Khorsabad/Dūr-Šarrukin Kazısı ve Asar-ı Atika Nizamnamelerine Etkisi

Musul’a Fransa konsolosu olarak atanan Paolo Emilio Botta ile 19. yüzyılın son çeyreğinde Mezopotamya Arkeolojisi’nde önemli değişimler yaşanmaya başlar. Botta’nın Musul çevresinde yaptığı araştırmalar sırasında Khorsabad köyünden gelen bir kişi, bir tepenin üzerine inşa edilmiş kabartmalarla bezeli...

Ausführliche Beschreibung

Gespeichert in:
Bibliographische Detailangaben
Veröffentlicht in:Anadolu araştırmaları 2021-12, Vol.2021 (25), p.117-139
1. Verfasser: Genç, Bülent
Format: Artikel
Sprache:tur
Schlagworte:
Online-Zugang:Volltext
Tags: Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
Beschreibung
Zusammenfassung:Musul’a Fransa konsolosu olarak atanan Paolo Emilio Botta ile 19. yüzyılın son çeyreğinde Mezopotamya Arkeolojisi’nde önemli değişimler yaşanmaya başlar. Botta’nın Musul çevresinde yaptığı araştırmalar sırasında Khorsabad köyünden gelen bir kişi, bir tepenin üzerine inşa edilmiş kabartmalarla bezeli taşlar ve yazıtlardan bahseder. Kuyunjik’teki üç ay süren yorucu çalışmalardan sonra Botta, 20 Mart 1843’te bir grup işçisini Khorsabad’a göndererek kazıya başlatır. Ancak Botta’nın Musul’daki çalışmalarında bir süre sonra bazı problemler baş göstermeye başlar. Özellikle vilayetteki Mehmed Paşa’nın çeşitli engeller oluşturduğu görülmektedir. Bu bağlamda Botta’nın kazı izin ve belgelerini, Musul Paşası’nın engellerini ve Botta’nın Khorsabad’ta yaşadığı hikâyenin ayrıntılarını, arka planını ve konu ile ilgili yazışmalarını öğrenmek için Osmanlı Arşivi’nde araştırmalarda bulunduk. Botta’nın Khorsabad’da yaşadığı problemler, kazı iznine ve kazı evi inşasına dair şartlar, Botta’nın bahsettiği ve köy evlerinin yanında bir kale gibi çizilerek İstanbul’a gönderilen kazı evinin planı ve köylülerin Botta’nın çalışmalarına ve kazı evine karşı sunduğu dilekçeler gibi belgelerle karşılaştık. Bu makalede söz konusu belgeler üzerinden Botta’nın kazı dönemlerini, izin belgelerini ve karşılaştığı problemleri yeniden okumaya çalışarak bu dönemin nasıl ele alındığını ve nasıl değerlendirildiğini anlamaya çalıştık. Özellikle Khorsabad bağlamında Botta’ya verilen kazı iznini ve maddelerini gözden geçirerek sonraki Asar-ı Atika Nizamnameleri’ne katkısını irdeledik.
ISSN:0569-9746
DOI:10.26650/anar.2021.904234