - Steuer ֊ Manufactur - und Oeconomie - Sachen etc., Frank furt a.0.1750. 458
Reinhardt E., Die Entwicklung des Volksschulweisens der Stadt Stolp bis 1820, „Unser Pommerland 1925,10. Riečke J., Deutsch im Kreis der Sprachen zwischen Oder und Weichsel, „Zeszyty Kulickie/Külzer Hefte 2017,12. Riemann H., Geschichte der Stadt Kolberg, Kolberg 1924. Roessier W., Die Entstehung des modernen Erziehungswesens in Deutschland, Stutt gart 1961. Rosenow K„ Die alte Rügenwalder Lateinschule, „Unser Pommerland 1924, 9 Rosenow K., Geschichte der Rügenwalder Lateinschule, Rügenwalde 1933. Rosenow K„ Rügenwalder Musikleben in vergangen Tagen, Stolp 1938. Roth G.Ch„ Neu eingerichtetes Pommersches Prediger-Hand-Buch, zum bequemen Ge brauch bey allerley ordentlichen und ausserordentlichen Amtsverrichtungen [...], Stettin 1769. Roth G.H., Kurzer doch vollständiger Auszug, der in den Pommerschen Kirchen ֊ und Consistorial-Ordnungen, denen Synodal-Statutis und Landtags-Recessen, auch in de nen Königl. Preuß. und Churbrandenburgischen ausgegebenen Edicten, Befehlen und Rescripten befindlichen, das Kirchen und Schulwesen im Herzogthum Pommern und Fürtentum Camin betreffenden Gesetzen und Verordnungen, welche denen Präpositis, Schullehrern, Candidatis und Kirchen ֊ Vorstehern zu wissen nöthig..., Stettin 1767. Rudnicki M., Przyczynki do gramatyki i słownika narzecza stoivmskiego, „Materiały i Prace Komisji Językowej Polskiej Akademii Umiejętności 1913, 6. Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, t. II, Szczecin 1995. Rymatzki Ch., Hallescher Pietismus und Judenmission. Johann Heinrich Callenbergs Institutům Judaicum und dessen Freundenkreis (vj28-iŢ}6), Tübingen 2004.
Rzetelska-Feleszko E., Dawne słowiańskie dialekty województwa koszalińskiego, Wro cław 1973. Salmonowicz S„ Prawo karne oświeconego absolutyzmu. Z dziejów kodyfikacji karnych przełomu ХѴШ-ХІХ w., Toruń 1966. Schardin-Liedtke H., Hebrondamnitz. Aus der Geschichte eines pommerschen Dorfes. Damnica. Z historii pewnej pomorskiej wsi, Słupsk 2016. Scharnofske P., Ans der Geschichte der Glowitzer Kirche, Ostpom. Heimat 1931, 23. Scharnofske P., Der Anfang des Warbelower Schulwesens, Ostpom. Heimat 1931, 33. Scharnofske P., Die fi-üheren Schulverhältnisse der Stolper Altstad, Ostpom. Heimat 1932,10,11. Scharnofske Pv Die Schule in Wobesde, Ostpom. Heimat 1936,1-2. Scharnofske P., Zur Geschichte des Dorfes Wobesde, Ostpom. Heimat 1935, 48. Schjarnofske] P„ Aus der Geschichte von Dargeröse, Ostpom. Heimat 1936, 9. Schjarnofske] P,, Ans Wundichows Geschichte, Ostpom. Heimat 1930,19. Scheel O., Evangelium, Kirche und Volk bei Luther, Leipzig 1934. 459
Schenda R., Alphabetisierung und Literarisierungsprozesse in Westeuropa im 18. und 19. Jahrhundert, [w:] Sozialer und kultureller Wandel ln der ländlichen Welt des 18. Jahrhunderts, hrsg. E. Hinrichs, G. Wiegelmann, Wolfenbüttel 1982. Schenda R., Volk ohne Buch. Studien zur Sozialgeschichte der populären Lesestoffe 1770֊ 1910, շ. Aufl., München 1977. Schlauck S., Schule und Kirche in Vorpommern, besonders auf Rügen seit der Reforma tion, „Herbergen der Christenheit 1967, 6. Schmidt E., Koberstein August (Karl), „Allgemeine Deutsche Biographie 1882,16. Schmidt H.R., Konfessionalisierung im 16. Jahrhundert, München 1992. Schmidt R., Pommern von der Einigung bis zum Ende des Dreißigjährigen Krieges, [w:] Deutsche Geschichte im Osten Europas. Pommern, hrsg. W. Buchholz, Berlin 1999. Schultz F., Geschichte des Kreises Lauenburg in Pommern, Lauenburg 1912. Schulz H., Kirchenbau, w: Der Kreis Rumnielsburg. Ein Heimatbuch, Stettin 1938. Schuppius R., Die Familiennamen von Stolp und Umgebung im 16. Jahrhundert, Stolp 1928. Schuppius R., Stolp im siebenjährigen Kriege, Stolp 1929. Schuppius R., Stolp von 1600-1650, Stolp 1930. Schwartz P., Der erste Kulturkampf in Preussen um Kirche und Schule (1788-1798), Berlin 1925. Schwartz P., Die neumärkischen Schulen am Ausgang des 18. und am Anfang des 19. Jahrhunderts, Landsberg 1905. Schwartz P., Die Schulen der Provinz Westpreujkn unter dem Oberschulkollegium 1787-1806, „Zeitschrift für Geschichte der Erziehung und des Unterrichts 1926,16. Sehling E., Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts, Bd. IV/i, Leipzig 1902.
Seibel V., Elternhaus, Schule, politische Ideen und Erfahrungswelt in den Generationen vor und nach 1800. Studien in der Umbruchszeit 1770-1850 nach deutschen Auto biographien, Darmstadt 1986. Sell J.J., Briefe über Stettin und die umliegende Gegend auf einer Reise dahin im Sommer 1797 geschrieben. Enthaltend eine topographische Beschreibung und Nachrichten von den in dieser Stadt und in der umliegenden Gegend befindlichen vorzüglichsten Merk würdigkeiten, Berlin 1800. Sellke G., Die Gründung von Schulen im Landkreis Stolp, „Pommersche Blätter für die Schule und ihre Freunde 1938, 63. Siebke J., Die Gegenreformation im Lande Biitow, Greifswald 1940. Silnicki T., Początki chrześcijaństwa i organizacji kościelnej na Pomorzu, „Życie i Myśl 1951, 2. Stankiewicz J., System fortyfikacyjny Gdańska i okolicy zv czasie wojny 1655-1660, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości 1976, 20. 460
Stankiewicz J., Urbanistyczny i przestrzenny rozwój miasta, [w:] Historia Gdańska, red. E. Cieślak, t. II: 1454-1655, Gdańsk 1982. Śląski K., Polskość Pomorza Zachodniego w świetle źródeł XVI-XVIII w., [w:] Szkice z dziejów Pomorza. Pomorze nowożytne, red. G. Labuda, S. Hoszowski, Warszawa 1959. Śląski K., Przemiany etniczne na Pomorzu Zachodnim w rozwoju dziejowym, Poznań 1954. Śląski K., Przemiany narodowościowe na Pomorzu Zachodnim, [w:] Pomorze Zachodnie nasza ziemia ojczysta, red. K. Śląski, Poznań i960. Śląski K., Walka o język polski na Pomorzu Zachodnim w XVÏ-X1X wieku, Szczecin 1957. Soita Zarys dziejów Serbołużyczan, Wrocław 1984. Sommerfeld W. v., Geschichte der Germanisierung des Herzogtums Pommern oder Sta men bis zum Ablauf des 13. Jahrhunderts, Leipzig 1896. Spors J., Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i Sławieńsko-Słupskiego od ХПІ do początku XIV w., Słupsk 1983. Spors J., Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego, Słupsk 1988. Preussens Könige in ihrer Thätigkeit für die Landescultur, hrsg. R. Stadelmann, Bd. II, Leipzig 1885 Steffen W., Stettiner Schülerleben im 16.-18. Jahrhundert, Marburg/Lahn 1957. Stelmachowska В., Słowińcy - ich dzieje i kultura (do 1956 r.), oprać. A. Kwaśniew ska, Gdańsk ֊ Kluki 2013. Stojentin M. v., Beiträge zur Geschichte des uradligen Geschlechts von Stojentin pommerschen Ursprungs, Bd. 1, Braunschweig 1895. Stojentin M. v., Geschichte des Geschlechts von Zitzewiiz, T. 1: Urkundenbuch, Stettin 1900. Strecker G.F.A., Geschichte einer pommerschen Küster- und Kantorenfamilie nach dem Pfarrarchiv zu
Fritzow, Monatsbl. 1906, 20,1. Szalewska E., Przemiany przestrzenne wsi Kluki w XIX і XX w. w świetle dokumentów, „Koszalińskie Studia i Materiały 1984,1-2. Szultka Z., „Kaszubskie kazanie pastora Dorscha, „Pomerania 1991, 6. Szultka Z., Oiefriederizianische Kolonisation Preuflisch-Pommern (iją.o-ij86), „Zeit schrift für Ostmitteleuropa-Forschung 2006, 55, 2. Szultka Z., Die Reformation und ihre Bedeutung für die pommerschen Kaschuben, [w:] Pommern. Geschichte-Kultur-Wissenschaft. 2. Kolloquium zur Pommerschen Ge schichte 13. und 14. September 1991, Greifswald 1991. Szultka Z., Drugie posłowie historyka do „Resztek Słowian na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego Aleksandra Hilferdinga , „Studia z Filologii Polskiej i Słowiań skiej 2015, 50. 461
Szultka Z., Dynamiczne przeobrażenia wsi i rolnictwa w drugiej połowie XVIII i w po czątkach XIX wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648—1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współ udziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Dynamika rozwoju i struktura społeczno-zawodowa ludności Pomorza pru skiego w XVIII i początkach XIX wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Elementarne szkoły wiejskie finansowane z funduszu szkolnego na Pomorzu pruskim w latach ijyy-iSoy, „Przegląd Zachodniopomorski 2018,1, s. 35-78. Szultka Z., Ewangelicka rodzina kaszubska na Pomorzu Zachodnim w XIX wieku w świetle relacji pastorów, [w:] Rodzina pomorska, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1999. Szultka Z., Geneza i uwarunkowania reedycji Małego Katechizmu Michała Pontanusa (Brüggemanna) przez Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, [w:] Piśmiennictwo na Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, red. J. Kosman, Szczecin 2015 Szultka Z., Główne linie rozwoju ludności kaszubskiej do roku 1945, [w:] Pomorze Za chodnie w tysiącleciu, red. P. Bartnik, K. Kozłowski, Szczecin 2000. Szultka Z., Główne linie rozwoju szkolnictwa w drugiej połowie XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D.
Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Inne spojrzenie na laterańskie duchowieństwo Pomorza Zachodniego w dru giej połowie XVI i na początku XVII wieku (na marginesie mowy Macieja Ptaszynskiego Narodziny zawodu), „Odrodzenie i Reformacja w Polsce 2011, 55. Szultka Z., Język polski w Kościele ewangelicko-augsburskim na Pomorzu Zachodnim od XVI do XIX wieku, Wrocław 1991. Szultka Z., Książę Ernest Bogusław von Croy (1620-1684), Słupsk 1996 Szultka Z., Ludność kaszubska na Pomorzu Zachodnim w pierwszej połowie XIX wieku, [w:] Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. III: 1815-1850, cz. 2: Zagadnienia poli tyczne, narodowościowe i un/znaniowe, oprać. ƒ. Jasiński przy współudziale Z. Szultki, Poznań 1996. Szultka Z., Najstarsze modlitwy Kaszubów (wybór), Szczecin 2001. Szultka Z., Nowe spojrzenie na kaszubskie badania K.C. Mrongowiusza, cz. II, „Slavia Occidentalis 1993 50. Szultka Z., Nowe źródła do dziejów Kaszubów i ich języka w I połowie XIX wieku, „Rocz nik Gdański 1994, 54,1. Szultka Z., O języku i liczbie Kaszubów w regencji koszalińskiej w 1827 roku, „Slavia Occidentalis 2004, 61. Szultka Z., O rzekomych Słowińcach i roli słupskiego prepozyta Christiana W. Hakena w gromadzeniu kaszubskich materiałów językowych przez Karla Gottloba von Antona 462
raz jeszcze, [w:] Zbigniew Zielonka. Pisarz, naukowiec i przyjaciel, red. D. Kalinow ski, Słupsk - Gdańsk 2011. Szultka Z., Organizacja i unifikacja ustrojowo-prawna elektorskiego Księstwa Pomor skiego w ramach monarchii Hohenzollernów, [w:] Historia Pomorza, է. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1813, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopol skiego, Poznań 2003. Szultka Z., Pałubiccy - burmistrzowie, rajcy i obywatele Słupska końca XVI i pierwszej połowy XVII wieku, „Rocznik Słupski 1979. Szultka Z., Piśmiennictwo polskie i kaszubskie Pomorza Zachodniego od XVI do XIX wieku, Poznań 1994. Szultka Z., Polemika pastora dr. Daniela Cramera z Piotrem Skargą SJ i innymi jezuitami oraz nieudana próba polskiej dyplomacji nakłonienia do konwersji księcia szczeciń skiego Barnima X, įw:] Tempus nostrum est. Księga pamiątkowa ofiarowana profeso rowi Edwardowi Włodarczykowi w 60. rocznicę urodzin, red. W. Stępiński, D. Szu- dra, R. Techman, Szczecin 2006. Szultka Z., Pomorze Zachodnie w okresie rywalizacji szwedzko-brandenbursko-pruskiej o Szczecin i ujście Odry, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1811, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Posłowie historyka do nowego wydania „Resztek Słowian na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego Aleksandra Hilferdinga , „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 1993,31. Szultka Z., Problem alodyfikacji dóbr lennych na Pomorzu
Zachodnim w XVIII wieku, „Przegląd Zachodniopomorski 1992, 7(36), 3. Szultka Z., Proklamacja reformacji i jej znaczenie dla ludności kaszubskiej na Pomorzu Zachodnim do połowy XVII wieku, „Przegląd Religioznawczy 1996,4(182). Szultka Z., Pruskie programy likwidacji języka kaszubskiego na Pomorzu Zachodnim i litewskiego w Prusach Wschodnich w latach 1803-1804, „Przegląd Zachodniopo morski 2004,19(48), 4. Szultka Z., Publikowane relacje słupskiego prepozyta Christiana Wilhelma Hakena (1723-1791) o Kaszubach synodu słupskiego, [w.] W kręgu badaczy kultury Kaszub i Pomorza XIX i XX wieku. IX Konferencja Kaszubsko-Pomorska. Słupsk 11-12 XII 2006, red. J. Borzyszkowski, Słupsk - Gdańsk 2008 Szultka Z., Rodzina i młodość Marcina Wejhera biskupa kamieńskiego w latach 1349-1356, „Czasy Nowożytne 2017, 30. Szultka Z., Rozwój demograficzny w drugiej połowie XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1813, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachod nie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łu kasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. 463
Szultka Z., Rozwój zaludnienia Słupska w ХѴІІ-ХѴШ wieku, „Rocznik Koszaliński 1979,15. Szultka Z., Rzemiosło i handel Słupska w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Słupsk 1981. Szultka Z., Słowiańska ludność autochtoniczna na Pomorzu Zachodnim od VI wieku do 1945 roku, [w:] Znak gryfa. Gryfici i ich pomorskie dziedzictwo, red. K. Kozłowski, B. Igielska, R. Stoltmann, Szczecin 2016. Szultka Z., Spostrzeżenia o reformacji w Słupsku, „Zapiski Historyczne 2018 (w druku). Szultka Z., Stosunek prezydenta Zarządu Pomorza i pruskiego ministra sprawiedliwości Juliusa Eberharda W.E. von Massowa wobec języka kaszubskiego, „Acta Cassubiana 2012,14. Szultka Z., Stosunek szlachty brandenbursko-pruskiej części Pomorza Zachodniego do armii stałej w drugiej połowie XVII wieku i jej militaryzacja w XVIII stuleciu, [w:] Państwo i społeczeństwo na Pomorzu Zachodnim do 1945 roku. Materiały z konferen cji, Szczecin, 15-17 września 1995 roku, red. W. Stępiński, Szczecin 1997. Szultka Z., Stosunek szlachty słupskiej do Brandenburgii od wojny trzydziestoletniej do początku XVIII wieku, [w:] Obrazy ziemi słupskiej. Społeczeństwo-administracja-kultura, red. A. Czarnik, Słupsk 2003 Szultka Z., Stosunki ustrojowe i społeczne w państwie Fryderyka II, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. B. Wachowiak, oprać. Z. Szultka, A. Ka mieński, G. Kucharczyk, D. Łukaszewicz, B. Wachowiak, Poznań 2010. Szultka Z., Stosunki wyznaniowe i kościelne na Pomorzu brandenbursko-pruskim w dru giej połowie XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Historia Pomorza, t. II, Do roku 1815, red. G. Labuda,
cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopolskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Studia nad piśmiennictwem „starokaszubskim w szczególności Michała Brüggemanna alias Pontanusa albo Mostnika, cz. I-II, „Slavia Occidentalis 1988-1990,45-47. Szultka Z., Świątynia na Rowokole i jej funkcje, Słupsk 2014. Szultka Z., Szkic dziejów Kaszubów ze szczególnym uwzględnieniem przemian języko wych, [w:] Kaszubszczyzna. Kaszëbizna, red. E. Breza, Opole 2001. Szultka Z., Szkice historyczne o dawnej Łebie, Gdańsk - Łeba 2000. Szultka Z., Szkoła kadetów w Słupsku (1769-1811), Gdańsk 1992. Szultka Z., Szkolnictwo słupskie w początkach reformacji i po jej proklamacji w Księstwie Pomorskim, [w:] XII Konferencja Kaszubsko-Pomorska „Szkolnictwo i oświata na Pomo rzu (XVI-XX w.), red. Z. Romanow, Słupsk 2013. Szultka Z., Szkolnictwo wiejskie na Pomorzu Zachodnim od reformacji do początków XIX wieku, Słupsk 2017, 464
Szül tka Z., Umocnienie absolutyzmu, narodziny militaryzmu i rozwój pruskiej admini stracji. Sądownictwo, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (ijoi-1806), red. Б. Wachowiak, oprać. Z. Szultka, A. Kamieński, G. Kucharczyk, D. Łukasze wicz, B. Wachowiak, Poznań 2010. Szultka Z., Urząd namiestnika i namiestnicy brandenbursko-pruskiej części Pomorza Za chodniego w ХѴ1І-ХѴШ wieku, [w:] Pomorze - Brandenburgia - Prusy. Księga pa miątkowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Wachowiakowi z okazji jo-lecia uro dzin i 50-lecia pracy naukowej, red. W. Stępiński i Z. Szultka, Szczecin 1999. Szultka Z., Uwagi nad zmianami stosunku społeczeństwa pruskiej części Pomorza Za chodniego do Fryderyka II, [w:] Szlachta - społeczeństwo - państwo między Warmią a Rugią w XVIII - XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński, Szczecin 1998. Szultka Z., Uwagi w sprawie rezonansu i percepcji idei oświeceniowych w pruskiej części Pomorza Zachodniego, „Wiek Oświecenia 2003,19. Szultka Z., W epoce feudalnej, [w:] J. Lindmajer, T. Machura, Z. Szultka, Dzieje Ustki, Słupsk 1985. Szultka Z., W państwie brandenbursko-pruskim (1648-1806), [w:] Historia Słupska, red. S. Gierszewski, Poznań 1981. Szultka Z., Walka elektorów brandenburskich i królów pruskich z opozycją stanową w drugiej połowie XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Historia Pomorza, է. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielopol skiego, Poznań 2003. Szultka Z., Wieś zachodniopomorska w dobie kryzysu i stagnacji, [w:] Historia
Pomorza, է. II, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, oprać. Z. Szultka, H. Lesiński przy współudziale D. Łukasiewicza i A. Wielo polskiego, Poznań 2003. Szultka Z., Wokół książki Aleksandra Hilferdinga o Kaszubach, „Zapiski Historyczne 2013, 78,1. Szultka Z., Wydra W., Pomorskie przysięgi hołdownicze z początków XVII wieku, „Slavia Occidentalis 1989-1990, 46-47. Szultka Z., Z badań nad rodowodem i strukturą patrycjatu słupskiego w drugiej połowie XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, „Zapiski Historyczne 1982, 47, 2. Szultka Z., Z badań nad szkolnictwem elementarnym parafii główczyckiej w XVIII-XIX w., ze szczególnym uwzględnieniem języka polskiego jako języka nauczania, „Scripta Hi storica 2015,21. Szultka Z., Z problematyki stosunków etnicznych Słupska i okolicy w XVI-XVIII wieku, „Rocznik Koszaliński 1975,11. Szultka Z., Z przeszłości Główczyc i parafii główczyckiej w XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Kaszubskie Jeruzalem. O dziejach i współczesności gminy Główczyce oraz tożsamości jej mieszkańców, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2014. Szultka Z., Zmiany struktury własności i przeobrażenia szlachty powiatu sławieńskiego w XVIII wieku, „Rocznik Koszaliński 1993, 23. 465
Szultka Z., Zmiany w strukturze własności ziemskiej szlachty pruskiej części Pomorza Zachodniego iv XVIII i w początkach XIX wieku, [w:] Szlachta i ziemiaństwo polskie oraz niemieckie w Prusach i Niemczech го ХѴШ-ХХ wieku. Materiały z sesji nauko wej 22-24 X 1993 r. w Szczecinie, red. W. Stępiński, Szczecin 1996. Szultka Z., Znaczenie Akademii Rycerskiej w Kołobrzegu w procesie przeobrażeń szlachty Pomorza brandenbursko-pruskiego w drugiej połowie XVII i w początkach XVIII w., „Rocznik Koszaliński 1993,17. Szultka Z., Znaczenie pastorów z Prus Książęcych w podtrzymywaniu tożsamości ewan gelickich Kaszubów na Pomorzu Zachodnim, [w:] Nad Bałtykiem, Prególa i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi ļo-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Z. Rondomańska, Olsztyn 2006. Tetzner F., Die Kaschuben am Lebasee, „Globus 1889, 70,16. Tetzner F., Die Slawen in Deutschland, Braunschweig 1902. Tetzner F., Die Slowinzen und Lebakaschuben, Berlin 1899. Thulin О., Volkstum und Völker in Luthers Reformation, „Archiv für Reformations geschichte 1943,10,1-3. Treder J., Hilferding nadal wiarygodny, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 1993, 31. Treder J., Pochodzenie Pomorzan oraz choronimów i etnonimów z obszaru Pomorza Gdańskiego, Gdańsk 1982. Tribbensee F., Schuhoesen, [w:] Der Kreis Rummelsburg. Ein Heimatbuch, Stettin 1938. Tümpel K., Neustettin in 6 Jahrhunderten nach den archivalischen und anderen Quellen im Auftrag des Magistrats [...], Neustettin 1910. Uckeley A., Dr Jakob Runges: „Bedenken von Gebrachen in den Kirchen und Schulen
in Pommern . 1556, „Pommersche Jahrbücher : 1909,10. Urbańczyk S., Wierzenia plemion prapolskich, [w:] Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, t. II, red. H. Łowmiański, G. Labuda, K. Tymieniecki, Poznań 1962. Vietzke G., Alte Dorfschulen, Monatsbl. 1915, 8-9. Vietzke G., Aus den Geburtstagen unserer Dorfschulen. Emige Kapitel pommerscher Dorf chronik, „Pommersche Heimat 1919, 8; 9:1920,1-2,5,9-10. Vollmer F., Die preußische Volksschulpolitik unter Friedrich dem Großen, Berlin 1918. Vollmer F., Friedrich Wilhelm I. und die Volksschule, Göttingen 1909. Volz G.B., Die Werke, Bd. VIII, Berlin 1910. Wachowiak В., Die Erwerbung Pommerns in der brandenburgischen Politik des 17. Jahrhunderts, [w:] Der Westfälische Frieden von 1648 - Wende in der Geschichte des Ostseeraums. Für Prof. Dr.Dr. h.c. Herbert Ewe zum 80. Geburtstag, hrsg. H. Wer nicke, H.-J. Hacker, Hamburg 2001. Wachowiak В., Gospodarcze położenie chłopów w domenach Księstwa Szczecińskiego w XVI i w pierwszej połowie XVII w., Szczecin 1967 466
Wachowiak В., Pierwociny życia uniwersyteckiego w Szczecinie w XVI i w początku XVII wieku, [w:] Muñera Poznaniensia. Księga pamiątkowa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu dla uczczenia 6oo-lecia założenia Uniwersytetu Jagielloń skiego, red. G. Labuda, Poznań 1965. Wachowiak B., Pomorze Zachodnie w początkach czasów nowożytnych (1464-164.8), [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Wachowiak B., Pomorze Zachodnie w schyłkowej epoce feudalizmu (1464-1811), [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Wachowiak B., Reformacja na Pomorzu Zachodnim i w Nowej Marchii, [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Wachowiak B., Stosunki etniczne oraz kultura i sztuka zachodniopomorska w okresie Odrodzenia, [w:] Historia Pomorza, t. 2, Do roku 1815, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. Labuda, M. Biskup, Poznań 1976. Wachowiak B., Szczecin w okresie przewagi państwa feudalnego I4j8-ijiļ, [w:] Dzieje Szczecina, t. 2: Wiek X-1805, red. G. Labuda, Warszawa - Poznań 1985. Wachowiak B., Upadek państwa zachodniopomorskiego iyyi-i6ļy, [w:] Historia Pomo rza, t. 2, Do roku 1813, red. G. Labuda, cz. 1, (1464/44-1648/57), oprać. G. La buda, M. Biskup, Poznań 1976. WachowiakB., W zjednoczonym Księstwie Pomorskim (і4у8֊іб48), [w:] Historia Słup ska, red. S. Gierszewski, Poznań 1981. Walachowicz J., Landwójstwo na
Pomorzu Zachodnim. Kształtowanie się zarządu tery torialnego w dobie pozakasztelańskiej, Poznań 1969. Waterstaat H., Johann Christoph Schinmeyer und seine Bedeutung für das Stettiner Schulwesen (1730-1738), Monatsbl. 1894, 8. Waterstraat H., Die Stettiner Geistlichkeit in ihrem Verhalten gegen Gustav Adolf von Schweden und Friedrich Wilhelm I. von Preußen während des Sequesters iyvį-іуго, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte 1898,10. Waterstraat H., Geschichte des Geschlechts v. Hertzberg, Bd. I-II, Stettin 1906-1907. Waterstraat H., Geschichte des Elementarschulwesens in Stettin. Erster Theil. 15331У30, B.St. 1897 Wegeli J., Bartels J., Glowitzer Denkzettel am zehnjährigen Kirchweihfest, Stolp [1938] Wegner E., Die Schulen in Pommern im 16. Jahrhundert, [w:] Kindheit und Jugend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtums Pommern (seit 1815 preußische Provinz) als Beispiel, hrsg. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Wehrmann M., Aeltere Nachrichten über pommersche Schulen, Monatsblätter 1896,9,10. 467
Wehrmarai M., Die ältesten pommerschen Lehrbücher zur Jugendausbildung, „Zeit schrift für Geschichte der Erziehung und des Unterrichts 1915, 5, 3. Wehrmann M, Die Begründung des evangelischen Schulwesens in Pommern bis 1561, Berlin 1905 (Beihaft zu den Mitteilungen der Gesellschafl für deutsche Erziehungs und Schulgeschichte. H. 7). Wehrmann M., Ein rheinischer Humanist in Pommern, Monatsbl. 1907,12. Wehrmann M., Ein Schulexamen in Belgard 1611, Monatsbl. 34,5-6. Wehrmann Mv Eine Schulordnung von Daber (1598), Monatsbl. 1904, 9. Wehrmann M., Vom pommerschen Landschulwesen im 18. Jahrhundert, Monatsbl. 1907, 21, 8. Wehrmann M., Vom pommerschen Volksschulwesen im 18. Jahrhundert, „Pommersche Heimats-Blätter 1907-1908, 4. Wehrmann M., Vom Schulwesen im Kreise Greifenberg zur Zeit Friedrich des Großen, „Greifenberger Kreiskalender 1925. Wehrmann M., Vom Schulwesen im Neustettiner Kreise im Jahre 177՜}, „Unsere Hei mat-Museum 1928, 2, 9-10. Wehrmann M., Von den Rügenwalder Sehlde (1768), Monatbl 1921, 35. Wehrmann M., Zur Geschichte pommerschen Dorfschulen im 16. Jahrhundert, Mo natsbl. 1904, 9; 1904,18. Wehrmann M., Zur pommerschen Schulgeschichte, Monatsbl. 1912, 26,1. Wehrmann M., Ein Wolgaster Schulbuch von 1613, Monatsbl. 1920,34. Wehrmann M., Von der Schule in Penkun, Monatsbl. 1921, 35, 7-8. Wesołowska S., Materiały do dziejów szkolnictwa elementarnego w powiecie gryfickim do połowy XIX w., [w:] Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005, red.}. Kochanow ska, Wołczkowo 2006. Wesołowska S., Średniowieczne zwyczaje szkolne na Pomorzu, [w:] Zycie dawnych Po morzan.
Materiały z konferencji. Bytów 17-18 października 2002, red. W. Łysiak, Bytów - Słupsk 2003. Wesołowska S., Szkolnictwo wiejskie na Pomorzu w XVIII wieku-przyczynek do dziejów, [w:] Dzieje wsi pomorskiej. III Międzynarodowa Konferencja Naukowa, red. R. Gaziński, A. Chludziński, Dygowo ֊ Szczecin 2004. Wesołowska S., Szkolnictwo wyższe i średnie w Księstwie Pomorskim po 1535 roku, „Nasze Pomorze 2002, 4, s. 149-174. Wesołowska S., Przyczynek do dziejów szkolnictwa w Bytowie do XVIII wieku: wokół zagadnień reformacji i szkolnictwa protestanckiego na Pomorzu, „Nasze Pomorze 2005, 7. Wichmann А., Ѵои Kirchen und Pastoren, [w:] Der Kreis Rummelsburg. Ein Heimat buch, Stettin 1938. 468
Wienecke E., Die Begründung der evangelischen Volksschule in der Kurmark und ihre Entwicklung bis zum Tode König Friedrichs I. 1540-1711, „Zeitschrift für Ge schichte und Erziehung und des Unterrichts 1913, 3. Winguth E., Der Rower Pastor Johannes Jarcken-Gustkowski, der Großvater des Gene ralfeldmarschalls York v. Wartenburg, „Blätter für Kirchengeschickte Pommerns 1932,10. Winguth E., Kaschubisch als Kirchensprache, „Blätter für Kirchengeschichte Pom merns 12:1934. Wiśniewski ]., Początki układu kapitalistycznego 1715-1805, [w:] Dzieje Szczecina, t. 2: Wiek X-1805, Warszawa - Poznań 1985. Wiśniowski Ev Diecezja płocka u progu czasów nowożytnych, „Studia Płockie 1975,1. Wiśniowski E., Uwagi na temat sieci szkół parafialnych w Polsce na przełomie XV/XVI wieku, [w:] Nauczanie w dawnych wiekach. Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy, red. W. Iwańczak, K. Bracha, Kielce 1997. Wiśniowski E., Z zagadnień szkolnictwa parafialnego w Polsce u schyłku wieków śred nich, „Folia Societatis Scientarum Lublinensis 1977,19,1. Wittram R., Baltische Kirchengeschichte, Göttingen 1956. Wobesde und seine Beziehungen zu den benachbarten Stranddörfern, Ostpom. Heimat 1931, 38. Wokenius F., Beytrag zur Pommerschen Historie, mehrentheils aus geschriebenen Ur kunden und Jahr-Büchern zusammen getragen, Leipzig 1732. Wotschke T., Der Pietismus im alten Polen, „Deutsche Blätter in Polen 1927, 4, 9. Wotschke T., Der Pietismus in Pommern, „Blätter für Kirchengeschichte Pom merns 1928.1. Wutstrack Ch. F., Kurze historisch-geographisch-statistischen
Beschreibung von dem Königlich Preußischen Herzogthume Vor- und Hinter-Pommern, Stettin 1793. Wutstrack Ch. F., Nachtrag zu der Kurzen [...] Beschreibung..., Stettin 1795. Würkert R., Ordnungen und Problemlagen von Schulen in Vorpommerschen Kleinstäd ten im 16. Jahrhundert, B.St. 2011, 97. Zdrenka J., Bytów i ziemia bytowska pod rządami zakonu krzyżackiego (1329-1454, 1460-1466), [w:] Historia Bytowa, red. Z. Szultka, Bytów 1998. Zientara B., Rozkwit stosunków feudalnych (1295-1368), [w:] Historia Pomorza, 1.1, Do roku 1466, red. G. Labuda, cz. II, oprać. K. Śląski, B. Zientara, Poznań 1972. Zitzewitz W. v., Geschichte der ersten und zweiten Linie des Geschlechts von Zitzewitz (1313-1926), Stettin 1927. Zöllner J.F., Ideen über National-Erziehung besonders aufdie Königl. Preußischen Staaten. Erster Theil, Berlin 1804. Źródła dziejowe, wyd. I.T. Baranowski, Warszawa 1911, t. 23: Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym; 1 12: Prusy Królewskie. .
|
any_adam_object | 1 |
author | Szultka, Zygmunt 1944- |
author_GND | (DE-588)103421327 |
author_facet | Szultka, Zygmunt 1944- |
author_role | aut |
author_sort | Szultka, Zygmunt 1944- |
author_variant | z s zs |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV045437644 |
ctrlnum | (OCoLC)1085398982 (DE-599)BVBBV045437644 |
era | Geschichte 1534-1806 gnd |
era_facet | Geschichte 1534-1806 |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02516nam a2200541 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV045437644</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190618 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">190201s2018 xx |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788374672979</subfield><subfield code="9">978-83-7467-297-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1085398982</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV045437644</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szultka, Zygmunt</subfield><subfield code="d">1944-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103421327</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku</subfield><subfield code="c">Zygmunt Szultka ; Akademia Pomorska, Fundacja Instytut Balticum</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Słupsk</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej</subfield><subfield code="c">2018</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">472 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Series Popmerania</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1534-1806</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Język polski / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Język kaszubski / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kościół i edukacja / Polska / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Schule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053474-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Polnisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120314-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Evangelische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015833-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kaschubisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120216-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pomorze Zachodnie (Polska ; region) / języki / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Hinterpommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072512-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Hinterpommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072512-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Evangelische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015833-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Schule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053474-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Polnisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120314-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Kaschubisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120216-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Geschichte 1534-1806</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20190618</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030823217</subfield></datafield></record></collection> |
geographic | Pomorze Zachodnie (Polska ; region) / języki / historia jhpk Hinterpommern (DE-588)4072512-1 gnd |
geographic_facet | Pomorze Zachodnie (Polska ; region) / języki / historia Hinterpommern |
id | DE-604.BV045437644 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2024-12-24T07:02:02Z |
institution | BVB |
isbn | 9788374672979 |
language | Polish |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030823217 |
oclc_num | 1085398982 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 |
owner_facet | DE-12 |
physical | 472 Seiten 24 cm |
psigel | BSB_NED_20190618 |
publishDate | 2018 |
publishDateSearch | 2018 |
publishDateSort | 2018 |
publisher | Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej |
record_format | marc |
series2 | Series Popmerania |
spellingShingle | Szultka, Zygmunt 1944- Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku Język polski / historia jhpk Język kaszubski / historia jhpk Kościół i edukacja / Polska / historia jhpk Schule (DE-588)4053474-1 gnd Polnisch (DE-588)4120314-8 gnd Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 gnd Kaschubisch (DE-588)4120216-8 gnd |
subject_GND | (DE-588)4053474-1 (DE-588)4120314-8 (DE-588)4015833-0 (DE-588)4120216-8 (DE-588)4072512-1 |
title | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku |
title_auth | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku |
title_exact_search | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku |
title_full | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku Zygmunt Szultka ; Akademia Pomorska, Fundacja Instytut Balticum |
title_fullStr | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku Zygmunt Szultka ; Akademia Pomorska, Fundacja Instytut Balticum |
title_full_unstemmed | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku Zygmunt Szultka ; Akademia Pomorska, Fundacja Instytut Balticum |
title_short | Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do początku XIX wieku |
title_sort | szkoly z polskim jezykiem nauczania w synodzie slupskim od reformacji do poczatku xix wieku |
topic | Język polski / historia jhpk Język kaszubski / historia jhpk Kościół i edukacja / Polska / historia jhpk Schule (DE-588)4053474-1 gnd Polnisch (DE-588)4120314-8 gnd Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 gnd Kaschubisch (DE-588)4120216-8 gnd |
topic_facet | Język polski / historia Język kaszubski / historia Kościół i edukacja / Polska / historia Schule Polnisch Evangelische Kirche Kaschubisch Pomorze Zachodnie (Polska ; region) / języki / historia Hinterpommern |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030823217&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT szultkazygmunt szkołyzpolskimjezykiemnauczaniawsynodziesłupskimodreformacjidopoczatkuxixwieku |