Anadolu’da Doğal Malzemeyle Oynanan Geleneksel Çocuk Oyunları

Oyun çocukların fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimlerini olumlu yönde etkileyen ve onların boş zamanlarını üretken ve eğlendirici kılan etkinliklerdendir. Çocuk oyunları toplumun geleneksel kültür birikiminden etkilenerek gelecek nesillere aktarması bakımından önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde çok hızlı bir şekilde ilerleyen teknolojik gelişme, sanayileşmenin varlığı, çocuk oyunlarında kullanılan malzemelerin değişimi, doğal malzemeyle oynanan geleneksel çocuk oyunlarının her geçen gün daha fazla kaybolmasına ve unutulmasına neden olmuştur. Özellikle eğitimsel yönden kendi kültürümüze özgü unutulmaya yüz tutan bu geleneksel çocuk oyunlarının etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Böylece nesilden nesile aktarılarak somut olmayan kültürel miras korunmuş olacaktır. Bu çalışmada geçmişten günümüze kadar Anadolu’da doğal malzemeyle (toprak, taş, değnek, ağaç dalı, sopa, kemik, ceviz, fındık, meyve çekirdeği, kozalak, yumurta) çocukların oynamış olduğu geleneksel oyunlar literatür taraması yapılarak ve kaynak kişilere ulaşılıp derlenerek 25 adet çocuk oyunu örneği verilmeye çalışılmıştır. Anadolu’nun farklı bölgelerinden kişilerle bireysel olarak yapılan görüşmeler sonucunda derlenen bu oyunların genelde ormanlık, taşlık ve toprak alanlarda ya da bahçe, sokak, boş tarlada oynanan oyunlar oldukları görülmüştür. Bu oyunlar, yetişkin yönlendirmesinin olmadığı, çocukların tek başlarına ya da akran gruplarıyla özgürce oynadıkları aynı zamanda eğitimcilerin, ebeveynlerin yönlendirmesi ile kurallı, planlı şekilde oynanan oyunlardır. Kültürümüzün bir parçası olan bu geleneksel çocuk oyunlarının, çocuğun yaşamında etkin bir şekilde yeniden yer verilmesi açısından önem taşımaktadır.