Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim)
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Neriton
2016
|
| Ausgabe: | Wydanie 1 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV044022853 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20170331 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 170131s2016 xx |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788375434071 |9 978-83-7543-407-1 | ||
| 035 | |a (OCoLC)973196939 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV044022853 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Wijaczka, Jacek |d 1960- |e Verfasser |0 (DE-588)132671492 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku |b (na tle europejskim) |c Jacek Wijaczka |
| 250 | |a Wydanie 1 | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Neriton |c 2016 | |
| 300 | |a 321 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Bibliogr. Seiten 275-302. Indeksy | ||
| 610 | 2 | 7 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1500-1800 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Magie |0 (DE-588)4036966-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Aberglaube |0 (DE-588)4000096-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |D b |
| 689 | 0 | 2 | |a Aberglaube |0 (DE-588)4000096-5 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Magie |0 (DE-588)4036966-3 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1500-1800 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029430313 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1819759927016554496 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TRESCI
Wykaz skrötöw........................................................... 7
Wst^p ..................................................................... 9
ROZDZIAL 1: Kosciöl a czary w pöznym sredniowieczu
Kosciöl wobec magii, czarow i herezji do XIV wieku.................. 23
Kosciöl i papiestwo wobec czarow w XIV—XV wieku..................... 30
Proces inkwizycyjny................................................... 37
Pierwsze procesy o czary w Europie.................................. 40
Heinrich Kramer i jego Mlot na czarownice........................... 50
Kosciöl w Polsce wobec czarow.......................................... 58
ROZDZIAL 2: Od sredniowiecza do Instrukcji rzymskej (1657)
Mala epoka lodowcowa i zmiana klimatu umyslowego.................... 63
Diabel................................................................. 72
Polowanie na czarownice w koncu XVI wieku........................... 80
Procesy o czary w Hiszpanii............................................ 83
Procesy o czary w ksi^stwach biskupich na obszarze Rzeszy........... 84
Udzial duchownych w procesach o czary.................................. 95
Papiestwo a procesy o czary w pierwszej polowie XVII wieku.......... 97
Rok 1643 — opinia teologöw uniwersytetu w Köln......................103
Instrukcja rzymska w sprawie prowadzenia procesöw o czary...........107
ROZDZIAL 3: Biskupi w panstwie polskoditewskim a czary
Do polowy XVII wieku...................................................115
Od polowy XVII wieku...................................................125
Diecezja wloclawska (kujawsko-pomorska)...............................133
Diecezja plocka.......................................................144
Diecezja krakowska....................................................150
Diecezja lucka........................................................151
Diecezja poznanska....................................................153
Diecezja chelmihska...................................................154
Diecezja kijowska.....................................................155
Diecezja wilehska.....................................................156
Diecezja zmudzka......................................................158
Biskupi polscy wobec czarow w XVII-XVIII wieku.........................159
5
ROZDZIAt 4: Nizsze duchowienstwo wobec czarostwa
Uwagi wstçpne.......................................................169
Wyksztalcenie i pochodzenie spoleczne duchowieñstwa parafialnego .... 170
Wiara duchownych w magiç, czary i czarownice........................178
Duchowni obroncy czarownic..........................................188
Duchowni a plawienie................................................201
Ksiçza jako spowiednicy domniemanych czarowników i czarownic........205
Duchowni jako oskarzyciele i sçdziowie..............................208
Postçpowania o czary przed komisjami i sqdami konsystorskimi........212
Zakoñczenie............................................................217
Aneksy zródlowe........................................................231
Bibliografía...........................................................275
Indeks osób............................................................303
Indeks geograficzny....................................................317
Wykaz aneksów..........................................................323
BIBLIOGRAFIA
ZRÖDtA ARCHIWALNE
Archiwum Diecezjalne we Wloclawku, Akta dzialalnosci AKBPZ - 44 (52 cz. 2),
Diariusz spraw i interesow Diecezji Kujawskiej i Pomorskiej zacz^ty in a. 1752
(Diariusz Dembowskiego).
Archiwum Glöwne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Lubomirskich z Malej
Wsi, sygn. 948.
Archiwum Pahstwowe w Bydgoszczy, Akta miasta Nowe, sygn. 1, Protocollbuch des
peinliches Gerichts der Stadt Neuenburg bezeichnet Todtenbuch (1552-1685);
sygn. 130: Protokoly radzieckie i lawnicze XVII i XVIII wieku.
Archiwum Pahstwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, sygn. 1/643; Akta miasta
Wielkiego Kozmina, sygn. 7: Akta s§du i urz^du burmistrza i rady miasta Wiel-
kiego Kozmina.
ZRÖDtA DRUKOWANE
Bembus M., Kometa to jest pogrôzka z nieba na postrach, przestrogç i upomnienie
ludzkiey wyd. S. Baczewski, przy wspôhidziale N. Nowickiej-Struckiej, Lublin 2009.
Biblia w przekladzie ksiçdza Jakuba Wujka z 1599 r., Warszawa 2000.
Birkowski F., Kazania o naukach tajemnych, oprac. J. Kroczak, Wroclaw 2012.
Birkowski F., O exorbitancyjach, kazania dwoje przeciwko niewiernym, heretykom,
odszczepiencom i nowym politykom w wierze s. katolickiej rzymskiej i duchowieh-
stwu nieprzyjaciolom, Warszawa 1632, wyd. K. J. Turowski, Krakow 1859.
Breslaujos dekanato vizitacija 1782-1783 m. atlikta Vilniaus vyskupo Ignoto Jakübo
Masalskio parèdymu, wyd. R. Firkovicius, Vilnius 2008.
Breviarium fidei. Wybor doktrynalnych wypoxviedzi Kosciola, oprac. S. Glowa SJ,
J. Bieda SJ, Poznan 1988.
Das Sendhandbuch des Regino von Prüm, wyd. W. Hartmann, Darmstadt 2004.
Decretales summorum pontificum pro Regno Poloniae et constitutiones synodorum
provincialium et dioecesanarum regni ejusdem ad summam collectae. Cum anno-
tationibusy declarationibusy admonitionibus et additionibus ex historiay jure eccle-
siastico universali et jure civili regniy wyd. Z. Chodyhski, E. Likowski, t. 3, Posna-
niae 1883.
Der Hexenhammer. Malleus maleficarumy wyd. i tlum. W. Behringer, G. Jerouschek,
tlum. W. Tschacher, München 2000.
275
Die Peinliche Gerichtsordnung Kaiser Karls V. von 1532 (Carolina), wyd. G. Radbruch,
wyd. 6, wyd. A. Kaufmann, Stuttgart 1991.
Dokumenty Soboröw Powszechnych, t. 2, oprac. A. Baron, H. Pietras, Krakow 2004.
Dokumenty soboröwpowszechnych. Tekst grecki, lacihski, polski, t. 2: (869-1312). Kon-
stantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II,
Vienne, uklad i oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras SJ, Krakow 2007.
Druzbacka E., Do [...] J. O. Ksiqzgcia /. Mci [Andrzeja Stanislawa] Zaluskiego. Sprzeczka
z röznymi zakonnikami o upierach, ktörym autorka tych wierszöw wiary nie daje,
w: eadem, Wiersze wybrane, oprac. K. Stasiewicz, Warszawa 2003.
Druzbacka E., Wiersze wybrane, oprac. K. Stasiewicz, Warszawa 2003.
Dzieje malborskiej rezydencji Towarzystwa Jezusowego 1647-1744. Z rgkopisu H 11
Archiwum Archidiecezji Warmihskiej w Olsztynie, przel. bp J. Wojtkowski, Olsz-
tyn 2013.
Groicki B., Artykuly prawa majdeburskiego. Postgpek sqdöw okolo karania na gardle.
Ustawa placej u sqdöw, red. K. Koranyi, Warszawa 1954.
Hansen J., Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns und der
Hexenverfolgung im Mittelalter, Bonn 1901.
Hexen und Hexenprozesse in Deutschland, wyd. W. Behringer, München 1988.
Karpihski F., Historia mego wieku i ludzi z ktörymi zylem, oprac. R. Sobol, Warszawa
1987.
Karpowicz M., Kazania i inne dziela, t. 6, Warszawa 1813.
Karpowicz M., Kazanie IV jubileuszowe, w porzqdku 80 z rozkazu JO. Ksiqzgcia Jmci
Pasterza dnia 24 wrzesnia w kosciele Sw. Ducha miane: o powinnej poddanym
od panöw milosci wzglgdem ich duszy, a zatem o powinnosci wyprowadzenia ich
z grubosci rozumu, w ktörej zostajq i o szkolach parafialnych, w: idem, Kazania
i inne dziela, t. 6, Warszawa 1813.
Katalogi biskupöw poznanskich, oprac. J. Wiesiolowski, Poznan 2004.
Kochanowski A., Kazania lubelskie, oprac. A. Nowicka-Struska, Lublin 2010.
Koll^taj H., Pamigtnik o stanie Kosciola polskiego katolickiego i o wszystkich innych
wyznaniach w Polszcze, w: idem, Stan oswiecenia w Polsce w ostatnich latach pano-
wania Augusta III (1750-1764), oprac. J. Hulewicz, Wroclaw 1953.
Koll^taj H., Stan oswiecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750-
1764), oprac. J. Hulewicz, Wroclaw 1953.
Kitowicz J., Opis obyczajöw za panowania Augusta III, wst^p M. Dernalowicz, War-
szawa 1985.
Kitowicz J., Pamigtniki czyli Historia Polska, oprac. i wst^p P. Matuszewska, komen-
tarz Z. Lewinöwna, Warszawa 1971.
Ksigga inkwizycji. Podrgcznik napisany przez Bernarda Gui, wst^p P. Seifert, przel.
z lac. M. Pawlik, z niem. J. Zychowicz, Krakow 2002.
Ksiggi pokutne (tekst lacihski, grecki i polski), uklad i oprac. A. Baron, H. Pietras SJ,
Krakow 2011.
Kutrzeba S., Polskie ustawy i artykuly wojskowe od XV do XVIII wieku, Krakow 1937.
Literatura mieszczahska w Polsce od kohca XVI do kohca XVII wieku, oprac. K. Budzyk,
H. Budzykowa, J. Lewahski, Warszawa 1954.
276
Lustracja województwa sandomierskiego 1789, cz. 3: Powiat wislicki, wyd. H. Madu-
ro wicz-Urbañska, Wroclaw 1968.
Malleus maleficarum, wyd. i thim. Ch. S. Mackay, vol. 1, Cambridge 2006.
M^ciñski J. ks., Nauki wiejskie do oswiecenia prostego ludu w powinnosciach wiary
i obyczajów. Dia latwiejszej wygody //. XX. Pasterzów i ich pomocnikow, sluzeniem
Dusz Chrystusowych zbawieniu zatrudnionych. Stosowanie do Ewangelii niedziel
calego roku, t. 2, Krakow 1805.
„Monitor” 1765-1785. Wybór, oprac. E. Aleksandrowska, Wroclaw 1976.
Monumenta histórica dioeceseos Wladislaviensis, z. 5, Wladislaviae 1885.
Najstarszy zwód prawa polskiego, wyd. i oprac. J. Matuszewski, J. Matuszewski, Lodz 1995.
Nürnberger Hexenhammer 1491 von Heinrich Kramer (Institoris) - Faksimile der Hand-
schrift von 1491 aus dem Staatsarchiv Nürnberg, Nr. D 251, wyd. G. Jerouschek,
Hildesheim-Zürich-New York 1992.
Opaliñski K., Na obyczaje duchownych, w: idem, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz,
Wroclaw 1958.
Opaliñski K., Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wroclaw 1958.
Pismo Swigte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przeklad z jgzyków oryginal-
nych z komentarzem, Czestochowa 2008.
Poklatecki S., O snach i czarach, oprac. J. Korczak, E. Madeyska, Wroclaw 2011.
Postgpek prawa czartowskiego przeciw narodowi ludzkiemu 1570, wyd. A. Benis,
Krakow 1891.
Quellen zur Geschichte der Waldenser von Freiburg im Üchtland (1399-1439), wyd.
K. Utz Tremp, Hannover 2000.
Rook }., Kronika kosciola, parafii, klasztoru, Kalwarii oraz miasta Wejherowa 1633-
1887, tlum. na polski F. Müller, Pelplin 2000.
Sawicki J., Concilia Poloniae. Zródla i studia krytyczne, t. 3: Synody diecezji luckiej
i ich statuty, Warszawa 1949.
Sawicki J., Concilia Poloniae. Zródla i studia krytyczne, t. 6: Synody diecezji plockiej
i ich statuty, Warszawa 1952.
Sawicki J., Concilia Poloniae. Zródla i studia krytyczne, t. 7: Synody diecezji poznan-
skiej i ich statuty, Poznan 1952.
Subera I. ks., Synody prowincjonalne arcybiskupów gnieznienskich. Wybór tekstów ze
zbioru Jana Wgzyka z r. 1761, Warszawa 1981.
Stanislawa hr. Wodzickiego Wspomnienia z przeszlosci od roku 1768 do roku 1840,
Krakow 1873.
Statut Velikogo knjazestva Litavskogo 1588goda, oprac. O. Lickevic, Minsk 2002-2003
(www.strabl.narod.ru/statutl588.htm (dost^p: 08.08.2014).
Statuty synodalne warminskie, sambijskie, pomezanskie, chelminskie oraz prowincjo-
nalne ryskie. Z Braniewskiego wydania ksigdza Franciszka Hiplera 1899 roku oraz
pierwodruków 1922 i 1932 roku, przel. bp J. Wojtkowski, Olsztyn 2010.
Tomasz z Akwinu sw., Suma teologiczna, t. 4: Bóg Stwórca (1. 44-49), Aniolowie
(1. 50-58), przel. i objasnienia o. Pius Belch, O.P., Londyn [b.r.w.], http://joze-
fbizon.files.wordpress.com/2013/07/suma_teologiczna_sw_tomasz_t4_bgog_
stworca_aniolowie.pdf (dost^p: 30.11.2014).
277
Twardowski S., Satyr na twarz Rzeczypospolitej w roku 1640, Lublin 2007.
Volumina Constitutionum, vol. 1: 1493-1549, vol. 2: 1527-1549, wyd. W. Uruszczak,
S. Grodziski, I. Dwornicka, Warszawa 2000.
Volumina legum, t. 2, Petersburg 1859.
Wilhelmi S., Collectanea. Marienburg in schwerer Zeit. Aufzeichnungen eines preu-
ßischen Bürgermeisters zwischen 1696 und 1726. Nach der Auswahl von Robert
Teoppen, wyd. R. Zacharias, wspölpr. R. Wenzel, Frankfurt am Main 2006.
Wybör tekstöw zrödlowych z historii pahstwa iprawa polskiego, zebra! i oprac. J. Sawicki,
t. 1, cz.l, Warszawa 1952.
STARODRUKI
Andere Catholische Verordnungen und Anmerkungen vom Hexen-Prozesse, w: Preußi-
sche Sammlung allerei bisher ungedruckten Urkunden, Nachrichten und Abhand-
lungen, t. 1, Danzig 1747.
Birkowski F., Kazania na niedziele i swiçta doroczne przez X. D. Fabiana Birkowskiego,
Zakonu swiçtego Dominika Kaznodziejskiego napisane. Tom wtôry. W ktorym
srzody i piqtki przez Post Wielki, i wiele Swiçtych w metryce Kosciola katholic-
kiego rzymskiego regestrowanych, nowym kazaniem wspominano. Z dozwoleniem
starszych, Krakow 1628.
Birkowski F., Kazania na swiçta doroczne [...] Na swiçtaprzedniejszepo dwojgu kazah.
Z dozwoleniem starszych, Krakow 1620.
Birkowski F., Kazania na swiçta doroczne. Na swiçta przedniejsze po dwojgu kazah.
Teraz powtôre wydane z przydatkiem niektorych kazah i regestru dostatecznego,
Krakow 1623.
Bohomolec J., Diabel w swojej postaci z okazyi pytania, Jesli sq upiory, ukazany, cz. 1,
wyd. 2 [Warszawa 1775].
Caréna C., Tratcatus de Officio Sanctissimae Inquisitionis. Et modo procedendi in cau-
sus fidei. In très partes divisus [...] Bononiae 1658.
Casimirus Florianus dux in Kleuan Czartoryski Dei et Apostolicae Sedis gratia episco-
pus Vladislaviensis et Pomerania, [b.m.r.w.].
Chmielowski B., Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencyi peina, na rozne tytuly
jak na classes podzielona, mqdrym dla memoryalu, idiotom dla nauki, politykom dla
praktyki, melancholikom dla rozrywki erygowana..., Lwow 1745-1746; Krakow 1969.
Constitutiones synodales editae et promulgatae ab Illustrissimo, Excellentissimo et
Reverendissimo Domino D. Andrea Stanislao Kostka comité in Zaluskie, Zaluski,
Dei et Apostolicae Sedis gratia, Episcopo Culmensi et Pomesaniensi, Abbate Com-
mendatorio Czerviensi et Paradisiensi, Supremo Regni Cancellario in Dioecesana
Synodo celebrata in Ecclesia Archipresbyterali Lubaviensi, Diebus XVI, XVII et
XVIII Mensis Septembris, Anno Domini MDCCXLV, Brunsbergae 1746.
Czarownica powolana abo krotka nauka i prestroga z strony czarownic. Zebrana z roz-
maitych doktorow, tak w prawie Bozym, jako i w swieckim bieglych z przydatkiem
Instructiej swiezo z Rzymu wydanej dla uchrony i poratowania sumnienia, osob-
liwie na takie sqdy wysadzonych. Psalm III: Cwiczcie siç, ktorzy sqdzicie ziemie,
Poznan 1639.
278
Czarownica powolana abo krotka nauka i prestroga z strony czarownic. Zebrana z roz-
maitych doktorów, tak w prawie Bozym, jako i w swieckim bieglych z przydatkiem
Instrukciej swiezo z Rzymu wydanej día uchrony i poratowania sumnienia, osobli-
wie na takie sqdy wysadzonych. Za staraniem i kosztem Wiel Consystorza Gdan-
skiego, znowu do druku podana. Psalm 111. Cwiczcie sig ktorzy sqdzicie ziemie.
We Gdansku u Jana Daniela Stolla, 1714.
Czechowicz J., Praktyka kryminalna to jest wzór rozwaznego i porzqdnego spraw kry-
minalnych sqdzenia. Wedlugprawprzyzwoitych i przystosowanych zdaniem auto-
rów powaznych przez [...]. Z rgkopisma po jego smierci zostawionego drukowano,
Chelmno 1769.
Gamalski S., Przestrogi duchowne sgdziom, inwestygatorom i instygatorom czarownic
napisane przez wielebnego niegdys ojea Serafina Gamalskiego..., teraz z dozwole-
niem Zwierzchnosci Duchownej do druku podane roku [...] 1742, Poznan [1742].
Garczyñski S., Anatomía Rzeczypospolitej-Polskiej synom Ojczyzny ku przestrodze
i poprawie tego co z kluby wypadlo. Mianowicie o sposobach zamnozenia Polskg
ludern pospolitym, konserwowania dziatwy wiejskiej przez niedostatek i niewygody
marnie ginqcej i wprowadzenia handlów i manufaktur zagranicznych. Dawniej
spisane, z przydatkiem teraz wydane [b.m.w.] 1753.
Genuense Marco Antonio, Praxis archiepiscopalis curiae neapolitanae locupletatae.
Nonnullis utilisimis materijs, atque Annotationibus exornata..., Romae 1623.
Groicki B., Ten postgpek wybran jest z praw cesarskich, które Karolus V cesarz kazal
wydac po wszystkich swoich panstwiech [...], Krakow 1565.
Haur J. K. Sklad abo Skarbiec znakomitych sekretów oekonomiey ziemianskiey, Kra-
kow 1693.
Instructio circa judicia sagarum, judicibus eorumque consiliariss accomodata. Romae
primum 1657. Nunc Herum pro bono public Anno M. DC. LXXXIL Edita permissu
superiorum, [Gedani] 1682.
Instrukcja Rzymska, o sqdach i procesach, jako majq byc formowane i wydawane
przeciw czarownicom i róznemi zabobonami bawiqcym si$y abo podejrzanym.
W Rzymie naprzód roku panskiego 1657, potym w Polszcze w Klasztorze Oliw-
skim po lacinie wydana 1682. Znowu po polsku wytlumaczona i z dozwoleniem
urzgdu duchownego do druku podana. Teraz powtórnie przedrukowana. Roku
panskiego 1739, w Poznaniu, w drukarni J. K. M. Kollegium Societatis Jesu,
[Poznan 1739].
Kalowski M., Informacja o poczqtkach i dalszym progressie cudownego miejsca lagiew-
nickiego przez Antoniego Sw. Padewskiego z nieba sobie obranego i naznaezonego,
na pociechg ludzi rozlicznemi niemocami strapionych, którzy tu pomocy doznajq,
wiernie zebrana [...], Kalisz 1723.
Katechizm rzymski abo krótka nauka katolicka wszystkim chrzescijanom do zbawienia
najpotrzebniejsza, Wilno 1752.
Kazania na niedziele calego roku i swigta Chrystusowe od X. Bonawentury Gelarow-
skiego Soc. Jesu miañe, a po smierci jego wydane, Toruñ 1727.
Konarski S., O religii poczciwych ludzi, Warszawa 1769.
Lachowski S., Kazania niedzielne, t. 2, Suprasl 1793.
279
List past er ski fasnie Oswieconego w Bogu najprzewielebniejszego Ksiqzgcia JMci Michala
Jerzego Ciolka Poniatowskiego, biskupa plockiego, ksiqzgcia pultuskiego, biskupa
koadiutora krakowskiego, ksiqzgcia siewierskiego, do obojga stanu tak duchow-
negOy jako i swieckiego diecezji swojej. Roku Panskiego 1775. A od wstqpienia na
toz biskupstwo roku drugiego wydanyy Warszawa [1775].
Mlot na czarownice. Postgpek zwierzchowny w czarach, a takze sposob uchronienia si%
ich i lekarstwo na nie w dwöch czgsciach zamykajqcy. Ksigga wiadomosci ludzkiej
nie tylko godna i potrzebna, ale i z naukq Kosciola powszechnego zgadzajqca sig.
Z pism Jakuba Sprengera i Henryka Kramera Instytora Zakonu Dominika S. teo-
logow i w niemieckiej ziemi inquisitorow po wigtszej czgsci wybrana i na polskie
przelozona przez Stanislawa Zambkowica, sekretarza Xcia Jego Mci Ostroskiego,
kasztelana krakowskiego. Do ktorej w tejze materyey przydana jest ksiqzka Jana
Nidera, tegoz Zakonu Dominika S. teologa i inquisitora. Takze Ulryka Molitora,
Dialog o wiesczych bialogtowach abo czarownicach. W Krakowie, w drukarni
Symona Kempiniego, Roku Panskiego 1614, [Krakow 1614].
Muchowski M., Kazania na niedziele calego roku, Sandomierz 1730.
Murczyriski A., Slowo Boze na niedziele calego roku po roznych kosciolach opowie-
dziane przez [...], a po tym do druku podane, Sandomierz 1749.
Nauka dla nowych spowiedniköw z wloskiego jgzyka na polski wytlumaczona przez
x. Pawla Xawerego Brzostowskiego, pisarza wielkiego W.X.L., kanonika katedral-
nego wilehskiego, cz. 1, Wilno 1765; cz. 2, Wilno 1766.
Nöthige Untersuchung etlicher vermeinten Beweise und Proben der Hexerei, w: Preußi-
sche Sammlung allerei bisher ungedruckten Urkunden, Nachrichten und Abhand-
lungen, t. 1, Danzig 1747.
Nowakowski M. J., Kolgda duchowna, Krakow 1753.
Nowakowski M. J, Przewodnik milosierny w drodze najniebezpieczniejszej idqcych i do
spocznienia najpozqdahszego wiodqcy albo sposob pomagania do szczgsliwej smierci
z röznych przyczyn polykajqcy röznego stanu ludzi chorych i zdrowych. Kaplanom
zas curam animarum majqcym osobliwie wygodny, z kilku ksiqzek w jednq krötko
zebrany, Krakow 1747.
Preußische Sammlung allerei bisher ungedruckten Urkunden, Nachrichten und Abhand-
lungen, t. 1, Danzig 1747.
Rozporzqdzenia i pisma pasterskie za rzqdöw J. O. Ksigcia JMci Michala Jerzego Ponia-
towskiego, biskupa plockiego etc. etc do Diecezyi Piockiej wydane. Dia wygody tejze
diecezyi zebrane i do druku podane, t. 3, Warszawa 1785.
Rychlowski R., Kazania dwojakie na niedziele calego roku, Krakow 1672.
Sarnicki S., Statuta i metrika przywilejöw koronnych jgzykiem polskim spisana iporzqd-
kiem prawie przyrodzonym, a barzo snadnym nowo zebrane, Krakow 1594.
Skarga P., Kazania na niedziele i swigta calego roku, Krakow 1602.
Skarszewski W., Rozporzqdzenie pasterskie na diecezyq (c)helmskq i lubelskq roku
1792, [b.m.r.w.j.
Statuta, prawa i konstitucie koronne lacihskie i polskie, z statutöw Laskiego i Herborta
i z konstituci koronnych zebrane [...], spisane, sporzqdzone przez Jana Januszow-
skiego, Krakow 1600.
280
Statuty synodu diecezjalnego ptockiego z r. 1733, Warszawa 1735.
Synodus dioecesana, ab Illustrisimo et Reverendissomo Domino D. Casimirio a Lubna
Lubiehski, Dei et Apostolicae Sedis gratia, episcopo cracoviensi, duce Severiae cele-
brate, Cracoviae in ecclesia archipresbyterali, Anno Domini MDCCXL Die sexta
Mensis Octobris et allis duobus sequentibus diebus. Typis Francisci Cezary...,
[Krakow 1711].
Syrennius S., Zielnik..., Krakow 1613.
Szczurowski T., Haslo zbawienne nauki apostolskiej zlozone i zgromadzone z rozmaitych
rozmöw, z teologii dogmatycznej, moralnej, spekulatywy, historycznej, z kanonöw,
z katechizmu i z nauki ascetycznej, wyjgte z powaznych autoröw i na pozytek
dusz chrzescijahskich, a osobliwie w stanie duchownym zyjqcych ulozone..., t. 1,
Wilno 1780.
Tylkowski W., Tribunal sacrum, Warszawa 1690.
Tylkowski W. Uczone rozmowy wszystkg w sobie prawie zawierajqcq filozofiq, War-
szawa 1692.
Ueber Pohlen überhaupt und besonders über die glückliche Staats—Revolution am 3ten
May 1791. Briefe eines Pohlen an seinen Freund in Chursachsen, Warschau 1791.
Wisner D., Tractatus brevis de extramagis lamiis, veneficis aliisque malefactoribus
a Consoccis suis in quaestionibus seu torturis nominates inculpatisq[ue]: vtrum
cognition horum criminum spectat ad Forum Spirituale, an Seculare an Mixtum.
Et quomodo Ivdex secundum Ivra praescripta contra eosdemeasdemve; non de
facto procedure debeat, Posnaniae 1639.
Witwicki S., Obraz prawdziwego chrzescijanina w obowiqzkach nie tylko powszech-
nosci, ale i w szczegölnosci kazdemu stanowi nalezqcych, niegdy przez J.W. JMci
X. Stanislawa Witwickiego, biskupa luckiego i brzeskiego, jasnemi Pisma Swigtego,
ustaw koscielnych i ojcöw swigtych kolorami wyrazony, owieczkom chrystusowym,
przede wszystkim luckiej, a teraz krakowskiej djecezyi. Dia defektu egzemplarzöw
tak pozytecznych i zbawiennych z prasy drukarskiej pokazany roku jubileuszowego
1751, Krakow [1751].
Wspomnienia Ambrozego Grabowskiego, wyd. S. Estreicher, t. 2, Krakow 1909.
Wujkowski J. S. K., Grot slowa Bozego wskros serce grzesznika przenikajqcy, to jest
kazania na niedzielg calego roku z zarliwosci ducha dane, Kalisz 1732.
Zaluski J. A., Objasnienie blgdami zabobonow zarazonych, oraz opisanie niegodziwosci,
ktöra pochodzi sqdzenia przez probg plawienia w wodzie mniemanych czarownic,
jako takowa proba jest omylna, röznemi dowodami [...]. Stwierdzone dla pozytku
kazdego, osobliwie s^dziöw, spowiednikow, aby sgdziowie poznali niepewnosc tako-
wej pröby, a spowiednicy wierzqcych takim zabobonnym probom z blgdöw wypro-
wadzac mogli, Berdyczow 1766.
Zawacki T., Memoriale oeconomicum. Abo pamigc robot i wszelakiego dworu gospo-
darskiego, kazdego miesiqca i jako sig gospodarz rzqdzic ma dla zdrowia [...],
Krakow 1616.
281
OPRACOWANIA
Achremczyk S., Andrzej Chryzostom Zaluski (1648-1711, biskup warmihski w latach
1689-1711), w: Poczet biskupöw warmihskich, red. idem, Olsztyn 2008.
Adamczyk J., Czary i magia w praktyce sqdöw koscielnych na ziemiach polskich w poz-
nym sredniowieczu (XV - polowa XVI wieku), w: Karolinscy pokutnicy i polskie
sredniowieczne czarownice. Konfrontacja doktryny chrzescijahskiej z zyciem spo~
leczehstwa sredniowiecznego, red. M. Koczerska, Warszawa 2007.
Ad Fontes. Studia ofiarowane ksigdzu profesorowi Alojzemu Szorcowi w siedemdzie-
sigciolecie urodziny red. Z. Jaroszewicz-Piereslawcew, I. Makarczyk, Olsztyn 2006.
Aleksandrowicz M., Z badah nad dziejami religijnosci wiernych na przykladzie archi-
diakonatu gniezniehskiego w poczqtkach XVIII wiekuy „Roczniki Humanistyczne”
1976, t. 24, z. 2.
Angenendt A., Toleranz und Gewalt. Das Christentum zwischen Bibel und Schwert,
Münster 2007.
Atman J., W. H. Sierakowski i jego rzqdy w diecezji przemyskiejy Warszawa 1936.
Audisio G., The Waldensian Dissent. Persecution and Survival c. 1170-c.l570y tlum.
C. Davison, Cambrige 1999.
Bailey M. D., From Sorcery to Witchcraft: Clerical Conceptions of Magic in the Later
Middle Ages, „Speculum” 2001, vol. 76, nr 4.
Bailey M. D., Peters E., A Sabbat of Demonologists: Basel, 1431-1440, „Historian”
2003, vol. 65, nr 6.
Baldauf D., Die Folter. Eine deutsche Rechtsgeschichte, Köln-Weimar-Wien 2004.
Baranowski B., Najdawniejsze procesy o czary w Kaliszu, Lublin-Lodz 1951.
Baranowski B., Postgpowy pisarz z czasöw saskich - Serafin Gamalski, „Prace Poloni-
styczne, seria 8”, Lodz 1950.
Baranowski B., Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wiekuy Lodz 1952.
Baranowski B., Pkpkowski J., yyWödka z elixierem”, „Wies. Tygodnik spoleczno-lite-
racki” R. 4, 1947, nr 49-50.
Baroja J. C., Die Hexen und ihre Welty Stuttgart 1967.
Bartoszewicz J., Znakomici mgzowie Polsce w XVII i XVIII w.y Petersburg 1856.
Barycz H., Z dziejöw jednej ksiqzki, w: idemy Z epoki renesansu, reformacji i baroku.
Prqdy, ideey ludzie, ksiqzkiy Warszawa 1971.
Barycz H., Z epoki renesansu, reformacji i baroku. Prqdy, idee, ludzie, ksiqzki, War-
szawa 1971.
Baschwitz K., Czarownice. Dzieje procesöw o czary, tlum. T. Zabludowski, wyd. 2,
Warszawa 1999.
Bednaruk W., Trybunal Koronny, szlachecki sqd najwyzszy w latach 1578-1794, Lublin
2008.
Bednarz M. TJ, Jezuici a religijnosc polska (1564-1964), „Nasza Przesziosc” 1964, t. 20.
Behringer W., „Erhob sich das ganze Land zu ihrer Ausrottung..7*. Hexenprozesse
und Hexenverfolgungen in Europa, w: Hexenwelten. Magie und Imaginationen
vom 16.-20. Jahrhundert. Ausstellung in der Stadtgalerie Saarbrücken 1. Mai bis
30. Juni 1987, red. R. van Dülmen, Frankfurt am Main 1987.
282
Behringer W., Meinungsbildende Befürworter und Gegner der Hexenverfolgung (15. bis
18. Jahrhundert), w: Hexen und Zauberer. Die große Verfolgung - ein europäisches
Phänomen in der Steiermark, red. H. Valentinitsch, Graz—Wien 1987.
Behringer W., „Vom Unkraut unter der Weizen“. Die Stellung der Kirchen zum Hexen-
problem, w: Hexenwelten. Magie und Imagination vom 16.-20. Jahrhundert. Aus-
stellung in der Stadtgalerie Saarbrücken 1. Mai bis 30. Juni 1987, red. Richard van
Dülmen, Frankfurt am Main 1987.
Behringer W., Hexenverfolgung in Bayern. Volksmagie, Glaubenseifer und Staatsräson
in der Frühen Neuzeit, wyd. 3. popr. i uzup., München 1997.
Behringer W., How Waldensians Became Witches: Heretics and Their Journey to the
Other World, w: Communicating with the Spirits, red. G. Klaniczay, E. Poes, przy
wspotpracy E. Csonka-Takäcs, Budapest—New York 2005.
Behringer W., Kulturgeschichte des Klimas. Von der Eiszeit bis zur globalen Erwär-
mung, wyd. 4, München 2014.
Behringer W., Mit dem Feuer vom Leben zum Tod. Hexengesetzgebung in Bayern,
München 1988.
Behringer W., Weather, Hunger and Fear. The Origins of the European Witch Per-
secution in Climate, Society and Mentality, „German History” 1995, vol. 13,
nr 1.
Behringer W., Witches and Witch-Hunts. A Global History, Cambridge 2004.
Behringer W., Jerouschek G., „Das unheilsvollste Buch der Weltliteratur”? Zur Ent-
stehung und Wirkungsgeschichte des Malleus Maleficarum und zu den Anfängen
der Hexen Verfolgung, w: Der Hexenhammer. Malleus maleficarum, wyd. i tlum.
W. Behringer, G. Jerouschek, tlum. W. Tschacher, München 2000.
Beiträge zur Rechtsgeschichte. Gedächtnisschrift für Herman Conrad, red. G. Kleineyer,
P. Mikat, Paderborn 1979.
Bergerhausen H. W., Die Hexenverfolgungen in Würzburg 1590-1630, w: Hexenwahn
in Franken, red. M. Mergenthaler, M. Klein-Pfeuffer, Dettelbach 2014.
B. G., Mlot na czarownice. Trzechsetna rocznica przyswojenia jgzykowi naszemu tego
dziela, „Wisla” 1916, t. 20, z. 1.
Bialecki K., Dominikanin-inkwizytor w swietle „Practica inquisitionis” Bernarda Gui,
w: Scripta minora, t. 1, red. B. Lapis, Poznan 1996.
Bieniarzöwna J., Nowakowski Marcin Jözef (1704—1753), w; Polski Slownik Biogra-
ficzny, t. 23, Wroclaw 1978.
Bink T., Als die Teufel fliegen lernten. Zur Genese des Hexenglaubens bis zur Frühen
Neuzeit, Göttingen 2008.
Birch-Hirschfeld A., Kirche und Hexenprozesse. Allgemeines und Heimatgeschichtlie-
ches, „Ermländische Hauskalender” R. 80, 1936.
Blauert A., Die Epoche der europäischen Hexenverfolgungen, w: Hexenverfolgung und
Regionalgeschichte. Die Grafschaft Lippe im Vergleich, red. G. Wilbertz, G. Schwer-
hoff, J. Scheffler, Bielefeld 1994.
Blauert A., Die Erforschung der Anfänge der europäischen Hexenverfolgungen, w: Ketzer,
Zauberer, Hexen. Die Anfänge der europäischen Hexenverfolgungen, red. A. Blauert,
Frankfurt am Main 1990.
283
Blauert A., Frühe Hexenverfolgungen. KetzerZauberei- und Hexenprozesse des
15. Jahrhunderts, Hamburg 1989.
Bock D., Die erste Europäisierung der Strafrechtswissenschaft: Das gemeine Strafrecht
auf römischrechtlicher Grundlage, „Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdog-
matik” 2006, nr 1, www.zis-online.com/dat/2006 (dost^p: 04.10.2015).
Bogdan D., Procesy o czary na Warmii w XVI wieku, „Komunikaty Mazursko-War-
mihskie” 2006, nr 1.
Bogucka M., Czas Apokalipsy. Wizje kohca swiata w Europie w XVI-XVII wieku jako
przejaw psychologicznej reakcji na wydarzenia epoki przelomu, „Czasy Nowo-
zytne” 2012, t. 25.
Bohomolec F., Czary. komedia w trzech aktach, Krakow 2003.
Borst A., Anfänge des Hexenwahns in den Alpen, w: Ketzer, Zauberer, Hexen. Die
Anfänge der europäischen Hexenverfolgungen, red. A. Blauert, Frankfurt am Main
1990.
Bossy J., Moral Arithmetic: Seven Sins into Ten Commandments, w: Conscience and
Casuistry in Early Modern Europe, red. E. Leites, Cambridge 1988.
Bracha K., Jakuba z Paradyza Krytyka zabobonöw, naduzyc i bftdöw w kulcie,
w: Kartuzi. Teksty, ksiqzki, biblioteki, red. S. Lorenz, E. Potkowski, Warszawa
1999.
Bracha K., Magie und Aberglaubenskritik in den Predigten des Spätmittelalters in Polen,
w: Religion und Magie in Ostmitteleuropa. Spielräume theologischer Normierungs-
prozesse in Spätmittealter und Früher Neuzeit, red. T. Wünsch, Berlin 2006.
Bracha K., Teolog, diabel i zabobony. Swiadectwo traktatu Mikolaja Magni z Jawora
„De superstitionibus” (1405), Warszawa 1999.
Bracia Zaluscy. Ich epoka i dzielo. Zbiör studiöw, red. D. Dukwicz, Warszawa 2011.
Braun R., Teufelsglaube und Heilige Schrift, w: Teufelsglaube und Hexenprozesse, red.
G. Schwaiger, München 1987.
Breuers D., W imig trzech diablöw. Trochg inna historia polowah na czarownice, tlum.
E. Skowrohska, Zakrzewo 2009.
Briggs R., Die Hexenmacher. Geschichte der Hexenverfolgung in Europa und der Neuen
Welt, przel. z ang. D. Muelder, Berlin 1998.
Broedel H. P., Fifteenth-Century Witch Beliefs, w: The Oxford Handbook of Witchcraft
in Early Modern Europe and Colonial America, red. B. P. Levack, Oxford 2013.
Broedel H. P., The Malleus Maleficarum and the Construction of Witchcraft. Theology
and Popular Belief Manchester-New York 2003.
Brojer W., Diabel w wyobrazni sredniowiecznej. Trzynastowieczne exempla kazno-
dziejskie, Wroclaw 2003.
Buchwaldöwna P., Trzy wydania „Anatomii Rzeczypospolitej Polskiej” Stefana Gar-
czyhskiego, „Pami^tnik Biblioteki Kornickiej” 1963, z. 8.
Bugaj R., Nauki tajemne w dawnej Polsce - Mistrz Twardowski, Wroclaw 1986.
Bukowska-Gorgoni K., Procesy o czary i powolania przez czarownice w orzecznictwie
sqdu wyzszego prawa niemieckiego na zamku krakowskim, „Lud” 1970, t. 54.
Burke P., Kultura ludowa we wczesnonowozytnej Europie, przel. R. Pucek, M. Szczu-
bialka, Warszawa 2009.
284
Butkiewicz M., Zaluski Andrzej Chryzostom, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, Lublin
2014.
Butkiewicz M., Zaluski Jözef Andrzej, w: Encyklopedia katolickay t. 20, Lublin 2014.
Butterwick R., Polska rewolucja a Kosciöl katolicki 1788-1792, przet. z ang. M. Ugniew-
ski, Krakow 2012.
Bylina S., Chrystianizacja wsi polskiej u schylku sredniowiecza, Warszawa 2002.
Bylina S., Magiay czary i kultura ludowa w Polsce w XV i XV w.y „Odrodzenie i Refor-
macja w Polsce” 1990, t. 35.
Bylina S., Religijnosc pöznego sredniowiecza. Chrzescijahstwo a kultura tradycyjna
w Europie Srodkowo-Wschodniej w XIV-XV w.y Warszawa 2009.
BylofF F., Hexenglaube und Hexenverfolgung in den österreichischen Alpenländerny
Berlin-Lipsk 1934.
Caldwell Ames Ch., Inkwizycja i bracia sw. Dominika. Sluszne przesladowanie, przel.
A. Gomola, Poznan 2013.
Chodynski S. ks., Konsystorze w diecezji kujawsko-pomorskiej, Wlociawek 1914.
Chodynski Z. ks., Czarodziejstwo (Procesy w Polsce), w: Encyklopedia koscielna, wyd.
ks. M. Nowodworski, t. 3, Warszawa 1874.
Communicating with the Spiritsy red. G. Klaniczay, E. Poes, przy wspölpracy E. Csonka-
-Takacs, Budapest-New York 2005.
Conscience and Casuistry in Early Modern Europe, red. E. Leites, Cambridge 1988.
Czacki T., O polskich i litewskich prawach, t. 2, wyd. K. J. Turowski, Krakow 1861.
Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksigskie, napisal, wybral i przypisami opatrzyl
J. Tuwim, Warszawa 1960.
Dale A. W. W., The Synod of Elvira and Christian Life in the Fourth Century: A His-
torical Essay, London 1882.
Dämonenglaube und Zauberei im Jahre 1625. Die „Hexenpredigten” des Bamberger
Bischof Friedrich Förnery z tac. przel. B. Schmanck, Nordhausen 2015.
Das Ende der Hexenverfolgung, red. S. Lorenz, D. R. Bauer, Stuttgart 1995.
D^browski K., Opactwo cystersöw w Oliwie od XII do XVI wieku, Gdansk 1975.
Decker R., Der Vatikan und die Hexenverfolgung in Bamberg 1630, „Historisches
Verein Bamberg” 2014, t. 150.
Decker R., Die Hexen und ihre Henker. Ein Fallbericht, Freiburg im Breisgau 1994.
Decker R., Die Päpste und die Hexen. Aus der geheimen Akten der Inquisition, Darm-
stadt 2003.
Decker R., Gerichtsorganisation und Hexenprozeßrecht der römischen Inquisition. Neue
Quellenfunde zu Theorie und Praxis, w: Hexenprozesse und Gerichtspraxis, red.
H. Eiden, R. Voltmer, Tier 2002.
Decker R., Hexen. Magie, Mythen und die Wahrheit, Darmstadt 2004.
Decker R., Hintergrund und Verbreitung des Drucks der Römischen Hexenprozess-
Instruction (1657), „Historisches Jahrbuch” R. 118, 1998.
Delumeau J., Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII-XVIII w.y przel.
A. Szymahski, Warszawa 1994.
Delumeau J., Skrzydla aniola. Poczucie bezpieczehstwa w duchowosci czlowieka Zachodu
w dawnych czasach, przekl. A. Kurys, Warszawa 1998.
285
Delumeau J., Strach w kulturze Zachodu XIV-XVIII w., przel. A. Szymanowski, War-
szawa 1986.
Der Hexenhammer. Entstehung und Umfeld des Malleus maleficarum von 1487, red.
P. Segl, Köln-Wien 1988.
Deszczyriska M., Polskie kontroswiecenie, Warszawa 2011.
Dillinger J., Friedrich Spee und Adam Tanner: Zwei Gegner der Hexenprozesse aus
dem Jesuitenorden, „Spee-Jahrbuch” R. 7, 2000.
Dillinger J., Kinder im Hexenprozess. Magie und Kindheit in der Frühen Neuzeit,
Stuttgart 2013.
Dinzelbacher P., Die Realität des Teufels im Mittelalter, w: Der Hexenhammer. Entste-
hung und Umfeld des Malleus maleficarum von 1487, red. P. Segl, Köln-Wien 1988.
Dippold G., Die „Hexenpolitik” der Bamberger Fürstbischöfe, w: „Hexenprozesse und
Hexenverfolgung” im Hochstift Bamberg. Eine vorläufige Bilanz, red. U. Sieben-
haar, Bamberg 2013.
Dippold G., Hexenprozesse im Hochstift Bamberg, w: Hexenwahn in Franken, red.
M. Mergenthaler, M. Klein-PfeufFer, Dettelbach 2014.
Dlugosz T. ks, Biskupi polscy XVII i XVIII w., obsada, dyspensy, taksy, „Roczniki Teo-
logiczno-Kanoniczne” 1958, t. 5, z. 2.
Drabina ]., Wierzenia, religie, wspölnoty wyznaniowe w sredniowiecznej Polsce i na
Litwie i ich koegzystencja, Krakow 1994.
Drüppel H., Hexenprozesse, w: Geschichte der Stadt Würzburg, t. 2: Vom Bauernkrieg
1525 bis zum Übergang an das Königreich Bayern 1814, red. U. Wagner, Stutt-
gart 2004.
Duby G., Rok Tysigczny, Warszawa 1997.
Duhr B., Die Stellung der Jesuiten in den deutschen Hexenprozessen, Köln 1900.
Duhr B., Geschichte der Jesuiten in den Ländern deutscher Zunge, t. 3, Freiburg im
Br[eisgau] 1907.
Durrant J., Witchcraft, Gender and Society in Early Modern Germany, Leiden 2007.
Dwör, plebania, rodzina chlopska. Szkice z dziejöw wsi polskiej XVII i XVIII wieku,
red. M. Slusarska, Warszawa 1998.
Dydek Z., Czary w procesie inkwizycyjnym w Rzeszowie w XVIII wieku, „Rocznik
Wojewödztwa Rzeszowskiego” 1964/65 [druk 1968], t. 5.
Dydyhski J. ks., Wiadomosci historyczne o miescie Klecku, Gniezno 1858.
Dygdala B., Biskup Andrzej Stanislaw Zaluski a kapitula chelmihska (1739-1746),
„Studia Pelplihskie” 2004, t. 35.
Dygdala B. ks., Dzialalnosc administracyjna i duszpasterska biskupa Andrzeja Stani-
slawa Zaluskiego w diecezji chelmihskiej (1739-1746), w: Bracia Zaluscy. Ich epoka
i dzielo. Zbiör studiöw, red. D. Dukwicz, Warszawa 2011.
Dygdala B., Synod diecezji chelmihskiej w Lubawie w 1745 roku. Z dzialalnosci bisku-
piej Andrzeja Stanislawa Zaluskiego, „Zapiski Historyczne” 2002, t. 67, z. 1.
Dygdala B., Dygdala J., Z dzialalnosci koscielnej i politycznej biskupa chelmihskiego
Wojciecha Stanislawa Leskiego (1702-1758), w: Ad Fontes. Studia ofiarowane ksi$-
dzu profesorowi Alojzemu Szorcowi w siedemdziesigciolecie urodzin, red. Z. Jaro-
szewicz-Piereslawcew, I. Makarczyk, Olsztyn 2006.
286
Dygdala J., Adam Stanislaw Grabowski (1698-1766). Biskup, polityk, mecenas, Olsz-
tyn 1994.
Dygdala J., Episkopat rzymskokatolicki doby saskiej. Aktywnosc w zyciu publicznym
Rzeczypospolitej, w: Migdzy monarchic} a demokracjq. Studia z dziejöw Polski XVI—
XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Zaryn, Warszawa 1994.
Dygdala J., U poczqtköw katolickiego oswiecenia w Polsce? Z dzialalnosci koscielnej
biskupöw Andrzeja Stanislawa Zaluskiego i Adama Stanislawa Grabowskiego, w:
Migdzy barokiem a oswieceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie. Praca zbiorowa,
red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn 1996.
Dynowska M., Birkowski Fabian, w: Polski Slownik Biograficznyy t. 2, Krakow 1936.
Eiden H., Die Unterwerfung der Volkskultur? Robert Muchembled und die Hexenver-
folgung, w: Hexenverfolgung und Herschaftspraxis, red. R. Voltmer, Trier 2006.
Ein Fels in der Brandung. Bischof Gosler und der Innsbrucker Hexenprozess von 1485,
wyd. A. Exenberger, Kufstein 2015.
Elity spoleczne w Polsce, Warszawa 1988.
Encyclopedia of Witchcraft. The Western Tradition, vol. 4, Santa Barbara/California
2006.
Encyklopedia katolicka, t. 3, red. R. Lukszyk, L. Bierikowski, F. Gryglewicz, Lublin
1979; t. 11, Lublin 2006; t. 20, Lublin 2014.
Encyklopedia koscielna, wyd. ks. M. Nowodworski, t. 3, Warszawa 1874.
Europejczyk wobec sacrum wczoraj i dzis. Materialy z sesji naukowej, 25 listopada 2005,
red. J. C. Kaluzny, Krakow 2005.
Fijalkowski J., Mlodosc i pierwsze lata koscielno-politycznej dzialalnosci bpa Andrzeja
Zaluskiego (1695-1735), „Polonia Sacra. Kwartalnik Kanonistyczno-Historyczny”
1957, t. 9, nr 1.
Frenschkowski M., Die Hexen. Eine kulturgeschichtliche Analyse, Wiesbaden 2012.
Gaiuszka T. A., Magia jako factum haereticale. Woköl bulli Jana XXII „Super illius
specula”, „Przegl^d Historyczny” 2006, t. 97, z. 2.
Galwiaczek T., Ksztaltowanie mentalnosci chrzescijahskiej w swietle kazah dominikah-
skich czasöw saskich, Torun 2009.
Gamba F., Die Hexe von Saint-Vincent. Ein Ketzer- und Hexenprozeß im 15. Jahrhun-
dert, w: Ketzer, Zauberer, Hexen. Die Anfänge der europäischen Hexenverfolgungen,
red. A. Blauert, Frankfurt am Main 1990.
G. B., Mlot na czarownice. Trzechsetna rocznica przyswojenia jgzykowi naszemu tego
dziela, „Wisla” 1916, t. 20, z. 1.
Gehm B., Die Hexenverfolgung im Hochstift Bamberg und das Angreifen des Reichs-
hofrates zu ihrer Beendigung, wyd. 2 popr., Hildesheim-Zürich-New York 2012.
Geschichte der Stadt Würzburg, t. 2 Vom Bauernkrieg 1525 bis zum Übergang an das
Königreich Bayern 1814, red. U. Wagner, Stuttgart 2004.
Gierowski J., Karp Jözef Michal (ok. 1679-1739), sekretarz wielki litewski, biskup
zmudzki, w: Polski Slownik Biograficzny, t. 12, Wroclaw-Warszawa-Krakow
1966-1967.
Gierowski J., Kosciöl katolicki wobec wczesnego Oswiecenia w Polsce, „Roczniki Huma-
nistyczne” 1977, t. 25, z. 2.
287
Gierowski J., Lubiehski Kazimierza h. Pomian (1652-1719), biskup krakowski, w: Pol-
ski Slownik Biograficzny, t. 18, Wroclaw 1973.
Gigilewicz E., Andrzej Stanislaw Zaluski, w: Encyklopedia koscielna, t. 20, Lublin 2014.
Girard R., Koziol ofiarny, thim. M. Goszczynska, Lodz 1987.
Goerke O., Der Kreis Flatow in geographischer, naturkundlicher und geistlicher Bezie-
hung, Flatow 1918.
Götz R., Der Dämonenpakt bei Augustinus, w: Teufelsglaube und Hexenprozesse, red.
G. Schwaiger, München 1987.
Göralski W. ks., Andrzej Chryzostom Zaluski, biskup plocki 1692-1698. Wklad w dzielo
recepcji reformy trydenckiej, Warszawa 1987.
Göralski W. ks, Andrzej Stanislaw Zaluski, biskup plocki (1723-1736) - wobec zjawi-
ska zabobonöw i czaröw, „Notatki Plockie” 1986, nr 3.
Görski K., Dzieje Malborka, Gdansk 1973.
GrafFT., Episkopat monarchii jagiellohskiej w dobie soboröw powszechnych XV wieku,
Krakow 2008.
Grosse L., Stosunki Polski z soborem bazylejskim, Warszawa 1885.
Grzybowski M. ks., Koscielna dzialalnosc Michala Jerzego Poniatowskiego, biskupa
plockiego 1773-1785, Warszawa 1983.
Grzybowski M. ks., Formacja intelektualna i moralna duchowiehstwa diecezji ploc-
kiej w czasach rzqdöw bp. M. J. Poniatowskiego (1773-1785), „Studia Plockie”
1976, t. 4.
Hagender O., Der Häresiebegriff bei den Juristen des 12. und 13. Jahrhundert, w: The
Concept ofHeresy in the Middle Ages (1 lth-13th), red. W. Loudraux, D. Verhelst,
Leuven-The Hauge 1976.
Hansen J., Zauberwahn und Hexenprozeß im Mittelalter und die Entstehung der
großen Hexenverfolgung, München-Leipzig 1900 [reprint: Frankfurt am Main
1998].
Harmening D., Zauberei im Abendland. Vom Anteil der Gelehrten am Wahn der Leute.
Skizzen zur Geschichte des Aberglaubens, Würzburg 1991.
Hedemann O., Historia powiatu braslawskiego, Wilno 1930.
Hegeier H., Hexenprozesse, die Kirchen und die Schuld, Unna 2003; wyd. 3, Büdin-
gen 2010.
Heuser P. A., Eine Auseinandersetzung über den Indizienwert der Kaltwasserprobe im
Hexenprozeß. Studien zur Rick-Delrio-Kontroverse 1597-1599 und zur Zurückdrän-
gung der Kaltwasserprobe aus kurkölnischen Hexenprozessen im 17. Jahrhundert,
„Rheinisch-westfalische Zeitschrift für Volkskunde” 2000, t. 45.
Heuser P. A., Decker R., Die theologische Fakultät der Universität Köln und die Hexen-
verfolgung. Die Hexenprozess-Instruktion (1634) des Arnsberger Juristen Dr. Hein-
rich von Schultheiß im Spiegel eines Fakultätsgutachtens von 1643, „Westfalische
Zeitschrift” 2014, t. 164.
Hexenglauben im modernen Afrika. Hexen, Hexenverfolgung und magische Vorstel-
lungswelten, red. B. Schmidt, R. Schulte, Hamburg 2007.
Hexenglaube und Hexenprozesse im Raum Rhein-Mosel-Saar, red. G. Franz, F. Irsig-
ler, Trier 1995.
288
Hexenprozesse: deutsche und skandinavische Beiträge, red. Ch. Degn, H. Lehmann,
D. Unverhau, Neumünster 1983.
„Hexenprozesse und Hexenverfolgung” im Hochstift Bamberg. Eine vorläufige Bilanz,
red. U. Siebenhaar, Bamberg 2013.
Hexenverfolgung. Beiträge zur Forschung - unter besonderer Berücksichtigung des süd-
westdeutschen Raumes, red. S. Lorenz, D. R. Bauer, Würzburg 1995.
Hexenverfolgung und Herschaftspraxis, red. R. Voltmer, Trier 2006.
Hexenverfolgung und Regionalgeschichte. Die Graffschaft Lippe im Vergleich, red.
G. Wilbertz, G. SchwerhofF, J. Scheffler, Bielefeld 1994.
Hexenwahn. Ängste der Neuzeit. Begleitband zur gleichnamigen Ausstellung des Deut-
schen Historischen Museums, Berlin, Kronprinzenpalais 3. Mai bis 6. August 2002,
red. R. Beier-de Haan, R. Voltmer, F. Irsigler, Berlin 2002.
Hexenwahn in Franken, red. M. Mergenthaler, M. Klein-Pfeuffer, Dettelbach
2014.
Hexenwelten. Magie und Imaginationen vom 16.-20. Jahrhundert. Ausstellung in der
Stadtgalerie Saarbrücken 1. Mai bis 30. Juni 1987, red. R. van Dülmen, Frankfurt
am Main 1987.
Hille L, Der Teufelspakt in frühneuzeitlichen Verhörprotokollen. Standarisierung und
Regionalisierung im Frühneuhochdeutschen, Berlin-New York 2009.
Hirte M., Die Entstehung des Hexereidelikts, w: Hexenwahn in Franken, red. M. Mer-
genthaler, M. Klein-Pfeuffer, Dettelbach 2014.
Historia Polski w liczbach, red. A. Jezierski, A. Wyczanski, t. 1: Panstwo, spoleczehstwo,
oprac. C. Kuklo, J. Lukasiewicz, C. Leszczyhska, Warszawa 2003.
fnkwizycja papieska w Europie Srodkowo-Wschodniej, red. P. Kras, Krakow 2010.
Jakubowski W., Solarczyk M., Rzymskokatolicka administracja koscielna na ziemiach
polskich, Warszawa 2007.
Jarochowski K., Dzieje panowania Augusta II od wstqpienia Karola XII na ziemig pol-
skq az do elekcji Stanislawa Leszczynskiego (1702-1704), Poznan 1874.
Jennings M., Tutivillus: The Literary Career of the Recording Demon, „Study in Phi-
lology” 1977, vol. 74, nr 5.
Jordan W. Ch., The Great Famine: Northern Europe in the Early Fourteenth Century,
Princeton 1996.
Kaczor D., Przestgpczosc kryminalna i wymiar sprawiedliwosci w Gdansku w XVI-
XVIII wieku, Gdansk 2005.
Kalinowski R., Tutivillus, tajny agent niebios, „Gazeta Wyborcza” 2004, z 28-29 lutego,
T urystyka.
Kamen H., Inkwizycja hiszpahska, przel. K. Bazyhska-Chojnacka, P. Chojnacki, War-
szawa 2005.
Kanior M., Zaslugi biskupa Andrzeja Stanislawa Kostki Zaluskiego dla Akademii Kra-
kowskiej, „Folia Historica Cracoviensia” 2000, t. 7.
Kantak K., Poznahska ksiqzka w obronie czarownic, „Kronika miasta Poznania” R. 11,
1933, nr 2/3.
Karbowniak H. ks., Deputaci duchowni na Trybunalach Koronnym i Litewskim,
„Kosciöl i Prawo” 1992, t. 10.
289
Karbowniak H., Management of Witchcrafts Trials in the Light of Synod Resolution
and Bishop s Regulations in the Pre-partition Polandy „Review of Comparative
Law” 1988 [druk: 1989], vol. 2.
Karbowniak H., Sprawa prowadzenia procesöw o czary w przedrozbiorowej Polsce
w swietle öwczesnego prawa kanonicznego i polskiego, „Kosciöl i Prawo” 1998,
t. 13.
Karczmarczyk K., Ze starych aktöw. Proces o czary w Bochni 1679 r., „Lud” 1910, t. 16.
Kardys W., Szatan w Starym Testamencie oraz w judaizmie Drugiej Swiqtyni. Studium
z historii tradycji, Lublin 2015.
Karolihscy pokutnicy ipolskie sredniowieczne czarownice. Konfrontacja doktryny chrze-
scijahskiej zzyciem spoleczehstwa sredniowiecznego, red. M. Koczerska, Warszawa
2007.
Kartuzi. Teksty, ksiqzki, biblioteki, red. S. Lorenz, E. Potkowski, Warszawa 1999.
Kasabula T. ks., Ignacy Massalski, biskup wilehskiy Lublin 1998.
Kaufmann J., Die Stellung der Kirche zu den Hexenprozessen im 17. jahrhunderty „Mit-
teilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins” R. 2, 1904, nr 4.
Ketzer, Zauberer, Hexen. Die Anfänge der europäischen Hexenverfolgungen, red.
A. Blauert, Frankfurt am Main 1990.
Kieckhefer R., European Witch Trials. Their Foundations in Popular and Learned Cul-
ture, 1300-1500, Berkeley-Los Angeles 1976.
Kieckhefer R., Magia w sredniowieczu, przel. L Kania, Krakow 2001.
Kieckhefer R., Mythologies of Witchcraft in the Fifteenth Century, „Magic, Ritual, and
Witchcraft” 2006, vol. 1, nr 1.
Kieckhefer R., Sredniowieczna herezja i inkwizycja: od jurysdykcji indywidualnej do
zinstytucjonalizowanej, w: Inkwizycja papieska w Europie Srodkowo-Wschodniej,
red. P. Kras, Krakow 2010.
Kleinheyer G., Zur Rolle des Geständnisses im Strafverfahren des späten Mittelalters
und der frühen Neuzeit, w: Beiträge zur Rechtsgeschichte. Gedächtnisschrift für
Herman Conrad, red. G. Kleineyer, P. Mikat, Paderborn 1979.
Kleinöder-Strobel S., Die Verfolgung von Zauberei und Hexerei in den fränkischen
Markgraftümern im 16. Jahrhundert, Tübingen 2002.
Kloos R., Göltl Th., Die Hexenbrenner von Franken. Die Geschichte eines versuchten
MannsemorderSy Erfurt 2012.
Klose H. Ch., Die angebliche Mitarbeit des Dominikaners Jakob Sprenger am Hexen-
hammer nach einem alten Abdinghofer Brief w: Paderbornensis ecclesia. Beiträge
zur Geschichte des Erzbistums Paderborn. Festschrift für Lorenz Kardinal Jaeger
zum 80. Geburtstag, red. P. W. Schelle, Paderborn 1972.
Kobieta i rodzina w sredniowieczu i na progu czasöw wczesnonowozytnych, red.
Z. H. Nowak, A. Radziminski, Toruh 1998.
Koceniak J. ks, Antoni Sebastian Dembowski, biskup wtoclawski i pomorski. Sylwetka
z czasöw saskich, Warszawa 1953.
Kolberg O., Lud. Jego obyczaje, sposöb zycia, mowa, podania, przyslowia, obrzgdy,
gusla, zabawy, piesni, muzyka i tahce. Seria 15: W. Ks. Poznahskie, cz. 7: Wierze-
nia, Krakow 1882.
290
König Ch. M., Die Angst des Inquisitors. Zur Psychopathologie Heinrich Kramers im
Spiegel seines Hexenhammers, „Archiv für Kulturgeschichte” 2014, t. 96, z. 2.
Koranyi K., Czary i gusla przed sqdami koscielnymi w Polsce w XV i w pierwszej polo-
wie XVI wieku, „Lud” 1927, t. 26.
Koranyi K., Danielis Wisneri „Tractatus brevis de extramagis lamiis, veneficis”
a „Czarownica powolana”. (Szkic z dziejöw polskiej literatury prawniczej),
w: Pamigtnik trzydziestolecia pracy naukowej prof. dr. Przemyslawa Dqbkow-
skiego, Lwow 1927.
Koranyi K., Ze studiöw nad wierzeniami z historii prawa karnego. I. Beczka czarow-
nic, Lwow 1928.
Korolko M., Seminarium Rzeczypospolitej Krölestwa Polskiego. Humanisci w kancelarii
krölewskiej Zygmunta Augusta, Warszawa 1991.
Korytkowski J., Arcybiskupi gniezniehscy prymasowie i metropolici polscy..., t. 4,
Poznan 1891.
Koscielak S., Katolicy w protestanckim Gdahsku od drugiej polowy XVI do kohca XVIII
wieku, Gdansk 2012.
Koscielny R., Rzeczpospolita oskarzanych narodöw, Szczecin 2003.
Kosciöl w Polsce, t. 2: Wieki XVI-XVIII, red. J. Kloczowski, Krakow 1969.
Kowalewska D., Magia i astrologia w literaturze polskiego oswiecenia, Toruh 2009.
Kowalski P., Theatrum swiata wszystkiego i pocciwy gospodarz. O wizji swiata pewnego
siedemnastowiecznego pisarza ziemiahskiego, Krakow 2000.
Kracik J. ks., Nielatwe poczqtki Seminarium Duchownego w Krakowie (w 375. rocznicg
zalozenia), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Koscielne” 1977, t. 35.
Kracik J. ks., Chrzescijahstwo kontra magia. Historyczne perypetie, Krakow 2012.
Kracik. J. ks., Duszpasterstwo parafialne w dekanacie Nowa Göra w pierwszej polowie
XVIII wieku, Lublin 1977.
Kracik J. ks., Vix venerabiles. Z dziejow spolecznych nizszego kleru parafialnego w archi-
diakonacie krakowskim w XVII-XVIII wieku, Krakow 1982.
Krajna-Wielatowski A., Ziemia zlotowska, Poznan 1928.
Kras P., Ad abolendam diversarum haeresium pravitatem. System inkwizycyjny w sred-
niowiecznej Europie, Lublin 2006.
Kras P., Wstgp do polskiego wydania, w: Ch. Caldwell Ames, Inkwizycja i bracia sw.
Dominika. Sluszne przesladowanie, przekl. A. Gomola, Poznan 2013.
Krämer C., Krämer J. W., „Die gantze Wahrheyt von den Hexen und deren Zaube-
reyen‘ Hexenverständnis und -Verfolgung im Mittelalter, Reihnbach 2015.
Kriegseisen W., Andrzej Stanislaw i jözef Andrzej Zaluscy a innowiercy i „sprawa dysy-
dencka”, w: Bracia Zaluscy. Ich epoka i dzielo. Zbiör studiöw, red. D. Dukwicz,
Warszawa 2011.
Krüger K., Spoleczehstwo tzw. „Mazuröw Wielehskichy na podstawie „Genealogii
wszystkich familii parochii wielehskiej zebranej przez x. Antoniego Rontza, kano-
nika warszawskiego, proboszcza wielehskiego roku pahskiego 1786”,: wtg-gniazdo.
org/upload/.../Spoleczehstwo Mazurow Wielehskich.doc (dost^p: 11.01.2016).
Krzyzanowski A., Dawna Polska ze stanowiska jej udzialu w dziejach postgpujqcej
ludzkosci. Skreslona w jubileuszowym Mikolaja Kopernika roku 1843, a teraz
291
nowouporzqdkowana, przejrzana i zyciorysem autora powigkszona przez H. Skim-
browicza, cz. 2, Warszawa 1857.
Kuchowicz Z., Czlowiek polskiego baroku, Lodz 1992.
Kultura religijna i spoleczna Malopolski od XIII do XVI wieku. Praca zbiorowa, red.
W. Szymborski, J. Koziol, Tarnöw 2011.
Kulturelle Konsequenzen der „Kleinen Eiszeit”, red. W. Behringer, H. Lehmann, Ch. Pfi-
ster, Göttingen 2005.
Kuras K., Szembek Krzysztof Antoni (1667-1748)y biskup inflancki, poznanski i kujaw-
skiy arcybiskup gniezniehski, prymas Polski, w: Polski Slownik Biograficzny, t. 48,
Warszawa-Krakow 2012.
Kurczewski J., Biskupstwo wilehskie odjego zalozenia az do dni obecnych, zawierajqce
dzieje i prace biskupöw i duchowienstwa diecezji wilenskiej oraz wykaz kosciolöw,
klasztoröw, szköl i zakladöw dobroczynnych i spolecznych, Wilno 1912.
Kurczewski J., Kosciöl zamkowy czyli Katedra wilehska w jej dziejowym, liturgicznym,
architektonicznym i ekonomicznym rozwoju. Na podstawie aktöw kapitulnych
i dokumentöw historycznych, Wilno 1908.
Kurze D., Zur Ketzergeschichte der Mark Branndenburg und Pommerns vornehmlich
im 14. Jahrhundert. Luziferanery Putzkeller und Waldenser, „Jahrbuch für die
Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands” 1968, t. 16/17.
Lasocki Z., Szlachta plohska w walce z czartem, „Miesi^cznik Heraldyczny” R. 12,
1933, nr 1.
Le Golf J., Narodziny czyscca, przel. K. Kocjan, Warszawa 1997.
Le Roy Laudrie E., Montaillou. Wioska heretyköw 1294-1324y przel. E. D. Zölkiew-
ska, Czerwonak 2014.
Lecouteux C., Hexe und Hexerei als Sammelbegriff, w: Hexenverfolgung. Beiträge zur
Forschung - unter besonderer Berücksichtigung des südwestdeutschen Raumes, red.
S. Lorenz, D. R. Bauer, Würzburg 1995.
Lehman H., Hexenprozesse in Norddeutschland und in Skandinavien im 16., und
18. Jahrhundert. Bemerkungen zum Forschungsstand, w: Hexenprozesse: deutsche
und skandinavische Beiträge, red. Ch. Degn, H. Lehmann, D. Unverhau, Neu-
münster 1983.
Lehmann H., Hintergrund und Ursachen des Höhepunktes der europäischen Hexenver-
folgung in den Jahrzehnten um 1600, w: Hexenverfolgung. Beiträge zur Forschung
- unter besonderer Berücksichtigung des südwestdeutschen Raumes, red. S. Lorenz,
D. R. Bauer, Würzburg 1995.
Levack B. P., Polowanie na czarownice w Europie wczesnonowozytnej. Z dodatkiem
Katalogu magii Mnicha Rudolf a, zabytku z XIII w., przel. E. Karwot, Wroclaw-
Warszawa-Krakow 1991.
Lexikon zur Geschichte der Hexenverfolgung, red. G. Gersmann, K. Moeller, J. M. Schmidt,
www.historicum.net/themen/hexenforschung/lexikon/ (dost^p: 10.10.2014).
Librowski S., Wizytacje diecezji wloclawskiej, cz. 1: Wizytacje diecezji kujawskiej
i pomorskiej, t. 1: Opracowanie archiwalno-zrödloznawcze, z. 2: Wizytacje w latach
1123-1421, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Koscielne” 1965, t. 10.
292
Lilienthal J. A., Die Hexenprocesse der beiden Städte Braunsberg, nach den Criminal-
acten des Braunsberger Archivs, Königsberg 1861.
Litak S., Duchowiehstwo polskie w okresie Oswiecenia, w: Elity spoleczne w Polsce,
Warszawa 1988.
Litak S., Struktura i funkcje parafii w Polsce, w: Kosciöl w Polsce, t. 2: Wieki XVI-XVIII,
red. J. Kloczowski, Krakow 1969.
Litak S., Struktura terytorialna Kosciola lacihskiego w Polsce w 1772 r., Lublin 1980.
Lorenz S., Aktenversendung und Hexenprozeß. Dargestellt am Beispiel der Juristenfakul-
täten Rostock und Greifswald (1570-82-1630), t. 1, Frankfurt am Main-Bern 1982.
Löschin G., Beiträge zur Geschichte Danzigs und seiner Umgebung. Meistens aus alten
Manuscripten und selten gewordenen Druckschriften, Danzig 1837.
Löschin G., Hexen—Processe, w: idem, Beiträge zur Geschichte Danzigs und seiner
Umgebung. Meistens aus alten Manuscripten und selten gewordenen Druckschrif-
ten, Danzig 1837.
Lugiewicz A., Antyczna magia i religia, „Przeglqd Religioznawczy” 2001» nr 2.
Machay F. ks.» Dzialalnosc duszpasterska kardynala Radziwilla, biskupa krakowskiego
(1591-1600), Krakow 1936.
Maciejowski W. A.» Polska az do pierwszej polowy XVII wieku pod wzglgdem obycza-
jöw i zwyczajöw w czterech czgsciach opisana, t. 4, Petersburg—Warszawa 1842.
Mackay Ch. S.» General Introduction, w: Malleus maleficarum, wyd. i tlum. idem,
vol. 1, Cambridge 2006.
Maier A.» Eine Verfügung Johannes XXII. über die Zuständigkeit der Inquisition für
Zaubereiprozesse, „Archivum Fratrum Praedicatorum” 1952» t. 22.
Majewski J.» Mgla niewiedzy, „Tygodnik Powszechny” 2011, nr 10.
Marcihczak B.» Diabel, magia i czary w Nowych Atenach i Diable w swojej postaci,
Warszawa 2014.
Marcihczak B.» Krytyka plawienia czarownic w „Objasnieniu bftdami zabobonöw zara-
zonychy Jözefa Andrzeja Zaluskiego, „Literatura Ludowa” 2006, nr 3.
Meier R.» Alles anders als gedacht? Bischof Julius Echter und die Hexenverfolgung,
„Historisches Jahrbuch” R. 135, 2015.
Meier R.» Julius Echter als Hexenretter. Eine Polemik anhand von Prozessen aus Neu-
brunn, „Würzbuger Diözesangeschichtsblätter” 2014, t. 77.
Migdzy barokiem a oswieceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie. Praca zbiorowa, red.
K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn 1996.
Mi^dzy monarchiq a demokracjq. Studia z dziejöw Polski XVI-XVIII wieku, red.
A. Sucheni-Grabowska, M. Zaryn, Warszawa 1994.
Mikolajczyk M.» Adama Zydowskiego uwagi o wlasciwosci sqdöw duchownych i swiec-
kich w sprawach o czary, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2015, t. 14, z. 2.
Modestin G., Des Bischofs letzte Tage. Georg von Saluzzo und die Hexenverfolgung im
Fürstbistum Lausanne (1458-1461), w: Hexenverfolgung und Herrschaftspraxis,
red. R. Voltmer, Trier 2006.
Monter E., Witchcraft Trials in France, w: The Oxford Handbook of Witchcraft in
Early Modern Europe and Colonial America, red. Brian P. Levack, Oxford 2013.
293
Mord rytualny. Legenda w historii europejskiej, red. S. Buttaroni, S. Musial SJ, Kra-
köw-Norymberga-Frankfurt 2003.
Mormando F., The Preacher s Demons. Bernardino of Siena and the Social Underworld
of Early Renaissance Italy, Chicago-London 1999.
Muchembled R., Kultur des Volks - Kultur der Eliten. Die Geschichte einer erfolgrei-
chen Veränderung, Stuttgart 1982.
Muchembled R., Dzieje diabla od XII do XX wieku, przel. B. Szwarcman-Czarnota,
Warszawa 2009.
Müller D., Die erfundenen Katharer. Zur Instrumentalisierung von Ketzerprozessen,
w: Hexenverfolgung und Herrschaftspraxis, red. R. Voltmer, Trier 2006.
Müller W., Diecezje w okresie potrydenckim, w: Kosciöl w Polsce, t. 2: Wieki XVI-XVIII,
red. J. Kloczowski, Krakow 1969.
Nasierowski S. ks., „List pasterski” kard. Bernarda Maciejowskiego, Lublin 1992.
Nesner H. }., „Hexenbulle” (1484) und „Hexenhammer,y (1487), w: Teufelsglaube und
Hexenprozesse, red. G. Schwaiger, München 1987.
Nowicki M., Dzialalnosc oswiatowa i naukowe Akademii Lubranskiego w XVII i XVIII
wieku, Poznan 2011, Repozytorium UAM (dost^p: 06.08.2014).
Nowicki T., Plebani archidiakonatu pomorskiego w XVIII wieku. Studium prozopro-
graficzne, Lublin 2008.
Oberman H. A., Marcin Luter. Czlowiek migdzy Bogiem a Diablem, przel. E. Ada-
miak, Gdansk 1996.
Oberste J., Heretycy i inkwizycja w sredniowieczu, przel. G. Rawski, Krakow 2010.
Oberste J., Ketzerei und Inquisition im Mittealter, wyd. 2, Darmstadt 2012.
Obirek S. SJ, Jezuici w Rzeczypospolitej Obojga Narodöw w latach 1564-1688. Dzia-
lalnosc religijna, spoleczno-kulturalna i polityczna, Krakow 1996.
Oblcjk J., Kardynal Bernard Maciejowski jako biskup krakowski, Olsztyn 2008.
Olszewski M., Swiat zabobonöw w sredniowieczu. Studium kazania O zabobonach
Stanislawa ze Skarbimierza, Warszawa 2002.
O naprawg Rzeczypospolitej XVII-XVIII. Prace ofiarowane Wladyslawowi Czaplih-
skiemu w 60. rocznicg urodzin, Warszawa 1965.
Ostling M., Between the Devil and the Host: Imagining Witchcraft in Early Modern
Poland, Oxford-New York 2011.
Ostling M., Konstytucja 1543 r. i poczqtki procesow o czary w Polsce, „Odrodzenie
i Reformacja w Polsce” 2005, t. 49.
Ozög M., Pietras H. SJ, Praktyki magiczne w aktach synodalnych - zarys problematyki,
w: Zabobony, czary i magia w Kosciele starozytnym, red. M. Ozog, ks. N. Widok,
Opole 2013.
Pamigtnik trzydziestolecia pracy naukowej prof. dr. Przemyslawa Dqbkowskiego, Lwow
1927.
Panus K., Lubiehski Kazimierz, w: Encyklopedia katolicka, t. 11, Lublin 2006.
Papst Johannes XII. Konzepte und Verfahren seines Pontifikats, red. H. J. Schmidt,
M. Rhode, Berlin-Boston 2014.
Partyka J., Czarty, gusla i „swigta wiara katolickakatolicyzm ludowy - katolicyzm sar-
macki na przykladzie „Skladu abo skarbca” J. K. Haura, „Teksty Drugie” 2003, nr 1.
294
Patschovsky A., Zur Ketzerverfolgung Konrads von Marburg, „Deutsches Archiv für
Erforschung des Mittelalters” 1981, t. 37.
Pegg M. G., Najswigtsza wojna. Krucjata przeciwko albigensom i böj o chrzescijanstwo,
przel. J. Szczepariski, Poznan 2010.
Pelczarowa M., Z dziejöw oficyn drukarskich w Gdahsku (XVI-XVIII w.), „Rocznik
Gdansk!” R. 14, 1955.
Petersohn J., Konziliaristen und Hexen. Ein unbekannter Brief des Inquisitors Heinrich
Institoris an Papst Sixtus IV. aus dem Jahre 1484, „Deutsches Archiv für Erfor-
schung des Mittelalters” R. 44, 1988.
Petz W., Der letzte Hexenprozess im Reich. Der Fall der Anna Maria Schwägelin 1775
in der Fürstenabtei Kempten, w: Späte Hexenprozesse. Der Umgang der Aufklärung
mit dem Irrationalen, red. W. Behringer, S. Lorenz, D. R. Bauer, Bielefeld 2016.
Pihlajamäki H., Swimming the Witch, Pricking for the Devil s Mark: Ordeals in the
Early Modern Witchcraft, „Journal of Legal History” 2000, vol. 21, nr 2.
Pilaszek M., Apelacje w polskich procesach czarownic (XVII-XVIII w.), „Odrodzenie
i Reformacja w Polsce” 2005, t. 49.
Pilaszek M., Litewskie procesy czarownic w XVI-XVIII w., „Odrodzenie i Reformacja
w Polsce” 2002, t. 46.
Pilaszek M., Procesy o czary w Polsce w wiekach XV-XVIII, Krakow 2008.
Pilaszek M., W poszukiwaniu prawdy. O dzialalnosci sqdöw kryminalnych w Koronie
XVI-XVIII w., „Przegl^d Historyczny” 1998, t. 89, z. 3.
Piwarski K., Brzostowski Konstanty Kazimierz (1644-1722, biskup wilehski, w; Polski
Slownik Biograficzny, t. 3, Krakow 1937.
Piwarski K., Czartoryski Kazimierz Florian (zm. 1674), w: Polski Slownik Biograficzny,
t. 4, Krakow 1938.
Po-Chsia Hsia R., Trient 1475. Geschichte eines Ritualmordprozesses, Frankfurt am
Main 1997.
Pociecha W., Walka sejmowa szlachty o przywileje Kosciola w Polsce w latach 1520-
1537, „Reformacja w Polsce” R. 2, 1922, nr 7.
Poczet biskupöw warmihskich, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2008.
Pohl H., Hexenglaube und Hexenverfolgung im Kurfürstentum Mainz. Ein Beitrag zur
Hexenfrage im 16. und beginnenden 17. Jahrhundert, Wiesbaden 1988.
Pohl H., Zauberglaube und Hexenangst im Kurfürstentum Mainz. Ein Beitrag zur
Hexenfrage im 16. und beginnenden 17. Jahrhundert, wyd. 2., Stuttgart 1998.
Polak W., O dobro wspölne i egzekucjg praw. Sejm 1565 roku w Piotrkowie, Toruh
2004.
Prawo wczoraj i dzis. Studia ofiarowane profesor Katarzynie Söjce-Zielihskiej, red.
G. Baltruszajtys, Warszawa 2000.
Prokop K. R., Sylwetki biskupöw luckich, Bialy Dunajec-Oströg 2001.
Przestrzeh religijna Europy Srodkowo-Wschodniej w sredniowieczu, red. K. Bracha,
P. Kras, Warszawa 2010.
Quaglioni D., Postgpowanie dochodzeniowe przeciw Zydom z Trydentu (1475-1478),
w: Mord rytualny. Legenda w historii europejskiej, red. S. Buttaroni, S. Musiat SJ,
Kraköw-Norymberga-Frankfurt 2003.
295
Rafacz J., Sprawy käme w sqdach miejskich w epoce nowozytnej, „Kwartalnik Histo-
ryczny” R. 47, 1933, z. 4.
Ragg S., Ketzer und Recht Die weltliche Ketzergesetzgebung des Hochmittelalters unter
dem Einfluß des römischen und kanonischen Rechts, Hannover 2006.
Reich F., Hexenprozesse in Danzig und in den westpreußischen Grenzgebieten, Mün-
chen 1940.
Religion und Magie in Ostmitteleuropa. Spielräume theologischer Normierungsprozesse
in Spätmittealter und Früher Neuzeit, red. T. Wünsch, Berlin 2006.
Ringen um einen lebendigen Glauben. Wahrheit und Geschichtlichkeit red. U. H. Keit,
Düsseldorf 1989.
Robbins R. H., Encyklopedia czaröw i demonologii, Warszawa 1998.
Rojewski A. ks., Szwejkowski K. ks., Z dziejöw kultu Matki Boskiej Koziebrodzkiej,
„Studia Plockie” 1993, t. 21.
Rok B., Duszpasterstwo chorych i umierajqcych w okresie staropolskim, „Medycyna
Nowozytna” 1996, t. 3, z. 1-2.
Roos K. L., The Devil in Sixteenth-Century German Literature. The Teufelsbücher,
Bern-Frankfurt am Main 1972.
Rosenblatt J., Czarownica powolana. Przyczynek do historii spraw przeciw czarowni-
com w Polsce, Warszawa 1883.
Rostworowski E., Spor Stefana Garczyhskiego z bracmi Zaluskimi o rolg duchowieh-
stwa w „Anatomii Rzeczypospolitej”, w: O naprawg Rzeczypospolitej XVII-XVIIL
Prace ofiarowane Wladyslawowi Czaplihskiemu w 60. rocznicg urodzin, Warszawa
1965.
Rozek M., Diabel w kulturze polskiej. Szkice z dziejöw motywu i postaci, Warszawa-
Krakow 1993.
Rummel W., Voltmer R., Hexen und Hexenverfolgung in der Frühen Neuzeit, Darm-
stadt 2008.
Russell J. B., Witchcraft in the Middle Ages, Ithaca-London 1972.
Rymarz W., Kompetencja sqdöw koscielnych w Polsce przedrozbiorowej, Warszawa
1970.
Salij J. OP, Zagadka polowah na czarownice, „W drodze” 2004, nr 4.
Salmonowicz S., Procesy o czary w Polsce. Pröba rozwazah modelowych, w: Prawo
wczoraj i dzis. Studia ofiarowane profesor Katarzynie Söjce-Zielinskiej, red. G. Bal-
truszajtys, Warszawa 2000.
Sawicki J., Z ksiqg Metryki Koronnej. Tekst pierwszych konstytucji sejmowych w jfzyku
polskim z r. 1543 w sprawie sqdownictwa swieckiego i duchownego, „Teki Archi-
walne” 1954, t. 2.
Schatzmann N., Macht mir den südlichen Flügel stark! Plädoyer für die Erforschung der
frühen Hexenforschung im norditalienischen Raum, „zeitenblicke” 1, 2002, nr 1,
[08.07.2002], URL: http.//www.zeitenblicke.Historicum.net/2002/01/schatzmann/
schatzmann.html (dost^p: 16.07.2012).
Schatzmann N., Zwischen Skylla und Charybdis. Hexenverfolgung in der Leventina
im 15. Jahrhundert, w: Hexenverfolgung und Herrschaftspraxis, red. R. Voltmer,
Trier 2006.
296
Schild W., Die Dimensionen der Hexerei. Vorstellung - Begriff - Verbrechen - Phantasie,
w: Wider alle Hexerei und Teufelswerk. Die europäische Hexenverfolgung und ihre
Auswirkungen auf Südwestdeutschland, red. S. Lorenz, J. M. Schmidt, Ostfildern
2004.
Schild W., „Von peinlicher Frag”. Die Folter als rechtliches Beweisverfahren, Rothen-
burg o.d.T. [b.r.w.].
Schindler N., Ludzie pro sei, ludzie niepokorni... Kultura ludowa wpoczqtkach dziejöw
nowozytnych, przel. B. Ostrowska, Warszawa 2002.
Schnyder A., Der Malleus Maleficarum: Fragen und Beobachtungen zu seiner Druck-
geschichte sowie zur Rezeption bei Bodin, Binsfeld und Delrio, „Archiv für Kul-
turgeschichte” 1992, t. 74.
Scholer O., Der Hexer war s, die Hexe, ja vielleicht sogar der Demön höchstpersönlich...
Trierer Hexenprozessen, Trier 2007.
Schormann G., Der Krieg gegen die Hexen. Das Ausrottungsprogramm des Kurfürsten
von Köln, Göttingen 1991.
Scripta minora, t. 1, red. B. Lapis, Poznan 1996.
Segl P., Heinrich Institoris. Persönlichkeit und literarischer Werk, w: Der Hexenham-
mer. Entstehung und Umfeld des Malleus maleficarum von 1487, red. P. Segl,
Köln-Wien 1988.
Semkowicz W., Dwa przyczynki do historii wierzeh ludowych, „Lud” 1900, t. 6.
Sieradzan J., O wzglgdnosci pojgc „magii” i „religii”, „Lud” 2005, t. 89.
Silnicki T., Sobory powszechne a Polska, Warszawa 1962.
Simson P., Ein Beitrag zur Geschichte des Zauberwahns in Danzig, „Mitteilungen des
Westpreussischen Geschichtvereins” R. 1, 1902, nr 4.
Slownik staropolski, t. 1: A-C, Warszawa 1953-1955.
Smolehski W., Przewröt umyslowy w Polsce wieku XVIII. Studia historyczne, wyd. 3,
Warszawa 1949.
Smolinsky H., Wahrheit als Herausforderung oder herausgeforderte Wahrheit? Der
Umgang der Kirche mit Abweichlern, w: Wahrheit und Geschichtlichkeit. Ringen
um einen lebendigen Glauben, red. U. Horst, Düsseldorf 1989.
Smolihska A., Spoleczehstwo polskie w kazaniach jezuickich przelomu XVII i XVIII
wieku, Kielce 2005.
Sochaniewicz K., Przyczynek do czaröw na Zmudzi w XVII wieku, „Lud” 1922, t. 21
(seria 2, t. 1).
Sokolowski O. E. OFM, Gamalski Serafin (zm. 1733), bernardyn, w: Polski Slownik
Biograficzny, t. 7, Krakow 1948.
Soldan-Heppe, Geschichte der Hexenprozesse, oprac. i red. M. Bauer, t. 1, München
1911 [reprint b.r.w.].
Soman A., Deviance and Criminal Justice in Western Europe, 1300-1800. An Essay in
Structure, „Criminal Justice History” 1980, vol. 1.
Sozialer Wandel im Mittelalter. Wahrnehmungsformen, Erklärungsmuster, Regelungs-
mechanissmen, red. J. Miethke, K. Schreiner, Sigmaringen 1994.
Sörlin P-, Witchfinders, w: Encyclopedia of Witchcraft. The Western Tradition, vol. 4,
Santa Barbara/California 2006.
297
Späte Hexenprozesse. Der Umgang der Aufklärung mit dem Irrationalen, red. W. Beh-
ringer, S. Lorenz, D. R. Bauer, Bielefeld 2016.
Spoleczehstwo staropolskie. Szkice i studia, t. 1, red. A. Wyczahski, Warszawa 1976.
Staszel Raciborski Jözef Kazimierz, w: Polski Slownik Biograficzny, t. 29, Wroclaw
1986.
Steinruck J., Zauberei, Hexen- und Dämonenglaube im Sendhandbuch des Regino
von Prümy w: Hexenglaube und Hexenprozesse im Raum Rhein-Mosel-Saary red.
G. Franz, F. Irsigler, Trier 1995.
Stokes L., Prelude. Early Witch-Hunting in Germany and Switzerland, „Magic, Ritual,
and Witchcraft” 2009, vol. 1, nr 1.
Stomma L., Polskie zludzenia narodowey Warszawa 2015.
Ströhmer M., Von Hexen, Ratsherren und Juristen. Die Rezeption der Peinlichen Hals-
gerichtsordnung Kaiser Karls V. in den frühen Hexenprozessen der Hansestadt
Lemgo 1583-1621, Paderborn 2002.
Ströhmer M., Zauberhafte Donnerwetter - Katastrophimsus, Hexenangst und die Kli-
mathese zur Kleinen Eiszeit, „Paderborner Historische Mitteilungen” R. 26, 2013.
Stupienko A., „Posqdzenia o czarostwa ”, czyli o litewskich procesach czarownic w XVI-
XVIII wieku, „Literatura Ludowa” R. 48, 2004, nr 6.
Surmacz W. J., OFM Conv., Ostatni synod plocki w Polsce przedrozbiorowejy „Studia
Plockie” 1976, t. 4.
Synowiec D. M., Zycie religijno-moralne w diecezji przemyskiej XVII-XVIII w.y „Nasza
Przeszlosc” 1975, t. 43.
Szczurowski R., Zmagania duchowiehstwa polskiego z czarami i wiarq w upiory w XVIII
wieku, „Analecta Cracoviensia” 2003, t. 35.
Szczurowski R. ks., Koscielna racjonalizacja religii w XVIII wiekuy w: Europejczyk
wobec sacrum wczoraj i dzis. Materialy z sesji naukowej, 25 listopada 2005, red.
J. C. Kaluzny, Krakow 2005.
Szczurowski R. ks., Zaradzic potrzebom doczesnym i wiecznym. Idee oswiecenia
w Kosciele katolickim w Polsce (do 1795 r.)y Krakow 2014.
Szweda J., Szweda A., Z dziejöw husytyzmu na Kujawach i w ziemi dobrzyhskiej,
„Zapiski Kujawsko-Dobrzynskie” 2000, t. 14.
Szwejkowski K., Z dziejöw kultu Matki Boskiej Koziebrodzkiejy „Studia Ptockie” 1993,
t. 21.
Szymanski J., O diable i demonach wedlug sw. Tomasza z Akwinu, Radom 2013.
Slusarska M., Ku odnowie zycia religijno-moralnego wiernych i poprawie ich obyczajöw.
Duchowiehstwo diecezji wilehskiej w okresie pontyfikatu biskupa Ignacego Jakuba
Massaiskiego (1762-1794) a oswieceniowa reforma katolickay „Senoji Lietuvos
Literatüra” 2002, t. 33.
Slusarska M., Oswieceniowe modele biskupa, plebana i parafii. Kontynuacja czy zmiana
tradycji?y w: Dwöry plebania, rodzina chlopska. Szkice z dziejöw wsi polskiej XVII
i XVIII wieku, red. M. Slusarska, Warszawa 1998.
Swieboda W., Dzialalnosc inkwizytora Piotra OP w diecezji krakowskiej w latach
1403-1414, w: Kultura religijna i spoleczna Malopolski od XIII do XVI wieku.
Praca zbiorowa, red. W. Szymborski, J. Koziol, Tarnöw 2011.
298
Swieboda W., Tajemniczy list krölowej Anny Cylejskiej w sprawie Mikolaja astrologa,
„Studia Zrödloznawcze” R. 48, 2010.
Swigtokradztwo, „Przyjaciel Ludu” R. 18, 1906, nr 29, z 22 lipca.
Tazbir J., Bariera druku i gusta czytelnicze w dobie baroku, „Odrodzenie i Reformacja
w Polsce” 1985, t. 30.
Tazbir J„ Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa 1978.
Tazbir J., Procesy o czary, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1978, t. 23.
Tazbir J., Rola zywego slowa w polskiej propagandzie wyznaniowej „Kwartalnik Histo-
ryczny” R. 87, 1980, nr 2.
Tazbir J., Szlachta i teologowie. Studia z dziejöw polskiej kontrreformacji, Warszawa
1987.
Tazbir J., Wojciech Tylkowski - polihistor osmieszony, „Kwartalnik Historii Nauki
i Techniki” R. 23, 1978, nr 1.
Tazbir J., Znaczenie obyczajöw kleru dla rozwoju i upadku polskiej reformacji, „Odro-
dzenie i Reformacja w Polsce” 1963, t. 5.
Teologia o szatanie, red. K. Gozdz, Lublin 2000.
Teufelsglaube und Hexenprozesse, red. G. Schwaiger, München 1987.
The Concept of Heresy in the Middle Ages (llth-13th), red. W. Loudraux, D. Verhelst,
Leuven-The Hauge 1976.
The Oxford Handbook of Witchcraft in Early Modern Europe and Colonial America,
red. B. P. Levack, Oxford 2013.
Thurston R., Polowania na czarownice. Dzieje przesladowah czarownic w Europie
i Ameryce Pölnocnej, przel. J. Kierul, Warszawa 2008.
Trusen W., Das Verbot des Gottesurteile und der Inquisitionsprozeß. Zum Wandel des
Strafverfahrens unter dem Einfluß des gelehrten Rechts im Spätmitt eialt er, w: Sozi-
aler Wandel im Mittelalter. Wahrnehmungsformen, Erklärungsmuster, Regelungs-
mechanissmen, red. J. Miethke, K. Schreiner, Sigmaringen 1994.
Trusen W., Rechtliche Grundlagen der Hexenprozesse und ihrer Beendigung, w: Das
Ende der Hexenverfolgung, red. S. Lorenz, D. R. Bauer, Stuttgart 1995.
Tschacher W., Canon episcopi, w: Lexikon zur Geschichte der Hexenverfolgung, red.
G. Gersmann, K. Moeller, J. M. Schmidt, historicum.net, URL: https://www.histo-
ricum.net/purl/44zog/ (dost^p: 05.05.2015).
Tschacher W., Der Formicarius des Johannes Nider von 1437/38. Studien zu den
Anfängen der europäischen Hexenverfolgungen im Spätmittelalter, Aachen
2000.
Tschacher W., Der Flug durch die Luft zwischen Illusiontheorie und Realitätsbeweis.
Studien zum sog. Kanon Episcopi und zum Hexenflug, „Zeitschrift der Savigny-
-Stiftung für Rechtsgeschichte. Kanonistische Abteilung” 1999, t. 85.
Tschacher W., Kramer Heinrich (Henricus Institoris), w: Lexikon zur Geschichte der
Hexenverfolgung, red. G. Gersmann, K. Moeller, J. M. Schmidt, www.historicum.
net/themen/hexenforschung/lexikon/, (dost^p: 10.10.2014).
Tschacher W., Malleus maleficarum (Hexenhammer), Lexikon zur Geschichte der
Hexenverfolgung, red. G. Gersmann, K. Moeller, J. M. Schmidt, www.historicum.
net/themen/hexenforschung/lexikon/ (dost^p: 10.10.2014).
299
Tschaikner M., Hexen in Innsbruck? Erzherzog Sigmund, Bischof Georg Gosler und
der Inquisitor Heinrich Kramer (1484-1846), „Der Schiern. Monatszeitschrift für
Südtiroler Landeskunde” R. 84, 2014, z. 7/8.
Tschaikner M., Luzius Hauser, Pfarrer von Bartholomäberg - ein überregional gefragter
Hexenfinder und Heiler, „Bludenzer Geschichtsblätter” 2008, z. 88.
Tschaikner M., Magie und Hexerei im südlichen Vorarlberg zu Beginn der Neuzeit,
Konstanz 1997.
Tuwim J., Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksigskie, Warszawa 1924.
Ulanowski B., Materialy do historii ustawodawstwa synodalnego w Polsce w w. XVI,
Krakow 1895.
Unterfränkische Geschichte, t. 3: Vom Beginn des konfessionellen Zeitalters bis zum
Ende des Dreißigjährigen Krieges, red. P. Kolb, E. G. Krenig, Würzburg 1995.
Urban W., Czary i mandragora w Tymbarku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”
2005, t. 49.
Urban W., Umiejgtnosc pisania w Malopolsce w drugiej polowie XVI wieku, „Przegl^d
Historyczny” 1977, t. 68, z. 2.
Uruszczak W., Pröba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej polowie XVI wieku.
Korektura praw z 1532 r., Warszawa 1979.
Urzgdnicy kujawscy i dobrzyhscy XV¡-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Sta-
rt ek, przy wspöfudziale Z. Görskiego, R. Kabacihskiego, Komik 1990.
Utz Tremp K., Häresie und Hexerei, w: Lexikon zur Geschichte der hexen Verfolgung,
red. G. Gersmann, K. Moeller, J. M. Schmidt, www.historicum.net/themen/hexen-
forschung/lexikon/, (dost^p: 28.11.2014).
Utz Tremp K., Ist Glaubenssache Frauensache? Zu den Anfängen der Hexenverfolgung
in Freiburg, „Freiburger Geschichtsblätter” 1995, t. 72.
Utz Tremp K., Versteckt in einer alten Edition: Die Geburt des Sabbats (Abstrackt),
@KIH-eSkript. Interdisziplinäre Hexenforschung online 4, 2012, Hexerei in den
Medien.
Utz Tremp K., Von der Häresie zur Hexerei. Waldenser- und Hexenverfolgungen im
heutigen Kanton Freiburg (1399-1442), „Schweizerische Zeitschrift für Geschichte”
2002, t. 52, z. 2.
Utz Tremp K., Von der Häresie zur Hexerei. „Wirkliche” und imaginäre Sekten im
Spätmittelalter, Hannover 2008.
Vetulani A., Dekret Gracjana i pierwsi dekretysci w swietle nowego zrödla, Wroclaw-
Krakow 1955.
Voltmer R., Wie der Wächter auf dem Turm. Ein Prediger und seine Stadt. Johannes
Geiler von Kayserberg (1445-1510) und Straßburg, Trier 2005.
Voltmer R., Irsigler F., Die europäischen Hexenverfolgungen der Frühen Neuzeit -
Vorurteile, Faktoren und Bilanzen, w: Hexenwahn. Ängste der Neuzeit. Begleit-
band zur gleichnamigen Ausstellung des Deutschen Historischen Museums, Berlin,
Kronprinzenpalais 3. Mai bis 6. August 2002, red. R. Beier-de Haan, R. Voltmer,
F. Irsigler, Berlin 2002.
Warminski T., Die Hexenprozesse im ehemaligen Polen, „Jahrbuch der Historischen
Gesellschaft für den Netzedistrikt zu Bromberg” 1892.
300
Warschauer A., Die älteste Spur eines Hexenprocess in Posen, „Zeitschrift der Histo-
rischen Gesellschaft für die Provinz Posen, zugleich Zeitschrift des Historischen
Vereins für den Netzedistrikt zu Bromberg” R. 4, 1889.
Weiss D. J., Reform und Modernisierung: Die Verwaltung des Bistums Bamberg in der
Frühen Neuzeit, „134. Bericht des Historischen Vereins Bamberg” 1998.
Weiss E., Die Hexenprozesse im Hochstift Würzburg, w: Unterfränkische Geschichte,
t. 3: Vom Beginn des konfessionellen Zeitalters bis zum Ende des Dreißigjährigen
Krieges, red. P. Kolb, E. G. Krenig, Würzburg 1995.
Weiss E., Würzburger Kleriker als Angeklagte in Hexenprozessen in den Jahren 1626-
1630, „Mainfränkisches Jahrbuch” R.. 40, 1988.
Wider alle Hexerei und Teufelswerk. Die europäische Hexenverfolgung und ihre Aus-
wirkungen auf Südwestdeutschlandy red. S. Lorenz, J. M. Schmidt, Ostfildern 2004.
Wijaczka J., Mgzczyzni ja ko ofiary procesöw o czary przed sqdern lobzenickim w drugiej
polowie XVII wiekuy „Czasy Nowozytne” 2004, t. 17.
Wijaczka J., Procesy o czary w Polsce w dobie Oswiecenia. Zarys problematyki, „Klio”
2005, nr 7.
Wijaczka J., Procesy o czary w Prusach Ksiqzgcych (Brandenburskich) w XVI-XVIII
wieku, Toruh 2007.
Wilde M., Die Zauberei- und Hexenprozesse in Kursachsen, Köln-Weimar-Wien 2003.
Wislicz T., Czary przed sqdami wiejskimi w Polsce w XVI-XVIII w., „Czasopismo
Prawno-Historyczne” 1997, t. 49, z. 1-2.
Wislicz T., Duchowiehstwo parafialne a religia ludowa na wsi polskiej XVII—XVIII
wieku, w: Przestrzeh religijna Europy Srodkowo-Wschodniej w sredniowieczu, red.
K. Bracha, P. Kras, Warszawa 2010.
Wislicz T., Spoleczehstwo Kleczewa i okolic w walce z czartem (1624-1700)y „Kwartal-
nik Historyczny” R. 112, 2004, nr 2.
Wislicz T., Spowiedz chlopa w Rzeczypospolitej (druga polowa XVI-XVIII w.)y „Kwar-
talnik Historyczny” R. 108, 2001, nr 4.
Wislicz T., Zarobic na duszne zbawienie. Religijnosc chlopöw malopolskich od polowy
XVI do kohca XVIII wieku, Warszawa 2001.
Wisniewski J. ks., Koscioly i kaplice na terenie bylej diecezji pomezahskiej 1243-1821
(1992), cz. 2, Elbing 1999.
Wisniowski E., Czarownic procesy, w: Encyklopedia katolickay t. 3, red. R. Lukszyk,
L. Biehkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1979.
Witaszek G., Biblia o szatanie - rzeczywistosc czy mit?, w: Teologia o szatanie, red.
K. Gözdz, Lublin 2000.
Wojciechowska B., Kosciöl wobec folkloru w Polsce w XIV i XV wieku, „Kieleckie Stu-
dia Teologiczne” 2014, t. 13.
Wojciechowski T., Dzialalnosc soborowa (bazylejska) Tomasza Strzempihskiego, „Prace
Historyczno-Archiwalne” 2002, t. 11.
Wolahski F., Kaznodziejstwo bernardyhskie w staropolskim systemie komunikacji spolecz-
nej schylku epoki saskiej. Studium ksztaltowania wyobrazeh i postawy Torun 2012.
Wolonczewski M., Biskupstwo zmujdzkiey tlum. M. Hryszkiewicz, przedmowa
S. Smolka, Krakow 1898.
301
Woronczak J., Procesy o czary przed poznahskim sqdem miejskim w XVI wieku, „Lite-
ratura Ludowa” 1972, nr 3.
Wozniak B., Walka z przesqdami na lamach „Monitora”, „Studia Historyczne” R. 47,
2004, z. 2.
Wozniakowa M., Sqd asesorski koronny (1537-1795), jego organizacja, funkcjonowanie
i rola w dziejach prawa chelminskiego i magdeburskiego w Polsce, Warszawa 1990.
Wyczanski A., Oswiata a pozycja spoleczna w Polsce XVI stulecia. Proba oceny umie-
jçtnosci pisania szlachty wojewôdztwa krakowskiego w drugiej polowie XVI w.y w:
Spoleczenstwo staropolskie. Szkice i studia, t. 1, red. A. Wyczanski, Warszawa 1976.
Wyczawski H. E. OFM, Biskup Piotr Gembicki 1585-1657, Krakow 1957.
Wygralak P., Stanowisko Kosciola wobec idolatrii i magii na terenach Galii i Hiszpanii
w poznej starozytnosci chrzescijahskiej (VI-VII w.), Poznan 2011.
Wyporska W., Witchcraft in Early Modern Poland, 1500-1800, Basingstoke 2013.
Wysocki J. ks., Jôzef Ignacy Ry bin ski, biskup wloclawski i pomorski 1777-1806. Zarys
biograficzny na tie rzqdôw diecezjq, Rzym 1967.
Zabobony, czary i magia w Kosciele starozytnym, red. M. Ozôg, ks. N. Widok, Opole
2013.
Zagolla R., Folter und Hexenprozess: Die strafrechtliche Praxis der Juristenfakultät
Rostock im 17. Jahrhundert, Bielefeld 2007.
Zalewska-Lorkiewicz K., Ksiqzç Ciemnosci. O sredniowiecznych wyobrazeniach sza-
tanay Warszawa 1996.
Zanke S., Johannes XXII., Avignon und Europa. Das politische Papsttum im Spiegel
der Kurialen Register (1316-1334)y Leiden-Boston 2013.
Zaremska H., Niegodne rzemioslo. Kat w spoteczehstwie Polski XIV-XVI w.y War-
szawa 1986.
Zdröjkowski Z., „Praktyka kryminalnay Jakuba Czechowicza. Jej zrôdla i system na tie
rozwoju wspolczesnego prawa karnego Zachodniej Europy, Torun 1949.
Zeddies N., Religio et sacrilegium. Studien zur Inkriminierung von Magie, Häresie und
Heidentum (4.-7. Jhdt)y Frankfurt am Main 2003.
Zenz E., Cornelius Loos - ein Vorläufer Friedrich Spees im Kampf gegen den Hexen-
wahn, „Kurtrierisches Jahrbuch“ R. 21, 1981.
Zielihska Z., Kanclerz Andrzej Stanislaw Zaluski wobec Rosji w latach 1734-1744, w: Bra-
da Zaluscy. Ich epoka i dzielo. Zbior studiow, red. D. Dukwicz, Warszawa 2011.
Zielihska Z., Poniatowski Michal Jerzy (1736-1794), biskup plocki, prymas Polski, prezes
Komisji Edukacji Narodowej, w: Polski Slownik Biograficzny, t. 27, Wroclaw 1982.
Zygner L., Kobieta-czarownica w swietle ksiqg konsystorskich z XV i poczqtku XVI w.y
w: Kobieta i rodzina w sredniowieczu i na progu czasow wczesnonowozytnych, red.
Z. H. Nowak, A. Radzimihski, Toruh 1998.
Zwi^zek J. ks., Katolickie poglqdy polityczno-spoleczne w Polsce na przelomie XVI
i XVII wieku w swietle kazan, Lublin 1977.
Zratko D., Biografia Fabiana Birkowskiego w swietle kazania pogrzebowego Adama
Makowskiego i badan archiwalnych, „Pamiçtnik Literacki” R. 96, 2005, z. 2.
302
INDEKS OSÔB
Achremczyk Stanislaw 144, 224
Adam, syn Kostrzeniny 259, 260
Adamczyk Joanna 19, 61
Adamiak Elzbieta 76
Agnieszka z Zabikowa 119,178
Akacjusz sw. 69
Albrecht von Bayern 240
Albrecht, arcybp 29
Alciati Andreas 14
Aldenhoven, dr 107
Aleksander IV, papiez 31, 40
Aleksander V, papiez 35, 36, 48
Aleksander VI, papiez 53
Aleksander VII, papiez 110
Aleksandrowicz Marian 166, 187
Aleksandrowska Elzbieta 188
Allanus z Lille 43
Alten Bokum Jan Kazimierz de 208
Amadeusz VIII, antypapiez 46
Ames Christine Caldwell 28
Angenendt Arnold 48
Anna z Oliwy 209
Antoni Padewski sw. 204, 233
Antoni z Florencji sw. 54
Arnold, dziekan w Alet 237
Arnolodo de Verdal zob. Arnold
Aschhausen Johann Gottfried von 86,
90, 93
Atman Julian 166, 172
Audisio Gabriel 41
August II, krol Polski 144, 145, 149, 159,
211, 224
August III, krol Polski 155, 169, 175, 224
Augustyn sw. 40, 54, 76
Baczewski Slawomir 162
Baier (Bayer) Andrzej Ignacy 142
Bailey Michael D. 46, 47
Baldauf Dieter 39
Baltruszajtys Grazyna 119
Baranowski Bohdan 18, 123, 124, 165,
188, 192-194, 206, 223
Baranowski Wojciech 171
Barbara sw. 69
Barbara z Radomia 205
Barberini Francesco 99, 100
Baroja Julio Caro 13
Baron Arkadiusz 23, 27, 130, 231
Bartkowa Dorota 189, 190
Bartkowa Petronela 210
Bartlomiej z Fréjus 233
Bartoszewicz Julian 160
Barycz Henryk 124
Baschwitz Kurt 12, 24
Bauer Dieter R. 11, 15, 99, 219
Bauer Max 13
Baumgart Hans 60
Bayern Albrecht von 240
Bazynska-Chojnacka Katarzyna 83
Beaune Jean de 32
Becquerer, dr 107
Bednacka Anna 139
Bednarkowa Agnieszka 210
Bednaruk Waldemar 131
Bednarz Mieczyslaw 120, 121
Behringer Wolfgang 10, 13, 14, 20, 29, 36,
42, 45, 49, 53, 65, 68-70, 82, 111, 219,
221, 222
Beier-de Haan Rosmarie 12
303
Bekier Krzysztof 256
Belch Pius 75
Beldowska Zuzanna 204
Bembus Mateusz 162
Benedykt XI, papiez 32, 237
Benis Artur 80
Bergerhausen Hans Wolfgang 85, 86,
Bernard z Clairvaux 26
Bernard z Como 46
Bernard ze Sieny 12, 37
Bialecki Konrad 218
Bidzinski Stefan 151
Bieda Ignacy 25
Bieniarzowna Janina 186
Biehkowski Ludomir 19
Bink Tatjana 34, 46, 47
Binsfeld Peter 57, 81, 82
Birch-Hirschfeld Annliese 19
Birkowski Fabian 178-180
Blauert Andreas 15, 41, 46, 50
Blazej sw. 69
Bock Dennis 39
Bodin Jean 57, 80
Bogdan Danuta 126, 127
Bogucka Maria 70
Bohenski Szymon 212, 213
Bohomolec Franciszek 200
Bohomolec Jan Chryzostom 150,
200
Bonifacy VIII, papiez 24, 31
Borst Arno 45
Borucina z Niedarow 188
Borzechowski Joannes 257
Borzyminski Marcin 175
Bossy John 10
Bougart Claude 56
Bracha Krzysztof 58, 59, 186
Braun Reiner 72
Breuers Dieter 220, 221
Briggs Robin 11, 225
Broedel Hans Peter 36, 41, 57, 58
Brojer Wojciech 72
Brunnemann Jakub 14
Brzeznicki Jakub 130
Brzostowski Konstanty Kazimierz 114,
156, 157
Brzostowski Pawel Ksawery 207
Brzychwa Maciej 142
Buchwaldöwna Paulina 176
Budzyk Kazimierz 78
Budzykowa Hanna 78
Bugaj Ryszard 59
Bukowska-Gorgoni Krystyna 162
Burchard z Wormacji 34
Burckhardt Friedrich 87
Burke Peter 15, 76
Butkiewicz Marian 144,155
Buttaroni Susanna 51
Butterwick Richard 209, 226
Bylina Stanislaw 58, 60
Byloff Fritz 13
Carafa della Spina Carlo 110
Carena Cesare 108
Cassini(s) Samuele de 13, 57
Castro Alfons de 180
Chlebowski Roch 205
Chmielnicki Bohdan 223
Chmielowski Benedykt Joachim 165, 166,
188, 202, 206
Chodyhski Stanislaw 175
Chodyhski Zenon 19, 20, 58, 59, 114, 121,
127, 128, 147, 152, 153, 156, 159
Chojnacka Katarzyna zob. Bazyriska-Choj-
nacka Katarzyna
Chojnacki Piotr 83
Ciecholewski Jerzy Michal 139
Ciolek Stanislaw 46
Conrad Hermann 39
Contzen Adam 82
Csonka-Takdcs Eszter 42
Cyriak sw. 69
Czacki Tadeusz 19, 120
Czaja z Brodow 260
Czajowa z Brodow 260
Czaplihski Wladyslaw 176
Czarnota Bella zob. Szwarcman-Czarnota
Bella
304
Czartoryska Izabela z Koreckich 134
Czartoryski Kazimierz Florian 19, 134-
139, 214, 221, 223, 248, 251, 262
Czartoryski Mikolaj 134
Czartoryski Teodor Kazimierz 153, 198
Czechnicka z D^bröwki (?) 206
Czechowicz fakub 15, 16, 133, 155
Dqbrowski Kazimierz 209
Dale Alkfed W. Winterslow 23
D^mbski Lukasz (1580-1661) 187
D^mbski Lukasz (1620-1659) 187
Damian z Borkowa 60
Danay Stanislaus 257
Davison Claire 41
Decker Rainer 20, 45, 83, 97-99, 103, 104,
107-111, 222
Degn Christian 39
Deliciosus Bernard 32
Delrio (Del Rio) Martin 57, 81, 82
Delumeau Jean 26, 30, 46, 49, 69-71, 73,
75, 82, 218, 219, 226
Dembowski Antoni Sebastian 141-143,
148, 164, 173, 175, 176
DenhofF Jerzy 150
Denisete z Arras 50
Dernalowicz Maria 175
Derslaw z Borzymowa 47
Deszczyhska Martyna 226
Detloffsche z Sopotu 210
Dillinger Johannes 14, 87
Dinzelbacher Peter 35
Dionizy sw. 69
Dippold Günter 89, 91-95
Dlabisz Michael 256
Dlugosz Teofil 163
Dobrkowa Zofia 259
Dobrowierski, pseudonim 198
Doktorek Lukasz 172
Domanski Krzysztof 114
Dornheim Johann Georg II von 90, 91,
93, 99, 101, 103
Dorota sw. 13
Dorota z Zakrzewa 61
Drabina Jan 30
Drach Peter Sredni 54
Drexel Jeremias 82
Drüppel Hubert 85-88
Druzbacka Elzbieta 147, 184, 185
Duby Georges 74
Duhr Bernhard 14, 111
Dukwicz Dorota 145
Dülmen Richard van 13
Dümbler (Dümler) Georg Wilhelm 102
Durrant Jonathan 82
Dwornicka Irena 117
Dydek Zbigniew 208
Dydyhski Jözef 198
Dygdala Boguslaw 154, 155, 164
Dygdala Jerzy 151, 160, 163, 164, 173,
224
Dynowska Maria 178
Ehrenberg Philipp Adolph von 86, 87,
90, 91
Eiden Herbert 72, 108
Einwag Georg 93
Elgot Jan 47
Erastus Thomas 14
Erazm sw. 69
Erazm z Rotterdamu 71
Estreicher Stanislaw 199
Eugeniusz IV, papiez 36
Eustachiewicz Leslaw 175
Ewa z D^bröwki 206
Ewich Johann 14
Exenberger Andreas 52
Eymerich Nicolaus 55
Faltermayer Christoph 87
Fanckel Servatius 54
Farinacci Prospero 264
Feliks V, papiez 46
Ferdynand II, cesarz 87, 101
Feugeyron Ponce 36
Fijalkowski Jözef 154
Filip II, kröl Hiszpanii 82
Filip Pi^kny, kröl Francji 31
305
Filip sw. 164
Firkovicius Romualdas 157
Flock Apolonia 99
Flock z d. Hofmann Dorothea 99-101
Flock Georg Heinrich 99
Flock, rodzina 101
Forner Friedrich 82, 90, 93, 100, 101
Franz Günther 34
Frenschkowski Marco 23
Friedt Johann Philipp 105
Fryderyk I, krôl Prus 144
Fryderyk II, cesarz 26, 29, 51
Fürstenberg Dietrich von 104
Fürstenberg Friedrich von 104, 106
Fürstenberg Kaspar von 104
Galosna Antonio 42
Galuszka Tomasz A. 31, 33, 36, 232,
236
Galwiaczek Tomasz 200
Gamalski Serafin 18, 192-198, 208
Gamba Félicien 41
Garczyhski Stefan 176
Gebsattel Johann Philipp von 89
Gehm Britta 88, 92, 93, 99, 101
Geiler Johannes 12, 57
Gelarowski Bonawentura 79, 166
Gembicki Piotr 171
Genuese Marco Antonio 152
Géraud Hugues 31
Gersmann Gudrun 36
Gierowski Józef 150, 158, 176, 224
Gigilewicz Edward 145
Gilles sw. 69
Girard René 64, 65
Glaber Rodulfus 73
Gladyszôwna Magdalena 162
Glauen Elisabeth 96
Glowa Stanislaw 25
Glueman Johann 101
Gnieckowa Dorota 119
Godyriski Mateusz 135, 138, 139
Goedelmann Johann Georg 14
Goerke Otto 135
Goleniowski Lukasz 210
Göltl Thomas 89, 90, 92, 94
Gomola Aleksander 28
Gorgoni Krystyna zob. Bukowska-Gor-
goni Krystyna
Gôralski Wojciech 144, 146, 147
Gorski Karol 190
Gôrski Zbigniew 143, 212
Gosier Georg 50, 52
Gostynski z Konina 187
Goszczyhska Miroslawa 65
Götz Roland 76
Gôzdz Krzysztof 72
Grabowska Anna zob. Sucheni-Grabow-
ska Anna
Grabowski Adam Stanislaw 173, 224
Grabowski Ambrozy 199
Gracjan, prawnik z Bolonii 34, 40, 54
Graf Tomasz 46
Greiffenclau Karl Philipp von 88
Gremper Jan 240
Gretser Jacob 82
Grodziski Stanislaw 117
Groicki Bartlomiej 15, 66
Grossé Ludwik 47
Grudzinscy, rodzina 135
Grunau Szymon 145
Grünpeck Joseph 70
Gryglewicz Filip 19
Grzegorz I Wielki sw. 54
Grzegorz VII, papiez 24
Grzegorz XIII, papiez 130
Grzegorz IX, papiez 27, 28
Grzegorz XV, papiez 109, 125
Grzybowski Michal 150, 185
Gui Bernard 32, 217, 218
Guttenberg Jan 76
Haan Georg 94
Haan Georg Adam 94
Haan Rosmarie de zob. Beier-de Haan
Rosmarie
Habsburgowie, dynastia 65
Hadrian VI, papiez 82
306
Hagelstein Georg 102
Hagender Othmar 30
Hansen Joseph 10, 28, 31-33, 35, 40, 41,
46, 48, 53, 57, 233, 235, 238
Harmening Dieter 11
Harsee Gregor 93, 102
Hatzfeldt Franz von 87, 88, 95
Haur Jakub Kazimierz 164, 165
Hauser Lucius 96
Haustadt Nikolaus 105
Hedemann Oskar 211
Hegeier Hartmut 20
Hell Kaspar 14
Hemmerlin Felix 35
Heppe Heinrich 13, 25, 28, 40, 67, 201
Herrenberger Matthäus 93
Heuser Peter Arnold 103, 104, 201
Hieronim sw. 54
Hille Iris 74,76
Hipler Franciszek 126
Hirschfeld Annlise zob. Birch-Hirschfeld
Annlise
Hirte Markus 65, 67
Hoffmann Margaret 90
Hofmann Dorothea zob. Flock z d. Hof-
mann Dorothea
Hofmann, rodzina 100, 102
Honoriusz III, papiez 26
Horst Ulrich 29
Hozjusz Stanislaw (1551-1579) 126
Hozjusz Stanislaw Jözef 153, 160
Hryszkiewicz M. 109
Hulewicz Jan 169
Hündlein, cyrulik 209
Hunger Konrad 110
Ingelheim Anselm Franz von 88
Innocenty III, papiez 26, 29, 202
Innocenty IV, papiez 24, 29, 40, 67
Innocenty VIII, papiez 12, 22, 52, 55, 82,
238
Institoris zob. Kramer Heinrich
Irsigler Franz 13, 34, 222
Iwon z Chartres 34
Jadwiga, swiniarka 216, 260
Jakub z Paradyza 47, 59
Jakub zw. Brabantczykiem 234
Jakub, bp plocki 60
Jakubowski Wojciech 21
Jan Chrzciciel sw. 127, 273
Jan Kazimierz, krol Polski 132
Jan Olbracht, krol Polski 115
Jan XXI, papiez 31
Jan XXII, papiez 22, 31-33, 35, 82, 218,
232, 233, 235, 236
Jan z Amanto 234
Janowska Zofia 208
Januszowski Jan 118
Jaquier Nicolas 35, 49
Jarochowski Kazimierz 211
Jaroszewicz-Piereslawcew Zoja 164
Jennings Margaret 73
Jerouschek Gunter 52, 53
Jezierski Andrzej 170
Joachim I Nestor 85
Jordan William Chester 68
Julian, lektor teologii w Gdansku 214, 265
Juliani Franciszek 237, 238
Juliusz II, papiez 82
Justynian, cesarz 54
Kabacihski Ryszard 143, 212
Kaczmarka Anastazja 210
Kaczor Dariusz 116
Kalinowski Rafal 73
Kaliskt III, papiez 37
Kaliszewski Bartlomiej 213, 214, 255,
257, 262
Kalowski Marcin 204
Kaluzny Jozef Cezary 225
Kamen Henry 83
Kania Ireneusz 24
Kanior Marian 145
Kanizjusz Piotr (Peter Canisius) 81
Kantak Kamil 194-197, 208
Kantor Piotr 60
Karbownik Henryk 19, 117, 131, 134,
152-154, 156, 157, 159-163
307
Karczmarczyk Marian 188
Karol V, cesarz 65
Karol XII, krol szwedzki 211
Karp Jözef (Jozafat) Michal 158
Karpiriski Franciszek 165
Karpowicz Michal Franciszek 183
Karwot Edward 10
Karys Wojciech 72
Kasabula Tadeusz 209
Kaufmann Arthur 66
Kaufmann Joseph 19, 139
Kemp Johann 104
K^sowski Aleksander 209
Kieckhefer Richard 24, 28, 32, 36, 37, 40,
47, 48, 217
Kierul Jerzy 47
Kitowicz Jgdrzej 175, 204
Klaniczay Gabor 42
Kleinheyer Gerd 39
Kleinöder-Strobel Susanne 221
Klein-Pfeuffer Margarete 65
Klemens IV, papiez 40
Klemens V, papiez 28, 31
Klemens VII, papiez 82
Klemens VIII, papiez 130
Kloczowski Jerzy 20
Kloos Ralph 89,90,92,94
Klose Hans-Christian 53
Kobylehski Jan 148
Koceniak Jan 142, 143, 148, 173, 175, 176
Kochanowski Andrzej 160
Kocjan Krzysztof 30
Koczerska Maria 19
Kolb Peter 85
Kolberg Oskar 128
Koll^taj Hugo 169, 173
Konarski Adam 130
Konarski Stanislaw 182, 224, 225
König Christian M. 57
Konrad z Marburga 27, 44
Kopernik Mikolaj 129
Koranyi Karol 61, 66, 130, 146, 153
Korczak Jerzy 77
Korolko Miroslaw 130
Korytkowski Jözef 153
Koscielak Stawomir 135
Koscielny Robert 79
Kostenreuter Johann 93
Kostrzenina Barbara 213, 214, 216, 255-
265
Kostrzewina Barbara zob. Kostrzenina Bar-
bara
Kowalewska Danuta 199, 200
Kowalski Piotr 164
Koziol Janusz 60
Kozlowska Agnieszka 166
Kozlowski Mikolaj 47
Kracik Jan 35, 75, 115, 170, 172, 174
Krajna-Wielatowski Andrzej 135
Krämer Claus 23
Kramer Heinrich (Institoris) 11, 12, 22,
50-57, 63, 65, 123, 180, 220, 222, 238,
239
Krämer Jörg-Wolf 23
Kras Pawel 25, 27, 28, 186
Krenig Ernst-Günther 85
Kriegseisen Wojciech 145
Kriptkowa Anna 260
Kromer Marcin 127
Krüger Katarzyna 135
Kruhelski Franciszek 158
Krystyna, wdowa 209
Krzysztof sw. 69
Krzyzanowski Adam 129
Krzyzanowski Julian 19
Kuberska Elzbieta 259
Kuchowicz Zbigniew 71, 174,223
Kuhschmaltz Franciszek 126
Kuklihski Michal 208
Kuklo Cezary 170
Kuntzman Christoph 139
Kuras Katarzyna 140
Kurczewski Jan 156, 157
Kuropatwa Stanislaw 60
Kurozw^cki Krzestaw 116
Kurys Agnieszka 30
Kurze Dietrich 43
Kutrzeba Stanislaw 121
308
Lachowski Sebastian 183
Lancre Pierre de 83
Lanzkranna Stefan 13
Lapis Bohdan 218
Lasocki Mikolaj 46, 47
Lasocki Zygmunt 189, 208
Le Franc Martin 46, 49
Le Goff Jacques 30
Le Roy Laudrie Emmanuel 43
Lecouteux Claude 11
Leger, m^czennik 73
Lehmann Hartmut 39, 69, 97
Leites Edmund 10
Lemovicis Jan de 234
Lenartowicz Andrzej 157
Leon X, papiez 82
Lercheimer (Witekind, Wilcken) Augus-
tin 14
Lesiowski Jan 79
Leski Wojciech Stanislaw 155, 163
Leszczyhska Cecylia 170
Levack Brian R 10, 36, 38, 41, 47, 64
Lewahski Julian 78
Lewinöwna Zofta 204
Librowski Stanislaw 59
Lickevic O. 120
Likowski Edward 127
Lilienthal Jacob Alois 127, 135
Lingk Jan Maciej 190
Litak Stanislaw 169-174,224
Loflamene Walter 234
Loos Cornelius 13, 81
Lorenz Sänke 11, 15, 25, 59, 99, 201, 219
Lorkiewicz Katarzyna zob. Zalewska-Lor-
kiewicz Katarzyna
LÖschin Gotthilf 209
Loudraux W. 30
Lucjusz III, papiez 25
Ludwik XIV, krol Francji 203, 204
Lutek Jan z Brzezia 47
Luter Marcin 63, 70, 76, 77, 145
Lab^cki Krzysztof 256, 257
Lahunowa Jakubowa 211
Laskarz Andrzej 59
Lubienski Kazimierz 150
Lugiewicz Aleksandra 11
Lukasiewicz Julian 170
Lukszyk Romulad 19
Machay Ferdynand 171
Maciej owski Bernard 78, 171, 172
Maciejowski Waclaw Aleksander 19, 167
Mackay Christopher S. 54
Madeyska Ewa 77
Madurowicz-Urbanska Helena 205
Maier Anneliese 32
Majewski Józef 54
Majowski Andrzej Józef 213, 261
Makarczyk Irena 164
Makowski Adam 178
Maksymilian I, cesarz 85
Maksymilian I, elektor bawarski 94
Malachowski Jan 162
Marcin V, papiez 35, 48
Marcinczak Bartosz 156,199
Marini Wilhelm 234
Masini Eliseo 98
Maslowska, wdowa 157
Massaiski Ignacy Jakub 157, 164, 183,
208, 224
Matthes Francois 69
Matuszewska Przemyslawa 204
Matuszewski Jacek 37
Matuszewski Józef 37
Matuszka Anna 212
Meggelin Joachim 82
Meier Robert 86, 95
Mergenthaler Marcus 65
Mespelbrunn Echter Julius von 85, 90
Mçcihski Jözef 200, 201
Micha! Korybut Wisniowiecki, kröl Pol-
ski 134
Midelfort Eric 221
Mielçcka, szlachcianka z Osna 143
Mielçcki, szlachcic z Osna 142
Mierzwihski, mieszczanin krakowski 167
Miethke Jürgen 202
309
Mikat Paul 39
Mikolaj I, papiez 40
Mikolaj, astrolog 60
Mikolajczyk Marian 118
Mikulski Krzysztof 143, 212
Milewska Marianna 147
Miroslawski Jözef 142
Mlynarka Ewa 210,211
Mlynkowa Barbara 166
Modestin Georg 45
Moeller Katrin 36
Molitor Ulrich (Ulryk) 14, 123
Montaigne Michel de 14
Monter William 204
Monterenzi Giulio 97
Mormando Franco 12
Mottmann Cornelius Heinrich 100
Muchembled Robert 12,46, 50, 71, 73-77,
79-81
Muchowski Maciej 182
Muelder Dirk 11
Müller (Möller) Jan Kazimierz 190-192
Müller Daniela 28
Müller Franciszek 161
Müller Wieslaw 20, 125, 163, 170, 172
Murczyhski Andrzej 225
Musial Stanislaw SJ 51
Naogeorgus (Kirchmeyer, Kirchmmair,
Neubauer) Thomas 70
Naruszewicz Adam 177
Nasiorowski Slawomir 78
Neser Hans-Jörg 12, 55-57, 218
Nettesheim Agrippa von 14
Nider Johannes 35, 46, 49, 55, 123
Niemiec Konrad 234
Niszczewski Antoni 141, 212
Nowak Zenon Hubert 60
Nowakowski Marcin Jözef 186, 187, 200,
266
Nowicka-Struska Anna 160, 162
Nowicki Michal 128
Nowicki Tomasz 173, 174
Nowodworski Michal 20
Oberman Heiko A. 76
Oberste Jörg 25, 26
Obirek Stanislaw 170
Oestling Michael 18, 22
Olexina z Zablotowa 187
Olszewski Mikolaj 58
Opalinski Krzysztof 175
Ossowski, jezuita 192
Ostrowska Barbara 145
Ozog Monika 24
Pallotto Giovanni Battista 99-101
Pantaleon sw. 69
Panus Kazimierz 150
Papierniczka Zofia 189
Parietibus Michal de 237, 238
Partyka Joanna 164
Patryk sw. 23
Patschovsky Alexander 27, 44
Pawel III, papiez 196
Pawel V, papiez 109
Pawel z Tarsu, sw. 237, 250
Pawlik Manfred 218
Pegg Mark Gregory 26
Pelczarowa Maria 135
Penchaclau Radulf 234
Pereira Benedykt 77
Peters Edward 46
Petersohn Jürgen 52, 53
Petz Wolfgang 219
Peypus Friedrich 57
Pfeuffer Margarete zob. Klein-Pfeuffer
Margarete
Pfister Christian 69
Piqtkowski Jözef 193
Piereslawcew Zoja zob. Jaroszewicz-Pie-
reslawcew Zoja
Pietras Henryk 23, 24, 27, 130, 231
Pihlajamäki Heikki 201
Pilaszek Malgorzata 16, 18, 19, 22, 61,
119, 120, 127, 129, 158, 161, 162, 175,
187-189, 206,210, 223
Piotr de Montespetroli zob. Piotr z Luny
Piotr sw. 240
310
Piotr z Luny 237
Pius II, papiez 37
Piwarski Kazimierz 134, 156
Plantsch Martin 12
Po-Chsia Hasia Ronnie 51
Pociecha Wladyslaw 116
Poes Eva 42
Pohl Herbert 91, 95, 96
Poklatecki Stanislaw 77
Polak Wojciech 120
Poniatowski Mich al Jerzy 149, 150, 164,
173, 185, 224
Ponicz Hans 60
Ponzinibio Giovanni Francesco 58
Porombecki Sebastian 167
Potkowski Edward 59
Praetorius Mateusz 161
Pratis Piotr de 233
Probest Hermann 96
Prokop Krzysztof Rafal 132, 152
Prusak Jan 161
Przedzihski 198
Przyluski Jakub 118
Pseudo-Kummean 24, 231
Pucek Robert 15
Quaglioni Diego 51
Raciborski Jozef Kazimierz 199
Radbruch Gustav 66
Radziminski Andrzej 60
Radziwill Jerzy 171
Rafacz Jozef 133, 155
Ragg Sascha 29
Rawski Grzegorz 25
Regina ze Stawiszyna 206
Reginon z Prüm 34
Regulus Wojciech 128, 129, 138
Reich Felix 116
Reiman Jacob 139
Reinhard Kaspar 107
Reiniger Szymon Mlodszy 135, 241
Reiniger Szymon Starszy 135, 241
Rémy Nicholas 80
Robakowski Andrzej 213, 261
Robbins Rossell Hope 35
Rogala Jadwiga 141
Rogala J^drzej 141
Rogala Katarzyna 141
Rohde Martin 31
Rojewski Andrzej 148
Rok Bogdan 186
Rontz Antoni 135
Rook Jan 161
Roos Keith L. 77
Rosenblatt Jozef 128, 167
Rostkowski Marcin 156
Rostworowski Emanuel 176
Rozek Michal 77
Rozemnundus Gotschalcus 273
Rudnicki Szymon 126
Rudolf Mnich 10
Rüghamer Paul 92
Rummel Walter 9, 66
Rupniewski (Rupniowski) Stefan Bogu-
slaw 151, 152
Ruskowa Magdalena 206
Russell Jeffrey B. 41
Rutkowski Jozef Leon 143
Rybihski Jozef Ignacy 143
Rychlowski Franciszek 120
Rymarz Wladyslaw 115, 117, 118
Sabina sw. 235
Salazar Frias Alonso de 83, 84
Salij Jacek 220
Salmonowicz Stanislaw 119, 120,223
Saluces Georges de (Georges di Saluzzo)
45
Santa Sabina Wilhelm zob. Wilhelm, bp
Beziers
Sarnicki Stanislaw 118
Sawicki Jakub 118, 119, 121, 145, 152, 153
Scaglia Desiderio 97, 98
Schatzmann Niklaus 41
Scheffler Jürgen 15
Schelle Paul Werner 53
Schild Wolfgang 25, 27, 37, 39, 46, 49
311
Schindler Norbert 145
Schlieff Valentin 135
Schmanck Burghard 101
Schmidt Burghart 227
Schmidt Hans-Joachim 31
Schmidt Jürgen Michael 25, 36
Schnyder André 57
Scholer Othon 81
Schönborn Johann Philipp von 88
Schormann Gerhard 104
Schreiner Klaus 202
Schulte Rolf 227
Schultheiß Heinrich von 103-107
Schumann Kunigund 89
Schwägelin Anna Maria 219
Schwarz Barbara 102
Schwarz Hans 102
Schwarzconz Jakob 93, 102
Schweiger Georg 12
Schwerdt Johann 87
Schwerhoff Gerd 15
Scot Reginald 14
Segl Peter 35, 50, 53
Seifert Petra 218
Semkowicz Wladyslaw 187
Settino Antonio di 42
Siebenhaar Ulrike 89
Siedlimowicz Stanislaw 161
Sieradzan Jacek 11
Sierakowski Waclaw Hieronim 166, 172
Sierakowski, ksi^dz 210
Sigmund, arcyksi^zç 52
Silnicki Tadeusz 46, 47
Simson Paul 116
Singer von Mossau Maria Renate 88
Skarga Piotr 120, 121, 124
Skarszewski Wojciech 185
Skimbrowicz Hipolit 129
Skowronska Emilia 220
Smolehski Wladyslaw 211
Smolihska Agnieszka 162
Smolinsky Heribert 29
Smolka Stanislaw 109
Sobieski Aleksander 161
Sochaniewicz Kazimierz 120
Sojka-Zielinska Katarzyna 119
Sokolowski Edward 192
Sokolowski Jözef 141
Solarczyk Marek 21
Soldan Wilhelm Gottlieb 13, 25, 28, 40,
67, 201
Soman Alfred 15
Sorbom Henryk 126
Sörlin Per 96
Spee Friedrich 14, 106, 138
Spina Bartolomeo 57, 273
Spinneus Bart zob. Spina Bartolomeo
Sprenger Jakub 22, 52-54, 57, 238, 239
Stahl Johann 120
Stanek Wojciech 143, 212
Stanislaw August Poniatowski, kröl Pol-
ski 149
Stanislaw Leszczyhski, kröl Polski 211
Stanislaw z Sobniowa 47
Stanislaw ze Skarbimierza 58
Stasiewicz Krystyna 147, 185, 224
Staszel Jan 199
Staszic Stanislaw 173
Stauffenberg Marquard Sebastian Schenk
von 95
Stefan Batory, kröl Polski 131
Stefan V, papiez 40
Steiner Johann Maximus 93
Steinruck Joseph 34
Stengel Georg 82
Stokes Laura 41
Stoll Jan Daniel 139
Stomma Ludwik 227
Strobel Susanne zob. Kleinöder-Strobel
Susanne
Ströhmer Michael 65, 69
Struska Anna zob. Nowicka-Struska Anna
Strzempihski Tomasz 47
Stucki Itha 44
Stucki Peter 44
Stupienko Agata 159
Subera Ignacy 119,121
Sucheni-Grabowska Anna 152
312
Suchora Grzegorz 189, 190
Suchora Jadwiga 189
Surmacz Walenty Józef 145, 146
Sykstus IV, papiez 51, 52
Symard Pierre 110
Synowiec Damian M. 174, 176
Syreñski (Syrennius, Syreniusz) Szymon
122
Szczepanski Jerzy 26
Szczubialka Michal 15
Szczurkowski Rafai 173, 200, 225, 226
Szczurowski Tymoteusz 183, 184
Szeliski Bartlomiej 198
Szeliski Jan 198
Szeliski Tomasz 198
Szembek Krzysztof Antoni 19, 139-141,
153, 160, 173, 211
Szembek Krzysztof arcybp gnieznieñ-
ski 194
Szembek Krzysztof Hilary 160
Szoldrski Andrzej 129, 134
Szorc Alojzy 164
Szuwalski Grzegorz 261
Szuwalski Jerzy 213
Szwarcman-Czarnota Bella 12
Szweda Adam 60
Szweda Joanna 60
Szwejkowski Krzysztof 148
Szymanowski Adam 26
Szymanski Adam 70
Szymanski Józef 74
Szymborski Wiktor 60
Szymko Jan 211
Szymkowa Agnieszka 212
Szymon z Trydentu 51
Szyszkowski Marcin 121, 151
Slusarska Malgorzata 164, 183, 207
Spiewaczka Regina 210, 211
Swieboda Wojciech 60
Tabacznik Bartlomiej 167
Takács Eszter zob. Csonka-Takács Eszter
Tanner Adam 14, 106
Tannoye Jehan 50
Tazbir Janusz 124, 125, 164, 165, 170,
175, 180, 211, 223
Tengler Ulrich 65
Textoris Piotr 233
Tholosan Claude 49
Thomasius Christian 14
Thrithemius (Heidenberg) Johannes 84
Thüngen Neithard von 89
Thurston Robert 47, 72
Toeppen Robert 190
Tomasz z Akwinu sw. 35, 54, 74, 75
Tomasz zw. Niemiec 234
Tomaszewski Kazimierz 141
Tomaszynski Kazimierz 212
Torquemada Juan de 35
Torrenté Uldry de 36, 48
Tr^ba Mikolaj 59
Trusen Winfried 99, 202
Tschacher Werner 34-36, 50, 53-57
Tschaikner Manfred 50, 52, 96
Turowski Kazimierz J. 120, 178
Tuwim Julian 153, 181, 253
Twardowski Samuel 160, 175
Tylkowski Wojciech 180, 181, 253
Tyszkiewicz Antoni Dominik 158
Tyszkiewicz Jerzy 125
Ugniewski Marek 209
Ulanowski Boleslaw 117
Unverhau Dagmar 39
Urban IV, papiez 67
Urban VIII, papiez 99
Urban Waclaw 61, 121
Urbañczyk Walenty 189
Urbanska Helena zob. Madurowicz-Ur-
bañska Helena
Urszula, pomywaczka 209
Uruszczak Waclaw 116, 117
Utterström Gustaf 69
Utz Tremp Kathrin 35, 36, 41-45, 48, 49
Valentinitsch Helfried 13
Vasold Ernst 93
313
Verdala Arnold de 237
Verhelst D. 30
Vetulani Adam 34
Vigante Ambrosius de 58
Voltmer Rita 9, 12, 13, 28, 57, 66, 108,
222
Wagner Ulrich 85
Walczakowicz Jan 187
Walerian, ksi^dz 206
Warminski Theodor 122, 141, 214, 215
Warschauer Adolf 60
Waskiewicz Jan 189
Watzen rode Lukasz 126
Weis Margareta 89
Weiss Dieter J. 89
Weiss Elmar 85, 87
Wenzel Reinhard 190
Wettynowie, dynastia 140
Weyer Johann zob. Wierus Johann
Wçzyk Jan 119
Wielatowski Andrzej zob. Krajna-Wiela-
towski Andrzej
Wieliczko Józef 208
Wierus (Weyer) Johann 14, 203
Wiesiolowski facek 129
Wijaczka Jacek 39, 139, 166, 195
Wilbertz Gisela 15
Wilde Manfred 29, 67
Wilhelm z Owernii 54
Wilhelm, bp Béziers 31, 32, 235, 237
Wilhelm, kardynal sw. Sabiny zob. Wil-
helm, bp Béziers
Wilhelmi Samuel 190
Wioteszka Jan 189
Wiprzecki Antoni 192
Wislicz Tomasz 119, 186, 208, 210, 161
Wisner Daniel 129, 130
Wisniewski Jan 190
Wisniowski Eugeniusz 19
Wit sw. 69
Witaszek Gabriel 72
Witwicki Jan Stanislaw 131, 132
Wladyslaw II Jagiello, kröl Polski 115
Wladyslaw IV Waza, kröl Polski 121, 134,
178
Wodzicki Stanislaw 205
Wöjcicki Kazimierz Wladyslaw 19
Wojciech ze Znina 178
Wojciechowska Beata 59
Wojciechowski Teofil 47
Wojtkowski Julian 126, 190
Wolahski Filip 200
Wolonczewski Maciej 109, 125, 158, 211
Woronczak Jan 119, 178
Wozniak Barbara 198
Wozniakowa Maria 133
Wujek Jakub 64
Wujkowski Jan Stanislaw Kostka 182
Wünsch Thomas 58
Wydiffe John 115
Wyczahski Andrzej 121,170
Wyczawski Hieronim E. 171
Wygarlak Pawel 24
Wyporska Wanda 18, 22, 128
Wysocki Jan 143
Wyzycki Mikolaj Ignacy 188
X. Z. Ch. zob. Chodynski Zenon
Zablocki Franciszek 213
Zabludowski Tadeusz 12
Zacharias Rainer 190
Zagolla Robert 40
Zakrzewska, zona Franciszka 212
Zakrzewski Franciszek 212
Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna 72, 73, 75
Zaluscy, bracia 145, 154, 176
Zaluski Aleksander Jözef 144, 145
Zaluski Andrzej Chryzostom 144
Zaluski Andrzej Stanislaw 145-148, 154,
224
Zaluski Jözef Andrzej 155, 156, 177, 185,
202-204
Z^mbkowic (Z^bkowic) Stanislaw 122-
124
Zamoyski Andrzej 225
Zanke Sebastian 31
314
Zaremska Hanna 60
Zaslawski Janusz 122, 123
Zawacki Teodor 164
Zbierzkowski Marcin 161
Zbierzkowski Pawel 161
Zdrojkowski Zbigniew 15,133
Zdunowski Jakub 122
Zeddies Nicole 23
Zehendter Christoph 96
Zeleski Samuel 204
Zemeke Johannes Teutonicus 26
Zenz Emil 13
Zielinska Katarzyna zob. Sojka-Zielinska
Katarzyna
Zielinska Zofia 145, 149
Zienkiewicz Michal Jan 157
Zwiqzek Jan 115
Zwicker Peter 43
Zychowicz Juliusz 218
Zygmunt August, kröl Polski 119, 130
Zygmunt Stary, kröl Polski 117
Zygner Leszek 60, 61
Zabinski Grzegorz 22
Zaryn Malgorzata 152
Zölkiewska Ewa Dorota 43
Zralko Dorota 178
Zydowski Adam 118
INDEKS GEOGRAFICZNY*
Afryka 10, 227
Akwin 35, 54
Alba 217
Alet 237
Alpy 35, 41, 43, 48, 49, 69
Alzacja 51
Amanto 234
Anglia 15, 49, 71, 73
Ansbach 221
Anvers 82
Aosta 42, 49
Arras 49, 50
Artois 49
Augsburg 51-53, 111, 144
Austria 51, 92
Au tun 75
Awinion 36, 233, 235-238
Azja Mniejsza 10
Baboszewo 208
Baltyk 68
Bamberg 77, 82, 84, 87-95, 99-103, 211
Barcin 139, 206
Bartholomäberg 96
Bawaria 51, 65, 77, 82
Bayreuth 221
Bazylea 35, 46, 51, 80
Bergamo 82
Bern 41, 45
Besançon 110
Béziers 31, 237, 238
Biala Gora 255
Bolonia 26, 58, 82, 90
Bonn 106
Bordeaux 83
Borkowo 60
Borzymow 47
Brandenburgia 43
Braniewo 111, 132, 152, 170, 173
Brema 52
Brescia 82
Bretania 24, 37
Briançon 45
Brno 53
Brody 213
Briinnstadt 86
Brzesc Litewski 79, 132
Brzezie 47
Buda 59
Burgundia 35, 45
Bydgoszcz 142, 162
Cahors 31
Cambrai 82
Carcassonne 32, 36, 45, 217, 235
Chartres 34
Chelmce 212
Chester 70
Chwaliszewo 61
Clermont 233
Cmolas 73
Como 46, 82, 109
Cremona 82, 108
Czechy 51, 53, 177
D^browka 206
* Nie uwzglçdniono hasel: Polska, Rzeczpospolita, Korona
317
D^mbrowka (D^browka Barcinska?) 206
Delfinat 41, 43-45, 49
Dobrzyn 60
Druja 211
Dzierzyzno zob. Dzierz^zno
Dzierz^zno 256
Eichstätt 82
Einsideln 110
Ellwangen 82
Elvira 23
Essex 71
Europa 10, 12, 15, 20, 21, 37, 39, 48, 49,
57, 60, 63, 67-70, 75, 81, 97, 99, 108,
218, 222, 224
Faenza 97
Fenouillèdes 237
Flandria 97
Florencja 54, 58, 68
Francja 27, 35, 40, 41, 43, 46, 49, 68, 75,
81, 83, 155, 204
Frankonia 221
Freiburg zob. Fribourg
Freising 24
Fréjus 233
Fribourg (niem. Freiburg im Üechtland
lub Freiburg) 40, 44, 45, 48
Fryburg zob. Fribourg
Fulda 82, 94
Galia 24
Gare (Wielki) 213, 256
Gdansk 111, 116, 128, 134, 135, 139, 141,
214, 241
Genua 42, 99
Gerolzhofen 85
Gniew 213
Gniewkowo 141
Gniezno 132, 134, 166
Gocanowo 212,213
Godziesze Wielkie 174
Gorzköw 199
Gorzuchowo 198
Granada 23
Graz 144
Grenoble 45
Grodzisk 128
Gromadzyn 208
Gronowo 211
Gryzonia (Graubünden) 109
Grzyböw, przedmiescie Gniezna 166
Gumin 208
Hallstadt 93
Hamburg 81
Haßfurt 86
Heidelberg 14
Herzogenaurach 89
Hiszpania 23, 24, 43, 45, 49, 74, 83, 84,
222
Hochstädt an der Donau 65
Holandia 155
Innsbruck 50, 52-54, 144
Inowroclaw 212
Iphofen 86
Irlandia 23
Janöw Podlaski 121,132,151
Jezioro Bodenskie 52, 144
Jezioro Genewskie 40, 41
Kalisz 174, 205
Kaluga 155
Kamieniec Podolski 151
Karina 139
Karlikowo 141
Kayserberg 12
Kazimierz 121
Kempten 219
Keyserberg 57
Kiszkowo 167, 198
Kitajgröd 151
Kleczew 161, 210
Kleparz 121
Klewan 262
Klodawa 133
318
Kolbuszowa 73
Köln zob. Kolonia
Kolonia (Köln) 52, 54, 55, 68, 82, 103-
106
Königshofen im Grabfeld 86
Konin 187
Konstancja 51, 217
Konst an ty nopol 26
Koscian 128, 210
Koscielec 141
Kowalewo 162
Koziebrody 148
Kozmin 189, 190
Krakow 47, 77, 114, 116, 117, 121, 144,
145, 150, 152, 155, 162, 163, 170, 172,
178, 186
Krautheim 86
Kronach 91, 93, 102
Kujawy 139
Kursztyn 256
Langwedocja 45
Laponia 76
Lichtenfels 94
Liczkowice 151
Lidzbark (Warminski) 126
Liège 82
Lille 43, 97
Lippe 15
Lipsk 144
Litwa 15, 208, 211, 120
Lizbona 178
Logroño 83
Lombardia 29, 43
Lombardia Górna 42
Londyn 70
Lotaryngia 51
Louvain 180
Lozanna 45
Lubawa 154, 192
Lublin 131, 172
Lucerna 45, 110
Luksemburg 51
Luny 236
Lwow 178
Lyon 26, 56
Lagiewniki 204
Lobzenica 139
Lukniki 211
Mâcon 75
Malbork 159, 191, 211
Malines 82
Malopolska 121, 174, 187
Marburg 44
Mazowsze 174, 208
M^towy Wielkie 190,191
Mediolan 109, 110
Melegiany 158
Men 68
Metz 82
Michelau 86
Moguncja 34, 52, 82, 86, 91, 95, 96
Monachium 81
Montaillou 43
Morawy 53
Montespetroli 237
Morze Srödziemne 68
Morzeszczyn 256
Mosela 68
Moskwa 155
Nadrenia Polnocna-Westfalia 104
Namur 82
Nawarra 83
Neuchâtel 45
Niderlandy 49, 82
Niedary 188
Niemcy 14, 19, 29, 35, 49, 81, 155, 238,
239, 252
Niemcy Pölnocne 39
Niemiecki Bröd 256
Nieszawa 121
Norwegia 122
Norymberga 53, 57, 99, 102, 221
Nowa Géra 174
Nowe nad Wisl^ 206, 261
319
Oberschwarzach 86
Ochenfurt 86
Oliwa 209, 201
Olsiady 125
Olomuniec 53, 54
Osno 142
Owernia 54
Paderborn 24, 103, 104, 111
Padwa 29, 58, 130, 139
Pamier 217
Paradyz 47
Paryz 50, 155, 163
Pays de Labourd 83
Piaski 212
Piemont 41-43
Pinerolo 42
Piotrkowice 141
Piotrkow (Trybunalski) 117, 155, 172
Plochcinek 261
Plochocin 213
Ptock 132
Plonsk 189,208
Podlasie 142, 174
Polskie Brody 213, 255, 265
Pomorze 43, 122, 248, 251
Portugalia 31, 49, 177, 222
Poznan 16, 17, 60, 61, 128, 138, 178, 194,
210, 222, 252
Pr^dnik 167
Prowansja 36, 45
Prüm 34
Prusy 76
Prusy Krolewskie 192
Prusy Ksi^z^ce 39
Pultusk 148
Radom 205
Rawa 144
Rawenna 72
Regensburg 53, 101, 102, 222
Ren, rzeka 28, 52, 68, 239
Riteln 138
Rodan 35, 48
Rodez 233
Rohr k. Regensburga 53
Rosja 68
Rothenfels 86
Rotterdam 71
Rözany 147
Rus 20, 198
Rus Halicka 187
Rybna 187
Rzesza 46, 51, 55, 65, 70, 81, 82, 85, 86,
91, 99, 102-104
Rzeszöw 208
Rzucewo 161
Rzym 10, 12, 20, 51, 52, 63, 99, 126, 130,
132, 139, 145, 149, 150, 152, 156, 163,
173, 177, 192, 207, 238, 240, 241, 248
Sabaudia 35, 36, 41, 45, 46
Saksonia 177
Salzburg 13, 52, 53
Salzkotten 103
Sambor 176
Sandomierz 172
Sarnowo 210
Saueriand 104
Scharmede 103
Schlettstadt 50, 51
Schwyz 110
Seligenstadt 96
Seußling 89
Siena 37
Sierpc 148
Sion 82
Skandynawia 39, 68, 69
Skarbimierz 58
Sk^pe 192
Stuzewo 142
Sobniöw 47
Sopot 141,210
Spira (Speyer) 54, 94
St. Gotthard 45
Stare Szkoty (Gdansk) 145
Stawiszyn 206
Strasburg 12, 50-52, 238, 240
320
Suffolk 73
Sulzbach 86
Szampania 75
Szaty 208
Szczepanowice 139
Szczuczyn 155
Szwajcaria 35,40,41,45,48,
Sl^sk 134
Tarnowo 212
Tczew 139
Tessin 45
Todi 12
Toledo 73
Torczyn 152
Tournai 82
Tr§bczyn 210
Trechtinghausen 96
Trewir 13, 52, 81, 82
Troyes 75
Trydent 51, 110, 171
Tuluza 27, 32, 45, 217, 235
Turyn 42, 58
Tybinga 13
Tymbark 61
Tyrol 52
Überlingen 144
Unterzell 88
Uri 45
Valais (Wallis) 41, 45, 48
Vannes 24
Varniai zob. Wornie
Vaud 45
Verdal 237
Vienne 26, 28
Vierzehnheiligen 69
Volkach 86
Vorarlberg 96
Waatland 41
Walencja 31
Wallis zob. Valais
Warmia 132, 256
Warszawa 132, 142, 145, 149, 152, 155,
199, 211
Weismain 94, 95
51,109,110 Wejherowo 141
Wenecja 68, 80, 82
Wenigumstadt 96
Werl 106
Westfalia 103, 104, 106, 107
Wieden 13, 92, 99, 101, 102, 140, 144
Wielen 135
Wielkopolska 18, 129, 133, 161, 198
Wierzyca, rzeka 213
Wilno 114,163,183
Wisington 73
Wisla, rzeka 121
Wittenberga 130
Witwica 131
Wlochy 35, 37, 40, 41, 43, 45, 46, 49, 57,
68, 97, 108, 139, 222
Wloclawek 116, 139, 173
Wormacja 34, 65
Wornie (Varniai) 211
Württemberg 67
Würzburg 77, 82, 84-88, 90, 91, 95, 104,
219
Wyspy Brytyjskie 68
Zablotowo 187
Zagosc 205
Zakrzewo 61
Zehendtgrueb 96
Zeil am Main 90-94, 102
Zeiltzheim 86
Zembrowo 142
Zlotowo 135, 210
Zlotow 139
Zabikowo 119, 178
Zmudz 211
Znin 178
321
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Wijaczka, Jacek 1960- |
| author_GND | (DE-588)132671492 |
| author_facet | Wijaczka, Jacek 1960- |
| author_role | aut |
| author_sort | Wijaczka, Jacek 1960- |
| author_variant | j w jw |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV044022853 |
| ctrlnum | (OCoLC)973196939 (DE-599)BVBBV044022853 |
| edition | Wydanie 1 |
| era | Geschichte 1500-1800 gnd |
| era_facet | Geschichte 1500-1800 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02656nam a2200493 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV044022853</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20170331 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">170131s2016 xx |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788375434071</subfield><subfield code="9">978-83-7543-407-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)973196939</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV044022853</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wijaczka, Jacek</subfield><subfield code="d">1960-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)132671492</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku</subfield><subfield code="b">(na tle europejskim)</subfield><subfield code="c">Jacek Wijaczka</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Neriton</subfield><subfield code="c">2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">321 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. Seiten 275-302. Indeksy</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1500-1800</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Magie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4036966-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Aberglaube</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000096-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Aberglaube</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000096-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Magie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4036966-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1500-1800</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029430313</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV044022853 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-12-24T05:40:21Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788375434071 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029430313 |
| oclc_num | 973196939 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 321 Seiten |
| publishDate | 2016 |
| publishDateSearch | 2016 |
| publishDateSort | 2016 |
| publisher | Wydawnictwo Neriton |
| record_format | marc |
| spellingShingle | Wijaczka, Jacek 1960- Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Magie (DE-588)4036966-3 gnd Aberglaube (DE-588)4000096-5 gnd |
| subject_GND | (DE-588)2009545-4 (DE-588)4036966-3 (DE-588)4000096-5 (DE-588)4046496-9 |
| title | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) |
| title_auth | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) |
| title_exact_search | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) |
| title_full | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) Jacek Wijaczka |
| title_fullStr | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) Jacek Wijaczka |
| title_full_unstemmed | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku (na tle europejskim) Jacek Wijaczka |
| title_short | Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku |
| title_sort | kosciol wobec czarow w rzeczypospolitej w xvi xviii wieku na tle europejskim |
| title_sub | (na tle europejskim) |
| topic | Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Magie (DE-588)4036966-3 gnd Aberglaube (DE-588)4000096-5 gnd |
| topic_facet | Katholische Kirche Magie Aberglaube Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029430313&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT wijaczkajacek kosciołwobecczarowwrzeczypospolitejwxvixviiiwiekunatleeuropejskim |