Uzay hukuku ve uluslararası insancıl hukuk ilişkisi

Uluslararası hukukun biri eski diğeri yeni iki hukuk dalı, uluslararası insancıl hukuk / insancıl hukuk (IHL) ve uzay hukuku, arasında ortaya çıkarılması önemli bir ilişki bulunmaktadır. Uzay çağının başlaması ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte gerçekleşme ihtimali de artan uzay savaşları düşünüldüğünde, uzay hukukunun tek başına yeterli olmayacağı ortadadır. Uzay hukukunda uzayın güvenliğinin sağlanması ve silahsızlanmanın tesis edilmesi halihazırda mümkün olmadığı için uzayın dahil veya direk parçası olacağı bir savaş durumunda uygulanması gereken hukuk kurallarının saptanması önemli bir gerekliliktir. Başlıca uzay güçlerinin, uzay hukukunun bir parçası olan Ay Antlaşması’nı tanımaması ve daha da önemlisi, antlaşma hükümlerine uymayan davranışlarda bulunmasının uzayı kapsayacak savaş ihtimalini arttırması da, uzay savaşına / askeri uzay operasyonlarına dair kuralların belirlenmesinin acil ve önemli olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda savaş sırasında uygulanması gereken kuralları oluşturan uluslararası insancıl hukukun askeri uzay operasyonlarında uygulanması ihtimalinin, bu iki hukuk dalının ilişkisini nasıl şekillendireceği sorusu da çözümsüz bırakılmamalıdır. Bu çalışmanın amacı da; uluslararası insancıl hukuk normlarının askeri uzay operasyonlarında uygulanıp uygulanamayacağını tartışmak ve aralarındaki ilişkinin uluslararası hukuk kapsamındaki doğasını ortaya çıkararak, askeri uzay operasyonları durumunda hangi hukukun üstün ve uygulanması gereken normları olduğunu tespit etmektir. Bu bağlamda çalışmada, bu iki uluslararası hukuk dalının gelişim süreçleri ve önemli problemleri tartışılmış ve askeri uzay operasyonları durumunda, uluslararası insancıl hukukun uygulanması gerekliliği ve bundan hareketle, iki uluslararası hukuk dalı arasındaki ilişkide uluslararası insancıl hukukun kapsayıcılığı ortaya konmuştur.