Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı
Alevi Bektaşi tarikatı içinde yetişmiş son postnişin olan Ali İlhami Dede hakkında kaynaklarda çok az bilgi bulunmaktadır. Daha önce birkaç farklı kitapta rastlanan şiirleri, torunu tarafından düzenlenerek 20. yüzyıl başlarında yaşadığı çevre başta olmak üzere, dergâhının bulunduğu mekân ve tarihi g...
Gespeichert in:
| Veröffentlicht in: | Folklor/edebiyat 2021-01, Vol.27 (105), p.279-298 |
|---|---|
| 1. Verfasser: | |
| Format: | Artikel |
| Sprache: | eng ; tur |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Volltext |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
| container_end_page | 298 |
|---|---|
| container_issue | 105 |
| container_start_page | 279 |
| container_title | Folklor/edebiyat |
| container_volume | 27 |
| creator | Nazlı,Atiye |
| description | Alevi Bektaşi tarikatı içinde yetişmiş son postnişin olan Ali İlhami Dede hakkında
kaynaklarda çok az bilgi bulunmaktadır. Daha önce birkaç farklı kitapta rastlanan
şiirleri, torunu tarafından düzenlenerek 20. yüzyıl başlarında yaşadığı çevre başta
olmak üzere, dergâhının bulunduğu mekân ve tarihi gelişiminin de yer aldığı bir
divan olarak yayınlanmıştır.
Ali İlhami Dede’nin hayatı hakkında satır aralarında yer alan sınırlı bilgiler dışında,
eserde gördüğümüz şairin bağlı olduğu dergâhın 10. yüzyıldan itibaren piri ve
posta oturan dede ve babaların ad silsilesi oldukça önemlidir. Tarihî kaynaklarda
yer alan Battal Gazi’nin medfun bulunduğu yer, devamında Danişment Gazi ile
olan bağı, Selçuklu Hakanları ve Osmanlı Padişahlarının dergâhla olan bağları,
yaptırdıkları bakım ve onarımların ayrıntılı olarak anlatıldığı eserde, özellikle türbelerde
bulunan kitabelerin divana aktarılması Alevi Bektaşi silsilesinin çıkarılması
açısından da önemlidir.
Divan’da Ali İlhami Dede’ye ait 49 şiir yer almaktadır. Dört, beş ve altı mısralı
bu şiirlerin, hem aruz hem de hece ölçüsü ile yazılması, Onun Türk şiirinin genel özelliklerini bildiğinin de göstergesidir. Şiirlerin konuları, Hz. Allah sevgisi, Hz.
Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hüseyin, on iki imam, Kerbelâ, Battal Gazi,
Hacı Bektaşi Veli üzerinde odaklanırken ayrıca tabiat güzellikleri, tarikat kuralları,
aşk ve dünyanın faniliği de işlenmiştir. Ali İlhami Dede şiirlerinde genel olarak
İlhami mahlasını kullanmış ancak bazı şiirlerinde bir tamlama ve betimleme unsuru
olarak ‘Abdal, Derviş, Fakir, Garip’ gibi tasavvufi kavramlarla İlhami Abdal,
Garip İlhami, Fakir İlhami ya da İlhami Derviş mahlaslarını da kullanmıştır.
Çalışmamızda, Ali İlhami Dede’nin divanında yer alan Alevi - Bektaşi tarikatının
Battal Gazi ile olan bağlantısı ve onun şiirlerinin konuları ve tanıtılmasına yer
verilmektedir. Çalışmamızın bu önemli mutasavvıffın şiirleri hakkında ilk çalışma
olması açısından da yol gösterici olacağını düşünmekteyiz. |
| doi_str_mv | 10.22559/folklor.1558 |
| format | Article |
| fullrecord | <record><control><sourceid>proquest_ideal</sourceid><recordid>TN_cdi_proquest_journals_2701104413</recordid><sourceformat>XML</sourceformat><sourcesystem>PC</sourcesystem><sourcerecordid>2701104413</sourcerecordid><originalsourceid>FETCH-LOGICAL-i1708-87f30295e11790a85333fe287389da5b8dad0b4fb1aecb05c22cc63b5cbe7553</originalsourceid><addsrcrecordid>eNpFjr1OwzAUhT2ARFU6sltiYUnxT25tIzGUtkClSCzdIzu5Ud26DiRtJTZeg5dA8Az0SXgSIhWJs5zl03cOIRecDYUAMNdVHdahboYcQJ-QHpeMJSo1_IwM2nbFuoAyGkyP3N75hm5t45ffH3SPrV_bGzoOnh4-w9JuPJ1iiT9v79FH6nzwcYOvGGnp9zYevs7JaWVDi4O_7pPF_WwxeUyyp4f5ZJwlniumE60qyYQB5FwZZjVIKSsUWkltSgtOl7ZkLq0ct1g4BoUQRTGSDgqHCkD2yeVR-9zULztst_mq3jWxW8yFYpyzNOWyo66OlC_Rhjp2Z_EfnE9n4yznIh1JJn8BS55ZPg</addsrcrecordid><sourcetype>Aggregation Database</sourcetype><iscdi>true</iscdi><recordtype>article</recordtype><pqid>2701104413</pqid></control><display><type>article</type><title>Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı</title><source>DOAJ Directory of Open Access Journals</source><source>EZB-FREE-00999 freely available EZB journals</source><creator>Nazlı,Atiye</creator><contributor>Turan,Metin</contributor><creatorcontrib>Nazlı,Atiye ; Turan,Metin</creatorcontrib><description>Alevi Bektaşi tarikatı içinde yetişmiş son postnişin olan Ali İlhami Dede hakkında
kaynaklarda çok az bilgi bulunmaktadır. Daha önce birkaç farklı kitapta rastlanan
şiirleri, torunu tarafından düzenlenerek 20. yüzyıl başlarında yaşadığı çevre başta
olmak üzere, dergâhının bulunduğu mekân ve tarihi gelişiminin de yer aldığı bir
divan olarak yayınlanmıştır.
Ali İlhami Dede’nin hayatı hakkında satır aralarında yer alan sınırlı bilgiler dışında,
eserde gördüğümüz şairin bağlı olduğu dergâhın 10. yüzyıldan itibaren piri ve
posta oturan dede ve babaların ad silsilesi oldukça önemlidir. Tarihî kaynaklarda
yer alan Battal Gazi’nin medfun bulunduğu yer, devamında Danişment Gazi ile
olan bağı, Selçuklu Hakanları ve Osmanlı Padişahlarının dergâhla olan bağları,
yaptırdıkları bakım ve onarımların ayrıntılı olarak anlatıldığı eserde, özellikle türbelerde
bulunan kitabelerin divana aktarılması Alevi Bektaşi silsilesinin çıkarılması
açısından da önemlidir.
Divan’da Ali İlhami Dede’ye ait 49 şiir yer almaktadır. Dört, beş ve altı mısralı
bu şiirlerin, hem aruz hem de hece ölçüsü ile yazılması, Onun Türk şiirinin genel özelliklerini bildiğinin de göstergesidir. Şiirlerin konuları, Hz. Allah sevgisi, Hz.
Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hüseyin, on iki imam, Kerbelâ, Battal Gazi,
Hacı Bektaşi Veli üzerinde odaklanırken ayrıca tabiat güzellikleri, tarikat kuralları,
aşk ve dünyanın faniliği de işlenmiştir. Ali İlhami Dede şiirlerinde genel olarak
İlhami mahlasını kullanmış ancak bazı şiirlerinde bir tamlama ve betimleme unsuru
olarak ‘Abdal, Derviş, Fakir, Garip’ gibi tasavvufi kavramlarla İlhami Abdal,
Garip İlhami, Fakir İlhami ya da İlhami Derviş mahlaslarını da kullanmıştır.
Çalışmamızda, Ali İlhami Dede’nin divanında yer alan Alevi - Bektaşi tarikatının
Battal Gazi ile olan bağlantısı ve onun şiirlerinin konuları ve tanıtılmasına yer
verilmektedir. Çalışmamızın bu önemli mutasavvıffın şiirleri hakkında ilk çalışma
olması açısından da yol gösterici olacağını düşünmekteyiz.</description><identifier>ISSN: 1300-7491</identifier><identifier>DOI: 10.22559/folklor.1558</identifier><language>eng ; tur</language><publisher>Nicosia: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Yayınları</publisher><subject>Edebiyat ; Eğitim Bilimleri ; Historical text analysis ; Information ; Names ; Poetry ; Prosody ; Tarih ; Turkish language ; Türk Dili</subject><ispartof>Folklor/edebiyat, 2021-01, Vol.27 (105), p.279-298</ispartof><rights>2021. This work is published under http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ (the “License”). Notwithstanding the ProQuest Terms and Conditions, you may use this content in accordance with the terms of the License.</rights><lds50>peer_reviewed</lds50><oa>free_for_read</oa><woscitedreferencessubscribed>false</woscitedreferencessubscribed></display><links><openurl>$$Topenurl_article</openurl><openurlfulltext>$$Topenurlfull_article</openurlfulltext><thumbnail>$$Tsyndetics_thumb_exl</thumbnail><link.rule.ids>314,780,784,864,27924,27925</link.rule.ids></links><search><contributor>Turan,Metin</contributor><creatorcontrib>Nazlı,Atiye</creatorcontrib><title>Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı</title><title>Folklor/edebiyat</title><description>Alevi Bektaşi tarikatı içinde yetişmiş son postnişin olan Ali İlhami Dede hakkında
kaynaklarda çok az bilgi bulunmaktadır. Daha önce birkaç farklı kitapta rastlanan
şiirleri, torunu tarafından düzenlenerek 20. yüzyıl başlarında yaşadığı çevre başta
olmak üzere, dergâhının bulunduğu mekân ve tarihi gelişiminin de yer aldığı bir
divan olarak yayınlanmıştır.
Ali İlhami Dede’nin hayatı hakkında satır aralarında yer alan sınırlı bilgiler dışında,
eserde gördüğümüz şairin bağlı olduğu dergâhın 10. yüzyıldan itibaren piri ve
posta oturan dede ve babaların ad silsilesi oldukça önemlidir. Tarihî kaynaklarda
yer alan Battal Gazi’nin medfun bulunduğu yer, devamında Danişment Gazi ile
olan bağı, Selçuklu Hakanları ve Osmanlı Padişahlarının dergâhla olan bağları,
yaptırdıkları bakım ve onarımların ayrıntılı olarak anlatıldığı eserde, özellikle türbelerde
bulunan kitabelerin divana aktarılması Alevi Bektaşi silsilesinin çıkarılması
açısından da önemlidir.
Divan’da Ali İlhami Dede’ye ait 49 şiir yer almaktadır. Dört, beş ve altı mısralı
bu şiirlerin, hem aruz hem de hece ölçüsü ile yazılması, Onun Türk şiirinin genel özelliklerini bildiğinin de göstergesidir. Şiirlerin konuları, Hz. Allah sevgisi, Hz.
Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hüseyin, on iki imam, Kerbelâ, Battal Gazi,
Hacı Bektaşi Veli üzerinde odaklanırken ayrıca tabiat güzellikleri, tarikat kuralları,
aşk ve dünyanın faniliği de işlenmiştir. Ali İlhami Dede şiirlerinde genel olarak
İlhami mahlasını kullanmış ancak bazı şiirlerinde bir tamlama ve betimleme unsuru
olarak ‘Abdal, Derviş, Fakir, Garip’ gibi tasavvufi kavramlarla İlhami Abdal,
Garip İlhami, Fakir İlhami ya da İlhami Derviş mahlaslarını da kullanmıştır.
Çalışmamızda, Ali İlhami Dede’nin divanında yer alan Alevi - Bektaşi tarikatının
Battal Gazi ile olan bağlantısı ve onun şiirlerinin konuları ve tanıtılmasına yer
verilmektedir. Çalışmamızın bu önemli mutasavvıffın şiirleri hakkında ilk çalışma
olması açısından da yol gösterici olacağını düşünmekteyiz.</description><subject>Edebiyat</subject><subject>Eğitim Bilimleri</subject><subject>Historical text analysis</subject><subject>Information</subject><subject>Names</subject><subject>Poetry</subject><subject>Prosody</subject><subject>Tarih</subject><subject>Turkish language</subject><subject>Türk Dili</subject><issn>1300-7491</issn><fulltext>true</fulltext><rsrctype>article</rsrctype><creationdate>2021</creationdate><recordtype>article</recordtype><sourceid>ABUWG</sourceid><sourceid>AFKRA</sourceid><sourceid>AIMQZ</sourceid><sourceid>AVQMV</sourceid><sourceid>AZQEC</sourceid><sourceid>BENPR</sourceid><sourceid>CCPQU</sourceid><sourceid>DWQXO</sourceid><sourceid>K50</sourceid><sourceid>M1D</sourceid><sourceid>PAF</sourceid><sourceid>PQLNA</sourceid><sourceid>PROLI</sourceid><recordid>eNpFjr1OwzAUhT2ARFU6sltiYUnxT25tIzGUtkClSCzdIzu5Ud26DiRtJTZeg5dA8Az0SXgSIhWJs5zl03cOIRecDYUAMNdVHdahboYcQJ-QHpeMJSo1_IwM2nbFuoAyGkyP3N75hm5t45ffH3SPrV_bGzoOnh4-w9JuPJ1iiT9v79FH6nzwcYOvGGnp9zYevs7JaWVDi4O_7pPF_WwxeUyyp4f5ZJwlniumE60qyYQB5FwZZjVIKSsUWkltSgtOl7ZkLq0ct1g4BoUQRTGSDgqHCkD2yeVR-9zULztst_mq3jWxW8yFYpyzNOWyo66OlC_Rhjp2Z_EfnE9n4yznIh1JJn8BS55ZPg</recordid><startdate>202101</startdate><enddate>202101</enddate><creator>Nazlı,Atiye</creator><general>Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Yayınları</general><general>Uluslararas Kıbrıs Üniversitesi / Cyprus International University</general><scope>IEBAR</scope><scope>ABUWG</scope><scope>AFKRA</scope><scope>AIMQZ</scope><scope>AVQMV</scope><scope>AZQEC</scope><scope>BENPR</scope><scope>CCPQU</scope><scope>CLO</scope><scope>DWQXO</scope><scope>K50</scope><scope>LIQON</scope><scope>M1D</scope><scope>PAF</scope><scope>PIMPY</scope><scope>PPXUT</scope><scope>PQEST</scope><scope>PQLNA</scope><scope>PQQKQ</scope><scope>PQUKI</scope><scope>PRINS</scope><scope>PROLI</scope></search><sort><creationdate>202101</creationdate><title>Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı</title><author>Nazlı,Atiye</author></sort><facets><frbrtype>5</frbrtype><frbrgroupid>cdi_FETCH-LOGICAL-i1708-87f30295e11790a85333fe287389da5b8dad0b4fb1aecb05c22cc63b5cbe7553</frbrgroupid><rsrctype>articles</rsrctype><prefilter>articles</prefilter><language>eng ; tur</language><creationdate>2021</creationdate><topic>Edebiyat</topic><topic>Eğitim Bilimleri</topic><topic>Historical text analysis</topic><topic>Information</topic><topic>Names</topic><topic>Poetry</topic><topic>Prosody</topic><topic>Tarih</topic><topic>Turkish language</topic><topic>Türk Dili</topic><toplevel>peer_reviewed</toplevel><toplevel>online_resources</toplevel><creatorcontrib>Nazlı,Atiye</creatorcontrib><collection>Idealonline online kütüphane - Journals</collection><collection>ProQuest Central (Alumni Edition)</collection><collection>ProQuest Central UK/Ireland</collection><collection>ProQuest One Literature</collection><collection>Arts Premium Collection</collection><collection>ProQuest Central Essentials</collection><collection>ProQuest Central</collection><collection>ProQuest One Community College</collection><collection>Literature Online Core (LION Core) (legacy)</collection><collection>ProQuest Central Korea</collection><collection>Art, Design & Architecture Collection</collection><collection>ProQuest One Literature - U.S. Customers Only</collection><collection>Arts & Humanities Database</collection><collection>ProQuest Learning: Literature</collection><collection>Publicly Available Content Database</collection><collection>Literature Online Premium (LION Premium) (legacy)</collection><collection>ProQuest One Academic Eastern Edition (DO NOT USE)</collection><collection>Literature Online (LION) - US Customers Only</collection><collection>ProQuest One Academic</collection><collection>ProQuest One Academic UKI Edition</collection><collection>ProQuest Central China</collection><collection>Literature Online (LION)</collection><jtitle>Folklor/edebiyat</jtitle></facets><delivery><delcategory>Remote Search Resource</delcategory><fulltext>fulltext</fulltext></delivery><addata><au>Nazlı,Atiye</au><au>Turan,Metin</au><format>journal</format><genre>article</genre><ristype>JOUR</ristype><atitle>Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı</atitle><jtitle>Folklor/edebiyat</jtitle><date>2021-01</date><risdate>2021</risdate><volume>27</volume><issue>105</issue><spage>279</spage><epage>298</epage><pages>279-298</pages><issn>1300-7491</issn><abstract>Alevi Bektaşi tarikatı içinde yetişmiş son postnişin olan Ali İlhami Dede hakkında
kaynaklarda çok az bilgi bulunmaktadır. Daha önce birkaç farklı kitapta rastlanan
şiirleri, torunu tarafından düzenlenerek 20. yüzyıl başlarında yaşadığı çevre başta
olmak üzere, dergâhının bulunduğu mekân ve tarihi gelişiminin de yer aldığı bir
divan olarak yayınlanmıştır.
Ali İlhami Dede’nin hayatı hakkında satır aralarında yer alan sınırlı bilgiler dışında,
eserde gördüğümüz şairin bağlı olduğu dergâhın 10. yüzyıldan itibaren piri ve
posta oturan dede ve babaların ad silsilesi oldukça önemlidir. Tarihî kaynaklarda
yer alan Battal Gazi’nin medfun bulunduğu yer, devamında Danişment Gazi ile
olan bağı, Selçuklu Hakanları ve Osmanlı Padişahlarının dergâhla olan bağları,
yaptırdıkları bakım ve onarımların ayrıntılı olarak anlatıldığı eserde, özellikle türbelerde
bulunan kitabelerin divana aktarılması Alevi Bektaşi silsilesinin çıkarılması
açısından da önemlidir.
Divan’da Ali İlhami Dede’ye ait 49 şiir yer almaktadır. Dört, beş ve altı mısralı
bu şiirlerin, hem aruz hem de hece ölçüsü ile yazılması, Onun Türk şiirinin genel özelliklerini bildiğinin de göstergesidir. Şiirlerin konuları, Hz. Allah sevgisi, Hz.
Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hüseyin, on iki imam, Kerbelâ, Battal Gazi,
Hacı Bektaşi Veli üzerinde odaklanırken ayrıca tabiat güzellikleri, tarikat kuralları,
aşk ve dünyanın faniliği de işlenmiştir. Ali İlhami Dede şiirlerinde genel olarak
İlhami mahlasını kullanmış ancak bazı şiirlerinde bir tamlama ve betimleme unsuru
olarak ‘Abdal, Derviş, Fakir, Garip’ gibi tasavvufi kavramlarla İlhami Abdal,
Garip İlhami, Fakir İlhami ya da İlhami Derviş mahlaslarını da kullanmıştır.
Çalışmamızda, Ali İlhami Dede’nin divanında yer alan Alevi - Bektaşi tarikatının
Battal Gazi ile olan bağlantısı ve onun şiirlerinin konuları ve tanıtılmasına yer
verilmektedir. Çalışmamızın bu önemli mutasavvıffın şiirleri hakkında ilk çalışma
olması açısından da yol gösterici olacağını düşünmekteyiz.</abstract><cop>Nicosia</cop><pub>Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Yayınları</pub><doi>10.22559/folklor.1558</doi><tpages>20</tpages><oa>free_for_read</oa></addata></record> |
| fulltext | fulltext |
| identifier | ISSN: 1300-7491 |
| ispartof | Folklor/edebiyat, 2021-01, Vol.27 (105), p.279-298 |
| issn | 1300-7491 |
| language | eng ; tur |
| recordid | cdi_proquest_journals_2701104413 |
| source | DOAJ Directory of Open Access Journals; EZB-FREE-00999 freely available EZB journals |
| subjects | Edebiyat Eğitim Bilimleri Historical text analysis Information Names Poetry Prosody Tarih Turkish language Türk Dili |
| title | Bir tarihî vesika: Ali İlhami Dede’nin bilinmeyen divanı |
| url | https://sfx.bib-bvb.de/sfx_tum?ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info:ofi/enc:UTF-8&ctx_tim=2025-01-06T12%3A01%3A51IST&url_ver=Z39.88-2004&url_ctx_fmt=infofi/fmt:kev:mtx:ctx&rfr_id=info:sid/primo.exlibrisgroup.com:primo3-Article-proquest_ideal&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:journal&rft.genre=article&rft.atitle=Bir%20tarih%C3%AE%20vesika:%20Ali%20%C4%B0lhami%20Dede%E2%80%99nin%20bilinmeyen%20divan%C4%B1&rft.jtitle=Folklor/edebiyat&rft.au=Nazl%C4%B1,Atiye&rft.date=2021-01&rft.volume=27&rft.issue=105&rft.spage=279&rft.epage=298&rft.pages=279-298&rft.issn=1300-7491&rft_id=info:doi/10.22559/folklor.1558&rft_dat=%3Cproquest_ideal%3E2701104413%3C/proquest_ideal%3E%3Curl%3E%3C/url%3E&disable_directlink=true&sfx.directlink=off&sfx.report_link=0&rft_id=info:oai/&rft_pqid=2701104413&rft_id=info:pmid/&rfr_iscdi=true |