Türkiye’de kayıt dışı istihdam: Sosyal adaletsizlikler

Bu çalışma kayıt dışı istihdamın neden olduğu sosyal adaletsizlikleri incelemeyi amaçlamaktadır. Sosyal adaletsizlikleri çözümlemek için ilk etapta kayıt dışı istihdamı çözümlemek elzemdir. Bu sebeple Türkiye’de kayıt dışı istihdam tüm yönleriyle ele alınacaktır. Konuya ilişkin ulusal ve uluslararası veriler analiz edilecek, kayıt dışı çalışma nedeniyle sosyal güvenceden mahrum kalan işçi kesimi ve bu bağlamdan yola çıkılarak toplumu yakından etkileyen sosyal adaletsizliklerden söz edilecektir. Bu doğrultuda literatürde bulunan çalışmalar sistematik bir biçimde taranmış, ulaşılan bulgular sentezlenerek derlenmiştir. Kayıt dışı istihdamın getirdiği sosyal güvenlik araçlarına ulaşılamama, gelir dağılımı eşitsizliği gibi sorunlar sosyal adaletsizlikleri perçinlemektedir. Öyle ki, işçiler kayıtlı istihdamdan mahrum kaldıkları takdirde yalnızca sağlık haklarından yararlanamamak ile kalmazlar, aynı zamanda emekliliğin getirdiği fırsatlardan da mahrum kalırlar. Bu çalışmanın amacı bahsi geçen sosyal adaletsizlikleri irdeleyerek geliştirilebilecek sosyal politikaları tartışmaktır. Sonuç olarak kayıt dışı istihdamın, Türkiye için kısa ve orta vadede ortadan kaldırılması güç bir sorun olduğu; işsizliği, uzun çalışma saatlerini ve karşılığında düşük ücretleri, kötü çalışma koşullarını meşrulaştırdığı tespit edilmiş, var olan sosyal adaletsizlikleri pekiştirerek toplumsal yapıyı ve sosyal güvenlik sistemini olumsuz etkileyen sonuçları nedeniyle geniş kapsamlı politikalar geliştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.