The Dynamics of Marital Satisfaction of the Parents of Children with Autism: A Mixed Method Study

Bu çalışmanın amacı otizmli çocuk ebeveynlerinin eş destek algıları ile evlilik doyumunun düzeyi, yordayıcıları ve kaynaklarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda nicel ve nitel verilerin kullanıldığı bir karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmaya 0-6 yaş arasında otizmli çocuğu olan 147 ve aynı yaş aralığında normal gelişim gösteren çocuğu olan 142 ebeveyn katılmıştır. Tüm katılımcıların evlilik süreleri 2-16 yıl arasında değişmektedir. Nicel veriler Eş Destek Ölçeği ve Evlilik Yaşamı Ölçeği aracılığıyla toplanmış, verilerin analizinde çok yönlü MANOVA testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Nitel veriler ise 9 baba ve 12 anneden üç ayrı odak grup görüşmesi aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi yapılmıştır. Nicel bulgular otizmli çocuk ebeveynlerinin normal gelişim gösteren çocuk ebeveynlerine göre hem eşlerinden gördükleri destek algılarının hem de evlilik doyum düzeylerinin düşük olduğunu ortaya koymuştur. İki grup eş destek algısının alt boyutları bakımından karşılaştırıldığında; otizmli çocuk ebeveynlerinin duygusal destek, takdir etme desteği ve sosyal ilgi desteği algılarının normal çocuk ebeveynlerinden düşük olduğu, iki grubun sadece maddi yardım ve bilgi desteği algısı bakımından farklılaşmadığı belirlenmiştir. Ayrıca otizmli çocuk annelerinin evlilik doyumlarının anlamlı yordayıcıları sırasıyla duygusal destek, takdir etme desteği, sosyal ilgi desteği ve maddi yardım ve bilgi desteği iken; babaların evlilik doyumunda sadece takdir etme desteği anlamlı bir yordayıcıdır. Nitel veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu aracılığıyla toplanmıştır. Nitel analizlerde evlilik doyumunda hem anneler hem de babalar için “çocuğun engel durumunu kabul etme” ve “partner olarak birbirine zaman ayırma”, sadece anneler için “çocuğun sorumluluğunu paylaşma”, “eşi tarafından yalnız bırakılma” ve “partner olarak duygusal paylaşımda bulunma”, sadece babalar için ise “takdir görme” ve “iletişimsel sorunlardan kaynaklı anlaşılamama” evlilik doyumunda ana temalar olarak ortaya çıkmıştır. Bulgular otizmli çocuğa sahip anne ve babalara verilecek psikolojik desteğin onlar için ön plana çıkan sorunlar temelinde yürütülmesi gerektiğini göstermektedir. Ayrıca bulgular ebeveynlerin evlilik ve eş destek algısı düzeylerinin başka hangi dinamiklerle ilgili olabileceğinin araştırılması gerektiğini düşündürmektedir.