De connecties van korte contacten. Een etnografie en antropologische reflectie betreffende transacties, horizontale bewegingen, stedelijke relaties en kritische indicatoren

Korte contacten spelen zich vooral af tussen onbekenden. Het gaat over praatjes bij een transactie tussen klant en winkelier, over een zucht van ergernis als een onbekende met een winkelwagentje tegen een andere onbekende opbotst in het grootwarenhuis, over glimlachen naar een onbekende peuter op de tram of over snelle excuses ten aanzien van onbekenden. Deze korte contacten worden niet bestudeerd als aparte entiteiten maar vanuit hun veelvoudige connecties. Zo wordt nagegaan hoe korte contacten zich verhouden tot diepgaande contacten, tot gemeenschap en tot conflict en hoe ze samenhangen met horizontale bewegingen en persoonlijke voorkeuren van individuen. Tenslotte is er belangstelling voor de vraag hoe via een serie van verknopingen een toevallig kort contact het één en ander in beweging brengt, zoals een tijdelijk gezellig samenzijn met onbekenden in het koffiebuffet of een heus conflict op de tram? Korte contacten fungeren dan als kritische indicatoren. Korte contacten behoren echter niet tot het dragend onderdeel van het discours van antropologen Het zijn fenomenen die voorbijgaand zijn en die zich slechts zeer kort kunnen handhaven. Ze zijn niet makkelijk lokaliseerbaar, grijpbaar en dus bestudeerbaar. De voorkeur van antropologen gaat vooral naar de wereld van de stabiele fenomenen waar ze blijven zoeken naar terugkerende rituelen, routines en vaste structuren.De korte contacten worden in deze studie niet voorafgaandelijk aan het onderzoek binnen één verklarende context en bijpassende verticale wetenschappelijk traditie gekaderd zodat de paden te bewandelen tijdens het onderzoek al grotendeels uitgestippeld zijn. Via een horizontale etnografie worden de connecties van korte contacten doorheen verschillende discontinue velden - een multi-etnische wijk, twee winkels en een grootwarenhuis, de stedelijke paden van drie individuen en de tram - gevolgd. Deze etnografie rukt zich los van zowel de ruimtelijke als sociale en culturele inkapseling die gepaard gaat met het traditionele veldwerk. Diepte en totaliteit worden vervangen door een niet-hiërarchische en vlakke structuur die eerder appelleert aan het rizoom. In het samenbrengen van de meervoudige connecties van korte contacten is ambiguïteit een steeds weerkerend begrip. De ambiguïteit van korte contacten kan niet opgelost worden maar zet aan tot bescheidenheid en gaat in tegen een wetenschappelijke over-determinatie van de alledaagse ervaring. Controle uit handen geven en zich laten meevoeren op dez