Türkiye’deki Büyükşehirlerin Karayolu Ulaşımı Kaynaklı Sera Gazı Emisyon Miktarının Karşılaştırmalı Analizi

Bu çalışmada Türkiye’deki büyükşehirlerin 2010 ve 2019 yıllarına ait karayolu ulaşımından (bireysel seyahatler+yolcu ve yük taşımacılığı) kaynaklı sera gazı emisyon miktarları IPCC tarafından geliştirilen Tier 1 yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre 30 büyükşehirde 2010 yılında toplam sera gazı emisyon miktarı 43.403 Gg CO2 eşdeğer(e.) iken, 2019 yılında artarak 70.271 Gg CO2e. ulaşmıştır. 2010-2019 yılları arasında toplam sera gazı emisyon miktarı %61,90 oranında artış göstermiştir. Toplam sera gazı emisyon miktarında İstanbul, Ankara, İzmir, kişi başına düşen sera gazı emisyon miktarında Denizli, Mersin, Muğla, araç başına düşen sera gazı emisyon miktarında Mardin, Kocaeli, Diyarbakır, km2’ye düşen sera gazı emisyon miktarında ise İstanbul, Kocaeli, İzmir şehirleri ilk 3 sırada yer almaktadır. Hem 2010 hem de 2019 yılında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Mersin, Antalya, Konya ve Kocaeli ortalama emisyon miktarının üstünde değerlere sahiptir. Bu şehirlerde alınacak öncelikli önlemler ile ülkemizin karayolu kaynaklı emisyon miktarı önemli oranda düşürülebilecektir. Diğer taraftan Mardin, Van ve Şanlıurfa gibi doğu bölgemizdeki şehirlerde emisyon artış hızı diğer şehirlere göre çok daha yüksektir. Çalışmada büyükşehirler alternatif taşıma seçenekleri ve alt yapılara göre de karşılaştırılmış ve demiryolu hariç diğer seçeneklerin emisyon artış hızını azaltmada etkili olduğu tespit edilmiştir. In this study, the amount of greenhouse gas emissions from road transport belonging to the metropolis in Turkey in 2010 and 2019 were calculated using the Tier 1 method developed by the IPCC. According to the results, while the total amount of greenhouse gas emissions in 30 metropolitan cities in 2010 was 43,403 Gg CO2 equivalent, it increased in 2019 and reached 70, 271 Gg CO2 equivalent. Between 2010 and 2019, the total amount of greenhouse gas emissions increased by 61.90%. The cities of Istanbul, Ankara, İzmir in total greenhouse gas emissions, Denizli, Mersin, Muğla in terms of greenhouse gas emissions per capita, Mardin, Kocaeli, Diyarbakır in terms of greenhouse gas emissions per vehicle, and Istanbul, Kocaeli and İzmir in terms of greenhouse gas emissions per km2. are in the top 3 places. Both in 2010 and 2019, Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa, Mersin, Antalya, Konya and Kocaeli have values above the average emission amount. With priority measures to be taken in these cities, the total amount of emissions in our country can be reduced sign