Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903)
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Bulgarian |
| Veröffentlicht: |
Veliko Tărnovo
Astarta
2007
|
| Ausgabe: | 1. izd. |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV023059544 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20080110 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 071220s2007 xx a||| |||| 00||| bul d | ||
| 020 | |a 9789543500383 |9 978-954-350-038-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)219435817 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV023059544 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
| 041 | 0 | |a bul | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Rumpos, Dimitrios Joanis |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki |b (1844 - 1903) |c Dimitrios Joanis Rumpos |
| 250 | |a 1. izd. | ||
| 264 | 1 | |a Veliko Tărnovo |b Astarta |c 2007 | |
| 300 | |a 230 S. |b Ill. | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a In kyrill. Schr., bulg. - Zsfassung in griech. Sprache u.d.T.: Bulgaroi kathēgētez kai mathētez stē theologikē scholē tēz Chalkēz | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1844-1903 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Hochschullehrer |0 (DE-588)4025243-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Theologische Hochschule |0 (DE-588)4185084-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Bulgaren |0 (DE-588)4088623-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Chalki |0 (DE-588)4136573-2 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Chalki |0 (DE-588)4136573-2 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Theologische Hochschule |0 (DE-588)4185084-1 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Hochschullehrer |0 (DE-588)4025243-7 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Bulgaren |0 (DE-588)4088623-2 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1844-1903 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSBMuenchen |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 09041 |g 499 |
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 09034 |g 495 |
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 09041 |g 495 |
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 09034 |g 499 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016262803 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1819690007994040320 |
|---|---|
| adam_text | СЪДЪРЖАНИЕ
ВЪВЕДЕНИЕ В ПРОБЛЕМАТИКАТА
.....................9
ГЛАВА
I.
СВЕЩЕНОТО БОГОСЛОВСКО
УЧИЛИЩЕ НА ОСТРОВ ХАЛКИ
................... 18
1.
Състояние на богословската просвета
до средата на
XIX
в
....................................... 18
2.
Основаване на Халкинското
богословско училище
....................................24
3.
Вътрешна организация
....................................32
4.
Сгради
...........................................................41
ГЛАВА ВТОРА. СЛАВЯНСКИЯТ ЕЗИК И
ПРЕПОДАВАТЕЛИТЕ БЪЛГАРИ В
БОГОСЛОВСКОТО УЧИЛИЩЕ НА
ОСТРОВ ХАЛКИ
............................................56
1.
Въвеждане на славянски език в
учебната програма
.........................................56
2.
Използването на славянския език
в богослужението
..........................................62
3.
Биография
-
дело и произведения
на българите преподаватели
по славянски език
........................................67
Йоан Димитриевич (неизв.)
..........................67
Неофит
Рилски (ок.
1793 - 4.1.1881)..............71
Партений Зографски (ок.
1820 - 1875)...........83
Антим Михайлов
(1816 -
1.ХИ.1888)
.............86
ГЛАВА ТРЕТА. БЪЛГАРСКИТЕ УЧЕНИЦИ В
БОГОСЛОВСКОТО УЧИЛИЩЕ НА
ОСТРОВ ХАЛКИ
...........................................105
1.
Списък на учениците
.....................................105
Антим Михайлов
(1816 - 1888).....................109
Дамаскин Рилец
(1817 - 1877).....................113
Филарет
Варненски (ок.
1821 - 1875)...........121
Димитър Стойчев
(1837 - 1907)...................128
Марко
Балабанов
(1837 - 1921)....................134
Григорий Хилендарец
(1828 - 1898)..............140
Одисеи Пошшколов
(1841 - 1937)................149
Евгений Мишайков
(1831 -
неизв.)
...............157
Христо Михайлов
(1840 -
неизв.)
.................163
Василий Михайлов
(1848 - 1927) .................167
ГЛАВА
4.
АРХИВЪТ ТИПАЛДОН-ЯКОВАТОН
... 179
1.
Общи сведения
.................................................179
2.
Превод на документи, свързани
с
българското участие в Богословското
училище на о. Халки
........................................183
ЗАКЛЮЧЕНИЕ
...................................................205
ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΣ
(1844 - 1903)............................................................................211
АРХИВИ И АРХИВНИ ИЗТОЧНИЦИ
...............222
БИБЛИОГРАФИЯ
...............................................223
ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΣ
(1844-1903)
Το έργο των Βούλγαρων αρχιερέων, οι οποίοι
πρωτοστάτησαν στην θρησκευτική και δημόσια ζωή της χώρας
κατά τον
19°
αιώνα, μέχρι πριν μερικά χρόνια ήταν παρα¬
μελημένο σε μεγάλο βαθμό από τη βουλγαρική ιστοριογραφία.
Ένα μεγάλο μέρος από αυτούς μορφώθηκε και διαμόρφωσε την
προσωπικότητα του στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το
γεγονός αυτό από μόνο του απαιτεί μια εξήγηση στα προβλή¬
ματα, τα οποία είναι σχετικά με την ίδρυση της Σχολής και τη
συμμετοχή Βούλγαρων καθηγητών και μαθητών σ αυτήν.
Για περίπου
150
χρόνια η Σχολή προετοιμάζει προσω¬
πικότητες του πνεύματος και της δημόσιας ζωής καθώς και
επιστήμονες, μερικοί από τους οποίους είναι μεταξύ των πιο
σημαντικών φυσιογνωμιών του καιρού τους. Η εμφάνιση της
είναι φυσικό επακόλουθο της εξέλιξης στην ελληνική πνευ¬
ματική κίνηση. Στην περίοδο από την ίδρυση της Σχολής μέχρι
τα τέλη του 19ου αιώνα έντονη είναι και η βουλγαρική παρουσία.
Μεταξύ των καθηγητών συναντάμε τα ονόματα των: Ιωάννη
Δημητριάδη (αγν.), Νεόφυτου Ριλλιώτη (περ.
1793-4.1.1881),
Παρθενίου ιερομόναχου (περ.
1820-1875)
και Άνθιμου Μιχαήλ
ή Μιχαήλωφ
(1816-1.12.1888),
ενώ μεταξύ εκείνων που
μορφώθηκαν και διαμόρφωσαν προσωπικότητα στη Χάλκη είναι
οι: Δοσίθεος Στοίλωφ
(1837-1907)
αργότερα μητροπολίτης
Σαμοκοβίου, Μάρκος Βαλαβάνωφ
(1837-1921)
αργότερα δις
υπουργός Εξωτερικών, Γρηγόριος Χιλιανδαρινός
(1828-1898)
αργότερα μητροπολίτης Ρουστσουκίου κ.ά.
Σημαντικός είναι ο αριθμός των έργων της ελληνικής
βιβλιογραφίας που είναι αφιερωμένος στη Θεολογική Σχολή,
αλλά πάντα στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται το πρόβλημα
211
σχετικά με τη συμβολή της στην ελληνική παιδεία και Εκκλη¬
σία. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν κινηθεί και οι: Απόστο¬
λος Μέξης, Βασίλειος Σταυρίδης, Γεώργιος Τσέτσης, Βαρθολο¬
μαίος Φιλαδέλφειας κ.ά. Στη βουλγαρική βιβλιογραφία αυτά τα
προβλήματα εξετάζονται αποσπασματικά.
Κύριος σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να φανερώσει το
θετικό ρόλο αυτού του εκπαιδευτικού ιδρύματος για την
πνευματική ανάπτυξη και την πολιτιστική ανόρθωση των βαλκα¬
νικών λαών και πιο συγκεκριμένα του βουλγαρικού λαού. Σε
σχέση με το γεγονός αυτό οι προσπάθειες μου διευκολύνθηκαν
από τα ντοκουμέντα που σώζονται στα αρχεία της Θεολογικής
Σχολής στη Χάλκη (Τουρκία) και στην Κεφαλλονιά (Ελλάδα).
Στο έργο αυτό χρησιμοποιήθηκε πολυσύνθετη μέθοδος εργασίας
με διαφορετικές πηγές, καθώς στην πρώτη θέση βρίσκονται τα
συγγράμματα των ιστορικών της εποχής μας και οι εργασίες
των μαθητών, οι οποίοι γράφουν εκτελώντας τα μαθητικά τους
καθήκοντα. Αυτά έχουν και αξία πηγών, παραθέτοντας παράλ¬
ληλα λεπτομέρειες για τη ζωή στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης
εκείνη την περίοδο. Η σημασία της αλληλογραφίας, η οποία
διεξάγεται από τον Σχολάρχη της Σχολής Κωνσταντίνο Τυπάλδο
με την Εφορία και το Πατριαρχείο, όπως και αυτή από και προς
τον Νεόφυτο Ριλλιώτη είναι το ίδιο σημαντική για την εξέταση
της συμμετοχής των Βούλγαρων σ αυτό το εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Δεν πρέπει να παραλειφθεί ότι χρησιμοποιήθηκαν και πολλά
γενικά έργα σχετικά με την βουλγαρική αναγέννηση καθώς και
σημαντικός αριθμός ερευνών που περιέχουν στοιχεία για τη
βουλγαρική παρουσία στη Θεολογική Σχολή.
Μέχρι τις αρχές του
19™
αιώνα ο αριθμός των σχολείων
που βρίσκονται στις περιοχές δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου
της Κωνσταντινούπολης δεν είναι αρκετός και οι εκπαιδευό¬
μενοι δεν έχουν τη δυνατότητα μόρφωσης. Επίσης, δεν υπάρ¬
χουν θεολογικά ιδρύματα, τα οποία να φροντίζουν για υψηλό
επίπεδο σπουδών. Στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα ξεχωρίζουν
κάποια κέντρα ελληνικής παιδείας μέσα στα όρια της
212
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων είναι τα
σχολεία στη Σμύρνη, Κυδωνιά και στη Χίο. Πόλος έλξης για
πολλούς νέους είναι το Πανεπιστήμιο Αθηνών από το
1837,
καθώς και το σχολείο του γνωστού Έλληνα παιδαγωγού Θεόφι¬
λου Καΐρη στην Άνδρο. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης
το οποίο επιθυμεί η εκπαίδευση των μαθητών να γίνεται σε
πνεύμα ορθόδοξης πίστης δεν συμφωνεί πάντα με την μόρφωση
που δίνεται στα υπάρχοντα σχολεία. Στις περισσότερες
περιπτώσεις τα μέτρα που παίρνονται από την πλευρά του
Πατριαρχείου, όπως η απαγόρευση λειτουργίας τέτοιων σχο¬
λείων και η μη αποδοχή των αποφοίτων τους ως δασκάλων, δεν
είναι αρκετά και μόνο αποδεικνύουν την αναγκαιότητα για ένα
Θεολογικό ίδρυμα.
Στα μέσα του
19™
αιώνα από τα ελληνικά σχολεία στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεχωρίζει η Μεγάλη του Γένους
Σχολή στην Ξηροκρήνη. Αυτή είναι το παλαιότερο ελληνικό
ίδρυμα για απόκτηση υψηλού επιπέδου μόρφωσης, το οποίο
ιδρύθηκε μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από
το Πατριαρχείο. Οπως στα προαναφερόμενα σχολεία έτσι και
στη Σχολή αυτή, οι γνώσεις που δίνονται είναι περιορισμένες
για τον σκοπό και για το επίπεδο ανάπτυξης της θεολογικής
επιστήμης. Η δραστηριοποίηση της προπαγάνδας από την
πλευρά των καθολικών και των προτεσταντών, η οποία
υποστηρίζεται και από την τουρκική κυβέρνηση, έχει σοβαρές
επιδράσεις, παρότι μικρές σε διάρκεια, ανάμεσα στον χριστιανικό
πληθυσμό. Το Πατριαρχείο έχει ανάγκη από υψηλά καταρ¬
τισμένο κλήρο, ο οποίος να υποστηρίζει τις ιδέες της ανατολικής
Ορθόδοξης Εκκλησίας και να μπορεί να αντισταθεί με επιτυχία
απέναντι στις δυτικές επιδράσεις των διάφορων μορφών υλισμού
καθώς και των αντιχριστιανικών φιλοσοφικών συστημάτων. Με
αυτό το σκοπό ιδρύεται η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, γεγο¬
νός το οποίο γίνεται πραγματικότητα την 1η Οκτωβρίου του
1844.
Ιδρυτής της είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γερμανός Δ
(1842-1845
και
1852-53).
213
Η θέση που καταλαμβάνει η Σχολή και ο ρόλος της ως κέντρο
θεολογικής παιδείας των εκπροσώπων του ελληνορθόδοξου
κόσμου οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στους καθηγητές της και
στους μαθητές της. Γνωρίζοντας τις ανάγκες της Εκκλησίας,
το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης επιλέγει με αυστηρά
κριτήρια τους καθηγητές έχοντας υπόψη του τη θεολογική
κατάρτιση, το κύρος και τον ιεραρχικό τους βαθμό. Επίσης με
ιδιαίτερη προσοχή το Πατριαρχείο επιλέγει και τους μαθητές
της Σχολής. Αυτοί οι οποίοι επιθυμούν να εισαχθούν πρέπει να
είναι κληρικοί ή μοναχοί ή λαϊκοί άγαμοι. Οι μαθητές πρέπει
να είναι υγιείς και αυτό να αποδεικνύεται από πιστοποιητικό
υγείας, έγγραφο απαραίτητο για την είσοδο τους. Επίσης, πρέπει
να παρουσιάζουν και εγγυητική επιστολή από τον εγγυητή τους,
κάτω από την προστασία του οποίου παραμένουν μέχρι το τέλος
της φοίτησης τους. Οι υποψήφιοι οι οποίοι δεν τελείωσαν το
γυμνάσιο πρέπει να δίνουν εισαγωγικές εξετάσεις. Από το
περιεχόμενο του εκπαιδευτικού προγράμματος γίνεται φανερό,
ότι εδώ αποκτούν πολύπλευρη γενική και θεολογική μόρφωση.
Εκτός από αυτό οι μαθητές ασκούνται γράφοντας διαφόρων
ειδών εργασίες με σκοπό όχι μόνο την καλύτερη εκμάθηση και
γραφή της ελληνικής γλώσσας αλλά και την κατάλληλη προε¬
τοιμασία τους για την μελλοντική εκκλησιαστική και δημόσια
ζωή.
Το πρόγραμμα μαθημάτων διευρύνεται συνεχώς, συμπερι¬
λαμβάνοντας όλο και περισσότερα μαθήματα, γεγονός το οποίο
δείχνει την ανοδική πορεία της Σχολής και την αναπροσαρμογή
της στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της θεολογικής επιστήμης
και της Εκκλησίας. Η εκπαίδευση η οποία έχει μορφή μοναστι¬
κής αδελφότητας και σκοπός της είναι να προετοιμάσει άξιους
κληρικούς, προφανώς είναι κάπως πιο διαφορετική από τα άλλα
σχολεία. Σπουδαία Θέση στη ζωή των μαθητών κατέχει ο
τακτικός τους εκκλησιασμός στον ναό, καθώς και η εξάσκηση
τους στη ρητορική και στο κήρυγμα. Η λειτουργική ζωή τελικά
214
είναι εκείνη που προσδιορίζει την ιδιαιτερότητα των αποφοίτων
της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης ως θεολόγων.
Στην αρχή η Σχολή στεγάζεται στην ανακαινισμένη μονή
της Αγ. Τριάδας, αλλά με το πέρασμα των χρόνων το κτίριο
αποδεικνύεται ακατάλληλο για να φιλοξενήσει δεκάδες μαθητές
προερχόμενους από όλα τα μέρη της γης. Μετά το σεισμό της
28ις Ιουνίου
1894
η μονή καταστρέφεται με εξαίρεση τον ιερό
ναό. Έτσι το
1896
το κτίριο ξαναχτίστηκε από τα θεμέλια με
σχέδια μοντέρνας αρχιτεκτονικής, έργο του αρχιτέκτονα
Περικλή Φωτιάδη και προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες
και απαιτήσεις. Το υπάρχον για περισσότερο από ένα αιώνα
κτίριο διατηρείται έως σήμερα σε άριστη κατάσταση.
Κατά την τέταρτη δεκαετία του
190U
αιώνα οι χριστιανοί των
σλαβικών επαρχιών διεκδικούν την απομάκρυνση των κληρικών
του Πατριαρχείου και την τέλεση της θείας λειτουργίας στη
σλαβονική γλώσσα. Τέτοιου είδους κατάρτιση μπορούν οι ιερείς
να αποκτήσουν στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στην οποία
από το
1846
αρχίζει να διδάσκεται η σλαβονική γλώσσα. Ένα
χρόνο αργότερα και μετά την είσοδο της στο πρόγραμμα μαθη¬
μάτων αρχίζει και η χρήση της στη θεία λειτουργία μέσα στον
ναό της Σχολής. Από μόνο του το γεγονός ότι στο πρόγραμμα
υπάρχει θέση και για τη σλαβονική γλώσσα είναι ένα αξιοση¬
μείωτο στοιχείο για την εξέλιξη της. Για να βοηθήσουν στην
καλύτερη εκμάθηση της οι καθηγητές ετοιμάζουν διάφορα
εγχειρίδια και μεταφράσεις, οι οποίες χρησιμοποιούνται όχι
μόνο μέσα στη Σχολή αλλά βρίσκουν και θερμή υποδοχή στα
σχολεία των σλαβικών επαρχιών. Πολλοί Έλληνες συγγραφείς
θέλουν να κάνουν γνωστά τα έργα τους μεταξύ των Σλάβων και
για αυτό το λόγο τα μεταφράζουν στη σλαβονική γλώσσα. Το
γεγονός αυτό αποτελεί μια αρχή στην πνευματική γνωριμία των
βαλκανικών λαών. Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ανεξάρ¬
τητα από το τι επιδιώκει το Πατριαρχείο με την ένταξη της
σλαβονικής γλώσσας στο πρόγραμμα μαθημάτων και τη χρήση
της στη θεία λειτουργία από μόνο του το γεγονός αυτό έχει
215
θετικό ρόλο. Απόφοιτοι της Σχολής αυτής είναι μελλοντικοί
κληρικοί και καθηγητές, οι οποίοι χρησιμοποιώντας τη
σλαβονική γλώσσα στις λειτουργίες και στα κηρύγματα τους
θα δώσουν τη δυνατότητα σ ένα μεγάλο μέρος του λαού να
καταλάβει και να εισχωρήσει στη χριστιανική πίστη.
Η ίδρυση της έδρας της σλαβονικής τον Μάιο του
1847
απαιτεί τον διορισμό άρτια καταρτισμένων καθηγητών
ταυτόχρονα στην ελληνική και σλαβονική γλώσσα. Στην αρχή
η θέση του καθηγητή καταλαμβάνεται προσωρινά από τον
Ιωάννη Δημητριάδη, ενώ αργότερα από τον Νεόφυτο Ριλλιώτη,
ιερομόναχο Παρθένιο και Άνθιμο Μιχαήλωφ. Το έργο των δύο
πρώτων καθηγητών Ι. Δημητριάδη και Ν. Ριλλιώτη είναι
εξαιρετικά δύσκολο, καθώς λείπει η παράδοση και περισσότερο
η έλλειψη βιβλίων. Αυτοί από την αρχή δημιουργούν τις
προϋποθέσεις για την αποδοχή αυτού του μαθήματος. Ο Ι.
Δημητριάδης συντάσσει τη «Γραμματική της σλαβονικής
γλώσσας», γραμμένη στα ελληνικά για να χρησιμοποιείται από
μεγάλο μέρος μαθητών. Ο Νεόφυτος Ριλλιώτης στηρίζοντας στη
δική του μακρόχρονη παιδαγωγική πείρα και στην πλούσια
συγγραφική του δραστηριότητα, δημιουργεί ένα αξιόλογο
βοήθημα τη «Χρηστομάθεια της σλαβονικής γλώσσας» που
συνοδεύεται από ένα σλαβοελληνικό λεξικό, το οποίο περιέχει
τις λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Χρηστομάθεια. Η επιθυμία
του Ν. Ριλλιώτη να βοηθήσει στην εκμάθηση της σλαβονικής
γλώσσας, καθώς και στη διάδοση της μεταξύ των ελληνικών
κύκλων, τον οδηγούν στο να ασχοληθεί και με αρκετές μετα¬
φράσεις όπως: της «ακολουθίας του Πατριάρχη Φωτίου», της
«ακολουθίας του Αγ. Παΐσίου», του Εκκλησιαστικού σλαβονικού
τυπικού και της Συλλογής ψαλμών. Απόδειξη για το μεγάλο
κύρος του Ν. Ριλλιώτη στον τομέα της μετάφρασης, μας δίνει
το γεγονός ότι συχνά ο ίδιος αξιολογεί μεταφράσεις συναδέλφων
του έπειτα από εντολή του Πατριαρχείου. Ανεξάρτητα από το
δύσκολο έργο που επιτελούν στην Χάλκη ο Ι. Δημητριάδης και
ο Ν. Ριλλιώτης μένουν ικανοποιημένοι από τις συνθήκες, τους
216
συναδέλφους τους και περισσότερο από τη δυνατότητα που
έχουν για δημιουργικό έργο. Και οι δύο καθηγητές υποστη¬
ρίζονται και εγκαρδιώνονται από τον Σχολάρχη Κωνσταντίνο
Τυπάλδο
(1795-1867),
ο οποίος διευθύνει επιτυχημένα τη Θεολο¬
γική Σχολή για είκοσι περίπου χρόνια
(1844-1864).
Η δράση των δύο επόμενων καθηγητών ιερομόναχου Παρ¬
θενίου και Άνθιμου Μιχαήλωφ στρέφεται κυρίως προς την
χρήση της σλαβονικής γλώσσας στη θεία λειτουργία και την
απομάκρυνση των ιεραποστόλων της δυτικής προπαγάνδας από
τις σλαβικές επαρχίες. Παρότι η παρουσία του ιερομόναχου
Παρθενίου στη Χάλκη είναι μικρή σε διάρκεια η σημασία της
αντίθετα είναι αξιόλογη. Αυτός αποτελεί μια από τις πιο σεμνές
και λιγότερο γνωστές προσωπικότητες της βουλγαρικής
αναγέννησης, ενώ η ζωή και το έργο του στη Θεολογική Σχολή
απαιτούν την προσοχή μας. Στο έργο αυτό παρουσιάζονται
επίσης και νέες άγνωστες πτυχές της ζωής του πρώτου
Βούλγαρου Έξαρχου Ανθίμου Α . Αυτός είναι ένας από τους
πρώτους μαθητές στη Θεολογική Σχολή, όπου αργότερα διορί¬
ζεται καθηγητής της σλαβονικής και προσωρινός Σχολάρχης
αυτού του ιδρύματος
(03.09.1865).
Ως μαθητής της Σχολής ο
ίδιος φέρει την εμπιστοσύνη του Πατριαρχείου, αλλά αυτό δεν
τον εμποδίζει σε κρίσιμες στιγμές να πάρει το μέρος του λαού
του. Ως καθηγητής ο Άνθιμος ξυπνά τη βουλγαρική συνείδηση
στους Βούλγαρους μαθητές, ενώ στους υπόλοιπους μαθαίνει να
τιμούν και να σέβονται τους σλαβικούς λαούς.
Η μόρφωση που αποκτούν οι Βούλγαροι μαθητές στη
Θεολογική Σχολή, τους ανοίγει το δρόμο προς τα πανεπιστήμια
της Ευρώπης. Η σωστή εκμάθηση των Ελληνικών, τους δίνει
τη δυνατότητα για άμεση γνωριμία με την αρχαία και νέα
ελληνική λογοτεχνία και ποίηση, με τα αυθεντικά της έργα,
καθώς και μ εκείνα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας μεταφρασμένα
στα Ελληνικά. Απ όλα αυτά αποκτούν εφόδια και ιδέες για να
διαμορφώσουν απόψεις σχετικά με τα κύρια προβλήματα του
καιρού τους στον οποίο ζουν. Με βάση τις γνώσεις που αποκτούν
217
σ αυτό το ίδρυμα πραγματοποιήθηκε η περαιτέρω πνευματική
πρόοδος και ο επαγγελματικός προσανατολισμός μιας γενιάς
Βούλγαρων. Κάποιοι απ αυτούς ανήλθαν τα ύπατα εκκλησια¬
στικά αξιώματα, ενώ άλλοι πρωτοστάτησαν στα γράμματα, στις
επιστήμες και στη δημόσια ζωή. Στους καταλόγους των αποφοί¬
των της Σχολής της Χάλκης συναντάμε τα ονόματα των:
Δαμασκηνού Ριλλιώτη
(1817-1878)
μητροπολίτη Βελισσού,
Φιλάρετου (περ.
1821-1875)
αρχιμανδρίτη στη Βάρνα, Οδυσσέα
Παπανικολάου
(1841-1937)
μητροπολίτη Βάρνας και Πρεσλάβας,
Ευγένιου Μισαήκωφ (1831-αγν.), Χρίστου Μιχαήλωφ (1840-αγν.),
Βασίλειου Μιχαήλωφ
(1848-1927)
μητροπολίτη Ρουστσουκίου
κ.ά. Εκτός απ αυτούς στη βουλγαρική και στην ελληνική
βιβλιογραφία αναφέρονται και άλλοι Βούλγαροι μαθητές, οι
οποίοι για τον ένα ή άλλο λόγο δεν κατάφεραν να ολοκλη ρώσουν
τη φοίτηση τους στη Θεολογική Σχολή. Με βάση τις πηγές που
για πρώτη φορά δημοσιεύονται στο βιβλίο αυτό παρατίθεται και
ένας πλήρης κατάλογος από ονόματα Βούλγαρων μαθητών.
Επίσης διορθώνονται και κάποιες ανακρίβειες σχετικές με την
βιογραφία του μητροπολίτη Σαμοκοβίου Δοσίθεου του Μάρκου
Βαλαβάνωφ και του μητροπολίτη Γρηγόριου Χιλιανδαρινού, ενώ
για άλλες προσωπικότητες άγνωστες στη βουλγαρική
ιστοριογραφία παραθέτονται βιογραφικά πορτρέτα με βάση τα
νέα δεδομένα από το αρχειακό υλικό της Σχολής στη Χάλκη.
Ο μητροπολίτης Δοσίθεος είναι ο πρώτος Βούλγαρος επίσκο¬
πος χειροτονημένος από Βούλγαρους ιεράρχες. Αυτός είναι
γεννημένος στη Σόφια με το κατά κόσμο όνομα Δημήτριος
Σωτηρίου. Ένα χρόνο αργότερα μετά την είσοδο του στη
Θεολογική Σχολή γράφει τις πρώτες του εργασίες στα πλαίσια
των μαθητικών του υποχρεώσεων. Η πρώτη, είναι μια προσπάθεια
σύνταξης ενός βιογραφικού που συνοδεύεται από μια περιγραφή
της πόλης της Σόφιας, καθώς και από μια έκθεση στην οποία
παρουσιάζει τον χαρακτήρα του άθεου. Στο αρχείο της Χάλκης
σώζονται και κάποιες εργασίες που είναι συνταγμένες υπό μορφή
αλληλογραφίας. Το γύμνασμα αυτό γίνεται, γιατί έχει ως
218
αποτέλεσμα την καλή προετοιμασία των μαθητών στον τομέα
αυτό, κάτι που θα τους είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στη μελλοντική
τους καριέρα. Όλα λοιπόν αυτά ωφελούν τον Δημήτριο όπου
αργότερα ως ανώτατος κληρικός, η αλληλογραφία και η σύνταξη
κηρυγμάτων και λόγων αποτελούν το κύριο μέρος των υποχρε¬
ώσεων του. Φτάνοντας στην τελευταία τάξη, σύμφωνα με την
παράδοση που επικρατεί στη Σχολή, ο Δημήτριος έπρεπε να
κηρύξει το λόγο του θεού κατά τη περίοδο των νηστειών του
Πάσχα σ εκκλησίες τις Κωνσταντινούπολης, αλλά ως λαϊκός
δεν μπορεί να εκπληρώσει αυτήν τη μαθητική του υποχρέωση.
Ανάλογη είναι και η κατάσταση και μ άλλους τελειόφοιτους
της Σχολής. Ανεξάρτητα από την πίεση του Πατριαρχείου και
του Σχολάρχη αυτός παραμένει λαϊκός μέχρι την αποφοίτηση
του από τη Σχολή. Πιθανόν η άρνηση του να χειροτονηθεί από
το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης να συνδέεται με την
άποψη του, ότι το βουλγαρικό εκκλησιαστικό πρόβλημα θα
επιλυθεί γρήγορα και η ανακήρυξη της βουλγαρικής Εξαρχίας
είναι ζήτημα χρόνου.
Στη Θεολογική Σχολή ο νεαρός Δημήτριος γνωρίζεται και
συνάπτει φιλία με συμπατριώτες του, ένας από τους οποίους
είναι και ο Μάρκος Δημητρίου Βαλαβάνωφ. Ο τελευταίος είναι
μια από τις πιο ζωηρές προσωπικότητες της μεταπελευθερωτι-
κής ζωής στη Βουλγαρία. Για τη δική του προετοιμασία και
παρουσία στο δημόσιο και πολιτικό βίο, αναμφίβολα μεγάλο ρόλο
παίζει η αγωγή και η μόρφωση που απέκτησε στη Χάλκη. Από
τα έγγραφα, τα οποία σώζονται στο αρχείο της Χάλκης μπορούμε
να συμπεράνουμε την ακριβή ημερομηνία από την παραμονή
του στη Σχολή, κάτι το οποίο δεν είναι ξεκαθαρισμένο στη
βουλγαρική ιστοριογραφία. Το περιεχόμενο των γυμνασμάτων
του δείχνει μια καλλιτεχνική κλήση, ενώ το ιδιόχειρα γραμμένο
βιογραφικό δίνει απάντηση σε μια σειρά από ερωτήματα σχετικά
με τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Στα πρώτα χρόνια της παρου¬
σίας του στη Σχολή, βουλγάρικη συνείδηση στον Μάρκο Βαλα¬
βάνωφ, καθώς και στους άλλους Βούλγαρους μαθητές δεν έχει
219
διαμορφωθεί. Αυτή ξυπνάει σταδιακά μέσα τους, με την
αναζωπύρωση του εκκλησιαστικού ζητήματος και χάρη κάποιων
συναντήσεων που οργανώνονται υπό την πρωτοβουλία του
συμμαθητή τους και συμπατριώτη τους διάκονο Γρηγόριο όπου
σ αυτές εκθέτουν τα πιο σοβαρά εθνικά ζητήματα.
Αντίθετα από τους άλλους ομοεθνείς του ο Γρηγόριος
μεγαλώνει σ ένα ελεύθερο κράτος τη Ρωσία, στην οποία οφείλει
το φιλελεύθερο πνεύμα του και τη διαμόρφωση εθνικής
συνείδησης. Η έλλειψη αρχειακού υλικού σχετικού με τα πρώτα
χρόνια της ζωής του, είναι η αιτία για την λανθασμένη άποψη
που επικρατεί στη βουλγαρική ιστοριογραφία για ένα από τα
πιο σπουδαία βιογραφικά στοιχεία, την ημερομηνία και τον τόπο
γέννησης του. Στην ιδιόχειρα γραμμένη αυτοβιογραφία του στη
Θεολογική Σχολή ο Διάκονος Γρηγόριος αναφέρει ως τόπο
γέννησης του την πόλη Ελένα, επαρχία Τυρνόβου, ενώ ως έτος
γέννησης του το
1832.
Η προσωπική του υπόδειξη είναι η πιο
κατηγορηματική απόδειξη, αλλά και ως υποστήριξη αυτής της
θέσης πρέπει ν αναφέρω, ότι και στο δίπλωμα του από τη Σχολή
της Χάλκης αναφέρεται επίσης η πόλη Ελένα ως τόπος γέννησης
του. Για την ανάδειξη του ως καλός θεολόγος και την ανάρρηση
του στα ύπατα εκκλησιαστικά αξιώματα σημαντικό ρόλο έπαιξε
και η παρουσία του στη Χάλκη. Το έργο του ως μητροπολίτη
έχει ως στόχο την ανύψωση της Εκκλησίας ως πνευματικό
θεσμό, στην οποία δεν θα έχει ανάμειξη η πολιτική εξουσία.
Μετά την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας και κυρίως μετά
την απελευθέρωση της Βουλγαρίας, γίνεται όλο και πιο δύσκολο
έως αδύνατο για τους Βούλγαρους να σπουδάσουν στη
Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Από την μία, είναι η σχέση των
δύο Εκκλησιών, ενώ από την άλλη η εχθρική στάση της
τουρκικής κυβέρνησης. Για το λόγο αυτό η παρουσία Βούλγαρων
μαθητών στη Χάλκη σταματάει την τελευταία δεκαετία του 19ου
αιώνα. Για τους υπόλοιπους μαθητές τα μαθήματα στην Ιερά
Θεολογική Σχολή της Χάλκης συνεχίζονται μέχρι το
1985,
όπου
λόγω έλλειψης αυτών διακόπτονται. Το γεγονός αυτό είναι
220
αποτέλεσμα μιας διαδοχικής πίεσης από την πλευρά της
τουρκικής κυβέρνησης απέναντι στη Σχολή. Το πρώτο βήμα
γίνεται το
1961,
όταν απαγορεύεται η φοίτηση στους μοναχούς
του Αγίου όρους. Δύο χρόνια αργότερα αυτή η απαγόρευση
αφορά όλους τους Έλληνες πολίτες, ενώ από το
1964
έχουν
δικαίωμα φοίτησης μόνο όσοι είναι Τούρκοι υπήκοοι. Τέλος, το
1971
η τουρκική κυβέρνηση κατάφερε το καίριο πλήγμα κατά
της Σχολής, καθώς περιέλαβε στο νόμο περί απαγόρευσης της
λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων και τη Θεολογική Σχολή
της Χάλκης.
Η επαναλειτουργία της Σχολής θα διαδώσει εκ νέου το
αιώνιο οικουμενικό πνεύμα της Ορθοδοξίας, θα συντελέσει στην
πνευματική ανάπτυξη και την πολιτιστική ανόρθωση των
βαλκανικών λαών και ταυτόχρονα θα δικαιώσει το σκληρό και
δίκαιο αγώνα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίου.
221
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Rumpos, Dimitrios Joanis |
| author_facet | Rumpos, Dimitrios Joanis |
| author_role | aut |
| author_sort | Rumpos, Dimitrios Joanis |
| author_variant | d j r dj djr |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV023059544 |
| ctrlnum | (OCoLC)219435817 (DE-599)BVBBV023059544 |
| edition | 1. izd. |
| era | Geschichte 1844-1903 gnd |
| era_facet | Geschichte 1844-1903 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02247nam a2200505 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV023059544</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20080110 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">071220s2007 xx a||| |||| 00||| bul d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789543500383</subfield><subfield code="9">978-954-350-038-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)219435817</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV023059544</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">bul</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Rumpos, Dimitrios Joanis</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki</subfield><subfield code="b">(1844 - 1903)</subfield><subfield code="c">Dimitrios Joanis Rumpos</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">1. izd.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Veliko Tărnovo</subfield><subfield code="b">Astarta</subfield><subfield code="c">2007</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">230 S.</subfield><subfield code="b">Ill.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In kyrill. Schr., bulg. - Zsfassung in griech. Sprache u.d.T.: Bulgaroi kathēgētez kai mathētez stē theologikē scholē tēz Chalkēz</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1844-1903</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Hochschullehrer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4025243-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Theologische Hochschule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4185084-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bulgaren</subfield><subfield code="0">(DE-588)4088623-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Chalki</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136573-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Chalki</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136573-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Theologische Hochschule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4185084-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Hochschullehrer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4025243-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Bulgaren</subfield><subfield code="0">(DE-588)4088623-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1844-1903</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSBMuenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">499</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">499</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016262803</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Chalki (DE-588)4136573-2 gnd |
| geographic_facet | Chalki |
| id | DE-604.BV023059544 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-12-23T20:44:56Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789543500383 |
| language | Bulgarian |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016262803 |
| oclc_num | 219435817 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 230 S. Ill. |
| publishDate | 2007 |
| publishDateSearch | 2007 |
| publishDateSort | 2007 |
| publisher | Astarta |
| record_format | marc |
| spellingShingle | Rumpos, Dimitrios Joanis Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) Hochschullehrer (DE-588)4025243-7 gnd Theologische Hochschule (DE-588)4185084-1 gnd Bulgaren (DE-588)4088623-2 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4025243-7 (DE-588)4185084-1 (DE-588)4088623-2 (DE-588)4136573-2 |
| title | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) |
| title_auth | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) |
| title_exact_search | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) |
| title_full | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) Dimitrios Joanis Rumpos |
| title_fullStr | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) Dimitrios Joanis Rumpos |
| title_full_unstemmed | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki (1844 - 1903) Dimitrios Joanis Rumpos |
| title_short | Bălgarski prepodavateli i učenici v bogoslovskoto učilište na ostrov Chalki |
| title_sort | balgarski prepodavateli i ucenici v bogoslovskoto uciliste na ostrov chalki 1844 1903 |
| title_sub | (1844 - 1903) |
| topic | Hochschullehrer (DE-588)4025243-7 gnd Theologische Hochschule (DE-588)4185084-1 gnd Bulgaren (DE-588)4088623-2 gnd |
| topic_facet | Hochschullehrer Theologische Hochschule Bulgaren Chalki |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016262803&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT rumposdimitriosjoanis balgarskiprepodavateliiucenicivbogoslovskotoucilistenaostrovchalki18441903 |