An Analysis of Verses Related to Shafaat in the Quranic Integrity

Geçmişte olduǧu gibi günümüzde de şefaat inancını, başta Ehl-i Sünnet olmak üzere çoǧunluk kabul ederken bazı kesimler kabul etmemektedir ve her iki taraf da görüşlerini Kur'ân ile temellendirmektedir. Kur'ân incelendiǧinde konuyla ilgili âyetlerin bir kısmının şefaatin varlıǧından, bir kısmının da yokluǧundan bahsettiǧi görülecektir. Bâtılın hiçbir şekilde kendisine nüfuz edemediǧi/edemeyeceǧi ilahi bir kitap olan Kur'ân'ın en önemli özelliklerinden biri de onda birbirini yalanlayan çelişkili bilgi ve hükümlerin olmamasıdır. Şu hâlde şefaatin hem inkârı hem de ispatı konusunda referans alınan Kur'ân'ın, şefaati hem onaylaması hem de reddetmesi ilahi kelam ile baǧdaşmayan paradoksal bir durumdur. Bu da Kur'ân'ca makbul ve merdÛt görülen iki ayrı şefaat türünü ve aralarındaki farkları tespite, dolayısıyla da ilgili âyetleri bütünsel olarak incelemeye sevk etmektedir. Dolayısıyla makalenin konusunu, Kur'ân bütünlüǧünde olumlanan ve olumsuzlanan şefaat olgusu ve olumlanan şefaatin dua/istiǧfâr ve vesile ile olan ilişkisi oluşturmaktadır. Makale kapsamında Kur'ân'da şefaatle ilgili âyetler ret-kabul çizgisinde ele alınarak hem baǧlam hem de lafız açısından analizleri yapılacaktır. Buna göre kısaca şefaatin tanımı yapıldıktan sonra Kur'ân'da Allah'ın izin vermediǧi ve izin verdiǧi yani ret-kabul çizgisinde olumlanan ve olumsuzlanan şefaat türlerinin neler olduǧu ele alınacaktır. Kur'ân bütünlüǧünde olumsuzlanan yani bazı âyetlerde varlıǧı reddedilen şefaatin ya müşriklerin putlarına isnat ettikleri ya da kâfirlerin kıyamet günü asılsız rahmet beklentilerini ifade eden şefaat olduǧu ortaya çıkmış olacaktır. Müşriklerin Allah'ın dışındaki varlıklara izafe ettikleri ve kâfirlerin beklentilerinden oluşan şefaatin bu türünün varlıǧı Kur'ân'da kesin bir dille reddedilmiştir. Müşriklerin ve kâfirlerin bu şekildeki bâtıl şefaat anlayışlarını reddeden âyetlerden hareketle şefaat olgusunun bütünsel olarak inkârı ve bunun temelinin Kur'ân'da olmadıǧı iddiası kanaatimizce isabetli görünmemektedir. Ayrıca Kur'ân'da şefaat olgusunun bulunmadıǧı iddiasının sadece müşrik ve kâfirlerin şefaat anlayışlarını reddeden âyetlere ve Kur'â'n'a bütünsel yaklaşımdan uzak bir yönteme dayandıǧı söylenebilir. Çünkü Kur'ân bütünsel olarak incelendiǧinde Allah'ın şefaati bütünüyle ve mutlak anlamda reddetmediǧi ve Allah'ın izni dâhilinde gerçekleşeceǧinin belirtildiǧi görülmektedir. Buna göre Kur'ân'da bir de Allah'ın izni ile gerçekleşebilecek müşrik ve kâfirlerin şefaat anlayışından farklı