Orta Karadeniz Bölgesinde Kırsal Alanlar İçin Keten Bir Şans Mı? Kârlılık Analizi ve Yapılabilirliği

Bu çalışma liflik keten yetiştiriciliğinin Orta Karadeniz Bölgesinde kârlı bir üretim faaliyeti olarak yapılabilirliğini ve kışlık buğdaya alternatif bir ürün olup olamayacağını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın ana materyalini 2019-2020 üretim döneminde Sinop ve Samsun illerinde 3 farklı lokasyonda yapılan deneme alanlarında çiftçi koşullarında yetiştirilen liflik keten üretim verileri oluşturmuştur. Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyü, Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyü ve Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyü lokasyonları için keten üretim maliyetleri ve karlılığı ayrı ayrı hesaplanmış, daha sonra Samsun ve Sinop illeri ortalama buğday üretim maliyeti ile karşılaştırılmıştır. Araştırmada incelenen lokasyonların tamamında masraflar içerisinde en büyük payı değişken masrafların oluşturduğu saptanmıştır. Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyünde toplam masrafların yaklaşık %89’u, Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyünde %83’ü ve Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyünde %81’i değişken masraflardan oluşmaktadır. Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyü ve Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyü lokasyonlarında keten üretim faaliyetinde bulunan işletmeler üretim masraflarının tamamını karşılayabiliyorken, Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyü lokasyonunda faaliyet gösteren işletmelerin üretimin değişken masraflarını dahi karşılayamadıkları gözlenmiştir. Araştırma sonucunda, kısmen veya tamamen mekanizasyonla yapılan liflik keten üretiminin bölgede yetiştirilen buğdaya göre daha kârlı olduğu tespit edilmiştir. İşletmeler tüm masraflarını karşıladıktan sonra Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyünde 715.3 TL da-1, Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyünde 533.2 TL da-1 net kâr elde etmişlerdir. Tamamen el işçiliği ile üretilen keten lifinden ise zarar edildiği saptanmıştır. Araştırma sonucunda, liflik keten yetiştiriciliğinde yüksek verim ve kârlılık için tüm işlemlerin mekanizasyonla yapılmasının yanı sıra, bakım ve kültürel işlemlere gerekli özenin gösterilmesi önerilmektedir. This study was carried out to reveal the feasibility of fiber flax cultivation as a profitable production activity in the Middle Black Sea Region and whether it can be an alternative product to winter wheat. The main materials of the research were the production data of fiber flax grown under farmer conditions in the trial areas in 3 locations in Sinop and Samsun provinces during the 2019-2020 production period. Flax production costs and profitability were calculated separately for