Allah Merkezlilik Ölçeği (AMÖ): Güvenirlik ve geçerlik çalışması

Bu çalışmada Allah Merkezlilik Ölçeği (AMÖ)’nin geliştirilme sürecine ve geçerlik ve güvenirlik analizine ilişkin bulgulara yer verilmektedir. Bu ölçek, insanların sosyal yaşamın doğal akışı içerisinde bilhassa kendisini doğrudan ilgilendiren durumlar karşısındaki hislerinin, bu durumlara ilişkin yaptığı değerlendirmelerinin merkezine Allah’ı ne ölçüde aldığını, bir başka ifadeyle iyilik ve doğruluğun ölçütü olarak Allah’ın rızasını ne derecede kabul ettiğini ölçmek üzere geliştirilmiştir. Yaşadığı hadiseler karşısında kişinin Allah’ın rızasına uygunluğu, değerlendirmelerinde temel ölçü kabul etmesinin onunla ilgili pek çok psikolojik ve sosyal durumu etkileyeceği düşüncesi araştırmacıların bu ölçeği geliştirmesindeki hareket noktası olmuştur. Çalışma çerçevesinde ön testlerin dışında iki ana uygulama gerçekleştirilmiştir. 16 yaş üstü 326 yetişkinle yapılan ilk çalışmanın verileri üzerinde yapılan faktör analizi sonucunda 8 maddeli tek faktörlü bir ölçek yapısı elde edilmiştir. Yine 16 yaş üstü 185 yetişkin üzerinde gerçekleştirilen ikinci çalışmanın verileri ile ilk analiz sonucunda elde edilen 8 maddeli tek faktörlü yapı, doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Ölçeğin geçerliğini belirlemek üzere yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda X2 /df = 1.73, RMSEA= 0.074, NFI = 0.95, NNFI = 0.97, CFI = 0.98, RFI = .98, IFI = .93, RMR = 0.062, SRMR = 0.046, GFI = 0.94 ve AGFI = 0.89 şeklindeki uyum skorları elde edilmiştir. 8 madde ve tek faktörlü yapıdaki ölçeğin güvenirlik katsayısı (Cronbach’s Alpha) .89 olarak tespit edilmiştir. İki yarı güvenirliği (Spearman-Brown) testinde iki yarı arasındaki korelasyon katsayısı (r) ise .81 olarak bulunmuştur. Elde edilen değerler AMÖ’nün güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğunu göstermektedir.