DİJİTAL RİSK TOPLUMUNDA MEYDAN OKUMA VİDEOLARI VE ÇOCUKLAR: ADANA’DA ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASINDAN BULGULAR

Dijitalleşmenin çocuklar açısından taşıdığı risk ve tehditlerin Deborah Lupton’un “dijital risk toplumu” kavramsallaştırması ışığında ele alındığı bu çalışmada dijital teknoloji kaynaklı riskler ve tehditlerin ortaöğretim düzeyindeki çocuklar üzerinden somutlaştırılması ve çözüm önerilerinin tartışılması amaçlanmıştır. Çocukların çevrimiçi pratiklerinin incelenmesinde meydan okuma videoları ana tema olarak belirlenmiştir. Çalışmanın hedef kitlesini hem içerik tüketen hem de içerik üreten “Z” kuşağı oluşturmaktadır. Çalışmanın veri toplama teknikleri çerçeve sorulardan oluşan betimleyici bir anket uygulaması ve derinlemesine görüşmelerdir. Anket uygulaması ve derinlemesine görüşmeden elde edilen veriler kategorileştirilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma çerçevesinde, “Dijital teknolojilerden kaynaklı riskler nasıl tanımlanmakta ve nasıl yayılmaktadır?”, “Hangi sosyal gruplar ‘riskli’ olarak adlandırılmaktadır?”, “Riskten kaçınmak için ne tür önlemler alınabilir?”, “Meydan okuma videolarına maruz kalan bireyler bu içeriklere dair ne düşünmektedirler?” şeklindeki sorulara yanıt aranmıştır. Çalışma sonucunda çocukların özellikle reklam, mahremiyet ihlali, kişisel bilgilerin ifşası ve yasadışı erişim ile şiddet içeriği, zorbalık, bıktırma, pornografik imgelere maruz bırakma ve yanlış bilgi ile yönlendirme gibi risklere açık oldukları görülmüştür.