Implementation of GIS technologies in assessment and protection of natural values of Tara National Park

Mount Tara is among the most important centers of Balkan and European ecosystem and species biodiversity. It is characterized by diversified and well-maintained communities of old deciduous and mixed coniferous forests (beech/fir/spruce). They represent a unique example of well preserved forests in SE Europe with numerous endemic and relict species of indigenous flora and fauna. The geographical information system (GIS) that we have created has proved an excellent tool for valorization and protection of all natural values and potentials of Tara National Park. Geografski informacioni sistem je: organizovan skup racunarskog hardvera softvera, geografskih podataka i kadra, dizajniran da efikasno prikuplja smesta, nadgradjuje, manipulise, analizira i prikazuje sve forme geografski referencirane informacije. Za ekologe GIS je otvorio nove mogucnosti za istrazivanja i aplikaciju sakupljenih informacija. Zbog same kompleksnosti sistema zivotne sredine mi najcesce nastojimo da ih proucavamo koristeci redukcionisticki pristup, fokusirajuci ce na male, diskretne pojednostavljene aspekte. Medjutim vecina problema u zivotnoj sredini su vise faktorijalni i zahtevaju razmatranje sirokog spektra izvora informacija pitanja i interesa. Za vecinu ekoloskih studija potrebne su nam eksplicitnije i kvalifikovanije terenske informacije vezane za faktore koji bi mogli da objasne posmatranu ekosistemsku, faunisticku i floristicku raznovrsnost u dimenziji prostorne i vremenske distribucije ukljucujuci i podatke o geologiji, klimi, pedologiji, distribuciji i ponasanju istrzivanih vrsta. Ovde svoju ulogu pronalaze geografski informacioni sistemi (GIS). Nacionalni park Tara obuhvata najveci deo planine Tare u zapadnoj Srbiji prosecne nadmorske visine 1000-1200 m na 180 km od Beograda. Ukupna povrsina zasticenog podrucja Nacionalnog parka je 19.175 ha, a 37.584 ha predstavlja zastitnu zonu oko Nacionalnog parka. Pripada opstini Bajina Basta. Planina Tara predstavlja jednu od vrucih tacaka specijskog i ekosistemskog diverziteta sa 35 razlicitih sumskih zajednica liscarskog, mesovito cetinarskog tipa, kao i 19 opisanih livadskih zajednica. Mnoge od njih posebno one sa Pancicevom omorikom, imaju reliktan ili endemoreliktan karakter. U tom smislu sasvim je opravdano sto se Tara danas nasla na listi podrucja znacajnih za ocuvanje pticijeg sveta (IBA) i dnevnih leptira Evrope (PBA), a u toku je njeno ukljucivanje u medjunarodnu listu podrucja znacajnog za ocuvanje svetske flore (IPA). Kako