Gaznelilerin Selçuklulara Tabiliği Meselesi ve Sultan Behrâmşâh Dönemi (1117-1157)

Gazneli Devleti, Selçukluların Horasan meliki SenceFin 20 Şevval 510/28 Aralık 1116 tarihinde kalabalık bir ordu ile Gazne'ye girmesiyle Selçuklu Devletine bağlı bir yönetim haline geldi. Senceiin yeğeni ve Gazneli Devletinin yirminci sultanı olan Behrâmşâh b. Mesud b. İbrahim b. Mesud b. Mahmud b. Sebük Tegin, 476/1084 yılında Gazne'de dünyaya geldi. Özünde ve sözünde sadık, insaf ve adalet sahibi biri olarak tanınan babası III. Mesud b. İbrahim, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın kızı, Sencefm kız kardeşi Mehd-i Irak lakaplı Gevherşâh Hâtun'la evliydi. Bu evlilikten Behrâmşâh dünyaya geldi. On yedi yıllık saltanatını Selçuklularla işbirliği yaparak refah ve istikrar içinde geçiren III. Mesud, 508/1115 yılında vefat etti. Yerine oğlu Şirzâd geçerek bir yıl kadar hüküm sürdü. Ardından kardeşi Ebü'l-MülÛk olarak bilinen Arslanşah, Gazne tahtına oturdu. Adil ve cesur bir kişiliğe sahip olan Arslanşah, gözü kara ve çok ihtiraslı bir sultan olduğundan devleti tek başına idare etmek için kardeşlerini hapsetmeye başladı. Bunun üzerine üvey kardeşi Behrâmşâh, Horasan'a kaçtı. Ağabeyi Arslanşah'ı dayısı melik Senceťe şikâyet etti. Kardeşlerin arasını düzeltmek için elçi gönderen Sencer, herhangi bir sonuç alamadı. Bir müddet sonra Sultan Arslanşah'ın üvey annesi, Sencefin kardeşi Mehd-i Irak Gevherşâh Hâtun'a karşı kötü muamelede bulunduğu haberini aldı. Bu minvalde şikâyetler yoğunlaşınca Sencer, 20 Şevval 510/28 Aralık 1116 tarihinde kalabalık bir ordu ile Gazne'ye girerek kırk gün kaldı. SükÛneti sağlayınca Sultan Behrâmşâh'ı yıllık 250 bin dinar vergiye bağlayarak Gazne'den ayrıldı. Sencer Gazne'den ayrıldıktan uzun bir süre sonra Sultan Behrâmşâh bağımsızlık hayalleri kurarak yükümlü olduğu vergiyi göndermekten imtina etti. Fakat Behrâmşâh'ın bağımsızlık hayali fazla uzun sürmedi. Sencer büyük bir ordu ile yeniden Gazne'ye girerek bu devleti yeniden hâkimiyeti altına aldı. Sultan SenceFin affetmesiyle tekrar Gaznelilerin başına geçen Behrâmşâh, yine onun himayesiyle yaklaşık yarım asır hüküm sürdü. 545/1150 yılında GÛrlulara karşı yenilince sarsılan devlet düzenini bir daha toparlayamadan 552/1157 yılında vefat etti. Onun idaresi döneminde Gazneliler, Selçuklulara tabi bir devlet olarak varlığını devam ettirdi.