BIÇAK SIRTINDA: MICHAEL TALMAN’IN OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDAKİ İLK SENELERİ

1703’ün ilk aylarında, Michael Talman, uzun süre önce orta elçi olarak tayin edildiği halde İstanbul yolculuğuna hâlâ çıkamayan Alexander de Fin’in elçi sekreteri olarak Edirne’ye geldiğinde Osmanlı-Habsburg ilişkilerinde Karlofça ruhu devam ediyordu. Fakat gerek İspanya Veraset Savaşı gerekse Macaristan’da Rákóczi’nin başlattığı bağımsızlık isyanı, Osmanlı başkentindeki savaş hizbine ve Habsburg aleyhtarı diplomasinin aktörlerine hareket zemini hazırlamıştı. Savaş taraftarlarının etkisinden ziyade, 1703 Edirne Vak’ası sonucunda barışın mimarı olarak görülen Sultan II. Mustafa, Şeyhülislam Feyzullah Efendi ve Rami Mehmed Paşa’nın iktidarı kaybetmesi Osmanlı-Habsburg barışının geleceği konusunda şüpheler yaratacaktı. Bu şartlar altında Michael Talman, Osmanlı diplomasisinin işleyişini gayet iyi bilen bir diplomat olarak, fakat sınırlı imkânlarla, İstanbul’da Habsburg çıkarlarını korumaya çalıştı ve bunda uluslararası konjonktürün yardımıyla başarılı da oldu. Bu makalede, Avrupa diplomasisinde ve Bâbıâli’de yaşanan dalgalanmalar nedeniyle bıçak sırtında seyreden Osmanlı-Habsburg barışının korunması için Talman’ın takip ettiği diplomasiye ve Habsburg diplomatının elçi sekreterliğinden kapı kethüdalığına tayini sürecine, Habsburg, Osmanlı ve İngiltere arşiv kaynaklarının ışığında, ışık tutulacaktır. When Michael Talman came to Edirne in the early months of 1703 as ambassadorial secretary to Alexander de Fin, who had been appointed internuntius some time ago and was still unable to start his journey to Istanbul, the spirit of Carlowitz was maintained in the Ottoman-Habsburg relations. However, both the War of the Spanish Succession and Rákóczi's War of Independence set the stage for the war party and actors of the anti-Habsburg diplomacy in the Ottoman capital. Instead of their influence, it was the fall of the pillars of peace, Sultan Mustafa II, the Grand Mufti Feyzullah Efendi, and the Grand Vizier Rami Mehmed Pasha, as a result of the Edirne Incident that made the sustainability of the peace uncertain. Under these circumstances, Michael Talman, an experienced diplomat in Ottoman affairs with a limited apparatus, tried to defend the interests of the Habsburgs in Istanbul, and he succeeded this with the help of the international conjuncture.Based on the Habsburg, Ottoman and English archival sources, this article focuses on Michael Talman's diplomacy in protecting the Ottoman-Habsburg peace, which was on the razor's edge as a result of the turbulence in Europ